ilaç kısaltmaları

ilaçların üzerinde gördüğünüz bazı ifadeler var. kimisi hiç iplemez, kimisi ilacın ismi zanneder, kimi orada o ifadenin olduğunu bile bilmez. bahsettiğim kısaltmalar bid, fort (ya da forte), plus gibi ifadeler. tanıdık gelmiştir mutlaka. hepsinin anlamı var, hadi hep birlikte bakalım.

bid: latince bis in die ifadesinin kısaltması oluyor kendileri. günde iki defa demek. 12 saat arayla alınan ilaçlarda var mesela bu. örnek? augmentin bid :

fort [ya da forte]: italyanca güçlü anlamına gelen kelime, tıp dilinde normalden daha fala etken madde ihtiva eden ilaç anlamına geliyor. mesela apranax hem apranax halde, hem fort halde hem de plus halde mevcut. apranax 275mg :

böyle iken,
apranax fort :

böyledir. aralarındaki fark, etken madde farkı ve kutu rengi.

fort ilaçtan 1 tane, fort olmayandan 2 taneye falan denk geliyor aşağı yukarı diyebiliriz yani. ama tutup da 2 tane ondan içeceğime bi tane bundan içeyim etkisi çabuk olsun demeyin sakin. doktorunuz ne dediyse onu uygulayın.

cr: controlled release. bu ilaçlar, yeni teknoloji ilaçlar sayılabilir aslında. kanda belirli süreler boyunca kalmasını istediğimiz ilaçlardır. daha doğrusu, daha uzun süre salınım yapıldığı için kandaki düzeyi uzun süre aynı seviyede kalır, bu da daha az ilaç yutmanızı sağlar bir nevi.

şöyle düşünün, apranax fort aldınız, 30dk sonra etki etmeye başladı ağrınızı kesti. 4 saat sonra da etkisi geçti. kandaki naproksen sodyum düzeyinize baktığınızda muhtemelen 30dk-1 saat arasında kan düzeyi pik noktasına erişmiş olur, sonrasında yavaş yavaş düşer.

kontrollü salınımda kan ilaç düzeyi daha uzun süreler aynı miktarda kalır, bu da etki süresini uzatır ilacın. bu ilaçları kesinlikle çiğnemeyin, parçalamayın, "yutamıyorum şunu ikiye boleyim de öyle yiyeyim" demeyin. o ilaç özel olarak dizayn edilmiş, içindeki etken maddeyi yavaş yavaş salması için tasarlanmış bişey. kırdığınızda, parçaladığınızda, çiğnediğinizde bu yapıyı bozarsınız, cart diye bütün içeriğini boşaltır, kan ilaç düzeyiniz normalden çok yukarılara çıkabilir. zehirlenebilir, hatta ölebilirsiniz bile.

ec: enteric coated. enteric, barsakla ilgili. coated, kaplı-kaplanmış. bu ilaçlar mıdenin asidik ortamına dayanıklıdır ve midede çözünmezler. barsaklarda içeriğini salmaya başlayan, değişik bi tip işte.