1.
günlük hayatta sık sık birbirine karıştırılan iki fiziksel kavram arasındaki ayrım.
okumayı sevmeyenler için kestirmeden, çok kısa bir karşılaştırma:
sürat alınan yol ile, hız toplam yer değiştirme miktarı ile ilgilidir. bir de sürat skaler, hız vektöreldir. yani sürat için yönün bir önemi yokken, hız söz konusu olduğunda yön de önemlidir.
***
uzun karşılaştırma:
bir cisim, saatte 100 kilometrelik yol gidiyorsa, bu cismin sürati 100 km/saat olarak gösterilir. bu cisim 100 kilometrelik yolu gidip geri dönünce, yani 200 kilometrelik yol yapıp tekrar aynı noktaya gelince, cismin hız değeri 0 olur.
sürat = alınan yol / zaman
hız = toplam yer değiştirme / zaman
ilk durumda önemli olan, birim zamanda ne kadar yol aldığınızdır. ikinci durumda aldığınız yola bakılmaz, yaptığınız yer değiştirmeye bakılır. başladığı noktaya geri gelen cismin son yerinde bir değişiklik olmamıştır. bu nedenle de toplam yer değiştirmesi 0'dır. formülde bunu yerine yazdığınızda sonuç her zaman 0 olur.
***
ancak tabi ki toplam yer değiştirmeniz 0 değilse, hız ve sürat değerlerinizin birbirine eşit olduğu (bazen de olmadığı) durumlar çıkabilir karşınıza. mesela dümdüz bir yolda giderken bu iki kavramın anlık değerleri birbirine eşit olabilir.
hızın 0'a ve sürate eşit olmadığı duruma da şu örneği verebiliriz: istanbul'dan ankara'ya arabayla gelirken yaklaşık 450 kilometrelik bir yol aldığınızı düşünün. 1 saatte 100 km yol aldığınızı farz edelim. bu durumda süratiniz 450 / 4,5 = 100 km/saat olur.
bu 2 şehir arasındaki kuş uçuşu mesafe yaklaşık 350 km diyelim. bu durumda toplamda bu kadarlık bir yer değiştirme yapacaksınız demektir. yani bulunduğunuz ilk nokta ile son nokta arası 350 km olacaktır. bu durumda hızınız da 350 / 4,5 = 77,8 km/saat olur.
bu arada 4,5 nereden çıktı diyenler; 1 saatte 100 km gidiyorsanız, 450 km'yi 4,5 saatte gidersiniz. (bkz: doğru orantı)
son olarak, arabalarda bulunan göstergenin adı, her ne kadar günlük hayatta hız göstergesi şeklinde söylesek de, sürat göstergesidir.
okumayı sevmeyenler için kestirmeden, çok kısa bir karşılaştırma:
sürat alınan yol ile, hız toplam yer değiştirme miktarı ile ilgilidir. bir de sürat skaler, hız vektöreldir. yani sürat için yönün bir önemi yokken, hız söz konusu olduğunda yön de önemlidir.
***
uzun karşılaştırma:
bir cisim, saatte 100 kilometrelik yol gidiyorsa, bu cismin sürati 100 km/saat olarak gösterilir. bu cisim 100 kilometrelik yolu gidip geri dönünce, yani 200 kilometrelik yol yapıp tekrar aynı noktaya gelince, cismin hız değeri 0 olur.
sürat = alınan yol / zaman
hız = toplam yer değiştirme / zaman
ilk durumda önemli olan, birim zamanda ne kadar yol aldığınızdır. ikinci durumda aldığınız yola bakılmaz, yaptığınız yer değiştirmeye bakılır. başladığı noktaya geri gelen cismin son yerinde bir değişiklik olmamıştır. bu nedenle de toplam yer değiştirmesi 0'dır. formülde bunu yerine yazdığınızda sonuç her zaman 0 olur.
***
ancak tabi ki toplam yer değiştirmeniz 0 değilse, hız ve sürat değerlerinizin birbirine eşit olduğu (bazen de olmadığı) durumlar çıkabilir karşınıza. mesela dümdüz bir yolda giderken bu iki kavramın anlık değerleri birbirine eşit olabilir.
hızın 0'a ve sürate eşit olmadığı duruma da şu örneği verebiliriz: istanbul'dan ankara'ya arabayla gelirken yaklaşık 450 kilometrelik bir yol aldığınızı düşünün. 1 saatte 100 km yol aldığınızı farz edelim. bu durumda süratiniz 450 / 4,5 = 100 km/saat olur.
bu 2 şehir arasındaki kuş uçuşu mesafe yaklaşık 350 km diyelim. bu durumda toplamda bu kadarlık bir yer değiştirme yapacaksınız demektir. yani bulunduğunuz ilk nokta ile son nokta arası 350 km olacaktır. bu durumda hızınız da 350 / 4,5 = 77,8 km/saat olur.
bu arada 4,5 nereden çıktı diyenler; 1 saatte 100 km gidiyorsanız, 450 km'yi 4,5 saatte gidersiniz. (bkz: doğru orantı)
son olarak, arabalarda bulunan göstergenin adı, her ne kadar günlük hayatta hız göstergesi şeklinde söylesek de, sürat göstergesidir.
devamını gör...
2.
merkezi etrafında dönen bir dairede hız merkezden en uzak yerde en fazla iken sürat merkezde en fazladır.
devamını gör...
3.
şimdiye kadar bilmediğim farktır. uzun karşılaştırmayı da okuyun. swh
devamını gör...
4.
hız yer değiştirme / zamandır yani 1saniyede 3 adım geri 2 adım ileri giderseniz yer değiştirmeniz 1 adım geridir hızınız ise 1 olur..
sürat alınan yol /zamandır 3 adım geri 2 adım ileri aldığınız yol 5 adımdır 1 saniyedeki süratiniz 5 tir.
sürat alınan yol /zamandır 3 adım geri 2 adım ileri aldığınız yol 5 adımdır 1 saniyedeki süratiniz 5 tir.
devamını gör...