1.
2018 yılında güney asya’daki keşmir bölgesinin bir bölümünde bulunan ve şimdiye kadar çizilmiş en eski gökyüzü kaydı olduğu düşünülen resim.
çizimlerdeki objenin süpernova olması ihtimali neden konuşuluyor? resimde gördüğünüz üzere, 2 tane güneş benzeri çizim var. altında da bir av sahnesi görülüyor. bu durum bize, resmedilen olayın gündüz vakti gerçekleşmiş olduğu bilgisini veriyor.
gündüz vakti, güneş bu şekilde tepedeyken ay böyle görünmez. bu nedenle çizimdeki "ikinci güneş'in" ay'ı temsil etmediği tahmin ediliyor. gündüz vakti, yine herhangi bir yıldız da bu şekilde parlak ve belirgin görülemez. zaten eğer bunların ikisi de uzaktaki yıldızlar olsaydı, büyük ihtimalle böyle parlak ve güneş benzeri bir şekilde değil, daha küçük, noktasal bir ışık kaynağı olarak çizilir. zaten av sahnesi de gece olmama ihtimalini destekliyor demiştim.
geriye kalan kuyruklu yıldız, meteor vs türünden cisimlerdeki değerlendirmeler de genel olarak yukarıdaki gibi bir sonuç veriyor, yani pek mümkün değiller. geriye kalan tek seçenek, gündüz vakti güneş ışığına rağmen gökyüzünde görülebilecek tek şey: bir süpernova.
radyokarbon tarihlendirme testleri, çizimin milattan önce 1500-5000 yılları arasında yaşanmış bir bölgede yapıldığını gösteriyor. çizimdeki 2 parlak objenin birbirine yakın, hemen hemen aynı hat üzerinde gösterilmiş olması, bunların ekliptik düzlemine yakın bir yerde olduğunu düşündürüyor. bu durumda eğer bu bir süpernovaysa, ekliptik düzlemine yakın bir yerde ve o yıllar içerisinde gerçekleşmiş olmalı.
bölgenin bulunduğu konum, tarih, yıldızın gök küredeki tahmini yeri gibi birçok etken göz önüne alındığında ortaya 2 seçenek çıkıyor: milattan önce 1800'lü yıllardaki g182.4+4.3 süpernovası ve 4600'lü yıllardaki hb9 süpernovası. çizimin radyokarbon testleri gibi etkenler de göz önüne alındığında eldeki tek ihtimal hb9 olarak kalıyor.
bir başka nokta daha var burada: çizimdeki insanları ve gökteki nesneleri bir gök haritasına yerleştirdiğimizde de, figürlerin belirli noktalara denk geldiği ve süpernovanın patladığı döneme ait bir nevi gök haritası oluşturduğuna ilişkin bir ihtimal de ortaya çıkıyor. yani bu insanlar eğer bir süpernova gözlediyse, bunu gökyüzündeki o dönemde görülen diğer nesnelerle birlikte haritalamışlar diyebiliriz.
eğer çalışmanın sonuçları bir şekilde kesinlik kazanırsa, bunun en eski süpernova kaydı olduğu doğrulanacak. şimdilik konuşmak için erken olabilir.
çizimlerdeki objenin süpernova olması ihtimali neden konuşuluyor? resimde gördüğünüz üzere, 2 tane güneş benzeri çizim var. altında da bir av sahnesi görülüyor. bu durum bize, resmedilen olayın gündüz vakti gerçekleşmiş olduğu bilgisini veriyor.
gündüz vakti, güneş bu şekilde tepedeyken ay böyle görünmez. bu nedenle çizimdeki "ikinci güneş'in" ay'ı temsil etmediği tahmin ediliyor. gündüz vakti, yine herhangi bir yıldız da bu şekilde parlak ve belirgin görülemez. zaten eğer bunların ikisi de uzaktaki yıldızlar olsaydı, büyük ihtimalle böyle parlak ve güneş benzeri bir şekilde değil, daha küçük, noktasal bir ışık kaynağı olarak çizilir. zaten av sahnesi de gece olmama ihtimalini destekliyor demiştim.
geriye kalan kuyruklu yıldız, meteor vs türünden cisimlerdeki değerlendirmeler de genel olarak yukarıdaki gibi bir sonuç veriyor, yani pek mümkün değiller. geriye kalan tek seçenek, gündüz vakti güneş ışığına rağmen gökyüzünde görülebilecek tek şey: bir süpernova.
radyokarbon tarihlendirme testleri, çizimin milattan önce 1500-5000 yılları arasında yaşanmış bir bölgede yapıldığını gösteriyor. çizimdeki 2 parlak objenin birbirine yakın, hemen hemen aynı hat üzerinde gösterilmiş olması, bunların ekliptik düzlemine yakın bir yerde olduğunu düşündürüyor. bu durumda eğer bu bir süpernovaysa, ekliptik düzlemine yakın bir yerde ve o yıllar içerisinde gerçekleşmiş olmalı.
bölgenin bulunduğu konum, tarih, yıldızın gök küredeki tahmini yeri gibi birçok etken göz önüne alındığında ortaya 2 seçenek çıkıyor: milattan önce 1800'lü yıllardaki g182.4+4.3 süpernovası ve 4600'lü yıllardaki hb9 süpernovası. çizimin radyokarbon testleri gibi etkenler de göz önüne alındığında eldeki tek ihtimal hb9 olarak kalıyor.
bir başka nokta daha var burada: çizimdeki insanları ve gökteki nesneleri bir gök haritasına yerleştirdiğimizde de, figürlerin belirli noktalara denk geldiği ve süpernovanın patladığı döneme ait bir nevi gök haritası oluşturduğuna ilişkin bir ihtimal de ortaya çıkıyor. yani bu insanlar eğer bir süpernova gözlediyse, bunu gökyüzündeki o dönemde görülen diğer nesnelerle birlikte haritalamışlar diyebiliriz.
eğer çalışmanın sonuçları bir şekilde kesinlik kazanırsa, bunun en eski süpernova kaydı olduğu doğrulanacak. şimdilik konuşmak için erken olabilir.
devamını gör...
2.
eski insanların doğayla olan ve çoğumuzun kaybettiğini düşündüğüm ilişkilerine hayranım. örneğin gökyüzünden beslenen polinez halkları, antik mısırlılar ve aklıma gelmeyen niceleri. doğayla ilgilenmenin de ötesinde özel bir bağ. öbür türlü bilim bu kadar gelişmemişken insanların bu derece nokta atışı yapabilmelerinin başka bir açıklaması ne olabilir bilemiyorum.
devamını gör...