firmin: hümanist entel serseri

bir sam savage romanıdır.

çok değil 2 yıl önce 2019 yılında hayatını kaybeden yazar sam savage ilk kitabı 2006 yılında tam 67 yaşındayken yayımlamış bir romancıdır.

kitap için harika demek yeterli midir bilmiyorum ama ben yine de harika bir kitap olduğunu söyleyerek başlamak istiyorum kitapla ilgili tanımıma.

firmin, kitabın alt başlığından da anlaşılacağı üzere hümanist, entel ve bir serseri ancak kitabın alt başlığından anlaşamayacağı üzere o bir fare. ama sıradan, alelade bir fare değil o. çok acılar çekmiş, çok zorluklar yaşamış ama yılmamış, yıkılmamış ve kendini geliştirmiş bir fare.

birçok kardeşin en çelimsiz olduğu için bir türlü yeterli gıda alma fırsatı bulamayan firmin, içinde doğduğu kitapçının bodrum katında kitap sayfalarını kemirerek hayata tutunmayı başarır. hala çelimsizdir ama zihinsel olarak hiçbir farenin kıyaslanamayacağı kadar kuvvetlidir.

hayata kalma güdüsüyle kemir kemir kemirdiği kitapları bir zaman sonra okumaya başlayan firmin artık entel bir faredir. kütüphanedeki bütün kitapları tek tek okuyan firmin zavallı bir sürüngen olmaktan kurtulup medeni bir fare haline gelir ve insanlarla iletişim kurmaya çabalar. bu çabaları onun içinde bir yabancılaşmaya neden olacak ve sorgulamalar yapmasına yol açacaktır.

firmin medeni her canlı gibi hayaller kuracak, hayal kırıklıklarına uğrayacak ve bir serseri olarak entelliğin ve hümanizmin zirvesini görecektir.

kitabın hemen başında yapılan philip roth alıntısı aslında kitapla ilgili çok şey anlatıyor:

acılarını bir günlükte toplasaydı, sadece bir kelime yazardı: kendim.