kendi ağızlarından suriyelilerin çok çocuk yapma sebepleri

doğurganlık durumuna ilişkin görüşler

araştırmaya katılan kadınlar, suriye’de eski dönemlere göre doğurganlık sayısının azaldığını (ortalama 3-4), daha çok köylerde 9-10 çocuk doğurduklarını söylediler. çocuk doğurma nedenleri olarak; erkeğin şanı, toprağın işlenmesi, iş gücü gerekliliği gibi nedenleri sayarken, dini inanışlarının gerekliliğini de vurguladılar. çocuk sayısında daha çok erkeklerin söz sahibi olduğunu, çocukları erkekler için doğurduklarını ifade ettiler. çocuk sayısında oğlan çocuğun etkisini; soyun devamı, malların devri, daha sonra onlara bakmaları için gerekli olarak yorumladılar.

“3 tane 4 tane, ama köyde 10 tane” (s, arap, 43 yaş, lise, 4 gebelik)

“arsalar var, davarları var mesala, bakmak için bakım gerekli.” (f, arap, 42 yaş, lise, 4 gebelik)

“her yerde farklı, mesela şam’da genellikle 2-3 çocuk, ama kasabada farklı, onlar çok istiyor. çünkü, çalışmak için, toprak için, para için doğuruyorlar. ben şam’da şehirde yaşadım, kasabadakileri öyle duyardık. benim bir umudum vardı, okumak istedim, çok çalışkandım. ama babam dedi ki okulu bırakman lazım. bu bana çok hayal kırıklığı oldu.”(k, arap, 40 yaş, lise, 3 gebelik)

“çoook… erkeğe göre değişiyor. bazı erkekler çocukları seviyor. bazıları sevmiyor. ona göre değişiyor.” (e, kürt, 28 yaş, lise, 3 gebelik)

“adamın çok çocuğu olursa, yani bu adam kuvveti yerindeymiş denir. yani kadın için değil, erkek için önemli. kadın çok doğurursa, kocası daha iyi demektir. sultan gibi, muhteşem yüzyıldaki gibi…” (s, arap, 43 yaş, lise, 4 gebelik)

“…..erkek ailesinin ismi için istiyor. yaşlıyken baksınlar diye.” (n, kürt, 29 yaş, üniversite, 5 gebelik)

“oğlan olmazsa zaten evleniyor, 2.-3.evlilik yapıyor, erkek çocuk olsun diye. oğlan olmazsa, yani 10 tane kız çocuk olsa mal bölüşülmez, o vakit amcaları alır hepsini, ama erkek çocuk olduğu vakit bölüşmezler onlar, o erkeğe kalır.” (f, arap, 45 yaş, ilkokul, 1 gebelik)

“şeriat erkek doğurmayı soyun devamı ve malın paylaşımı için gerekli diyor.” (n, arap, 50 yaş, ilkokul, 3 gebelik)

“babasının soyadını almak için oğlan çocuk istiyorlar” (i, kürt, 31 yaş, ilkokul, 3 gebelik)

"kızımızın eşi olacak kişi bize bakmayacak ama oğlumuz olursa o bize bakar." (a, kürt, 52 yaş, ilkokul, 6 gebelik)

"ailesine daha iyi bakabilmek, hem yardımcı olmak iş konusunda, erkek olduğu için babanın şeyini (soyadını) taşıyor." (z, arap, 55 yaş, okur-yazar, 9 gebelik)

“……..farkı var, mesela biz 9 kızız. annem farklı davranıyordu, mesela en iyi yemekleri abime verir, en pahalı elbise onlar için. ama kızlarla ilgilenmiyorlar.” (n, kürt, 29 yaş, üniversite, 5 gebelik)

“…………çok etkili. erkek ailenin ismini alacak, ama kızı olursa alamaz. eğer hepsi kız olursa başka biriyle evleniyorlar.” (e, kürt, 28 yaş, lise, 3 gebelik)

kadınlar suriye’de devletin farklı boyutlarda çocuk doğurmaya desteklediğini, 6-7 yıl önce 3 çocuk desteklenirken, günümüzde birinci çocuk için maaş bağlandığını, ikinci ve üçüncü çocukta daha az maaş bağlandığını, 3'ten sonrasına ise destek verilmediğini belirttiler.

“en son kanunda 3 çocuk. birincisine maaş verilecek, ikincisine daha az, üçüncüsü en az. 3 çocuğu getirirse maaş var, üçten fazla getirirse yok.” (i, kürt, 31 yaş, ilkokul, 3 gebelik)

“ben memnundum çalışırdım. ilk çocuğumda bana izin verildi, ikincisinde, üçüncüsünde de verildi ama dördüncüsünde verilmedi.” (r, kürt, 35 yaş, üniversite, 3 gebelik)

kadınlar kürtaj uygulamasının suriye’de 8 haftaya kadar yasal olduğunu, devlete ait sağlık kurumlarında yapılmadığını, karı-kocanın anlaşması ile özel klinik ve hastanelerde yapıldığını ifade ettiler. toplumun önemli bir kısmının kürtaja günah olarak yaklaştığını, yasal sınır içinde ve aşması durumunda dahi kürtajın yasadışı yaygın bir şekilde uygulandığını belirttiler.

“kürtaj var. devlette yasak, ama problemi yoksa devlette de yapılır. ama yasak.” (s, kürt, 36 yaş, lise, 4 gebelik)

“……devlet bilirse cezası var. ama bazı özellerde yapılıyor. bence de günah zaten.” (e, kürt, 28 yaş, lise, 3 gebelik)

“yasak. ama eğer sağlık sorunu varsa, doktor karar verdiyse yapılabilir. kadınlar yaptırmak isterse parasıyla özelde yapılır.” (k, arap, 40 yaş, lise, 3 gebelik)

“isteyen kadınlar bi şekilde yaptırıyorlar”. (e, kürt, 32 yaş, okumaz-yazmaz, 4 gebelik)

kadınlara kültürlerinde gebe kalmanın, çocuk doğurmanın kadın için ne anlam ifade ettiği sorulduğunda; gebe kalmayı ve çocuk doğurmayı hayatın devamı, gereklilik, sevgi olarak değerlendirirken boşanmamak ve kocanın yanında kalmak için de yaptıklarını söylediler. ayrıca çocuk doğurmayan kadın için toplumsal baskının (kafasında başkası mı var, zaten evli, neden çocuk doğurmuyor) olmasının doğurmayı etkilediğini belirttiler. çok çocuk doğurmanın (5'ten fazla) kadın sağlığına etkilerini hastalık, yorgunluk, yaşlılık, kilo problemi olarak sıraladılar.

“çok çocuk olunca tez yaşlanır, hastalıkları çoğalır. bel ağrısı, baş ağrısı olur. hemen yaşlanır.” (k, arap, 40 yaş, lise, 3 gebelik)

“hali kalmaz. her şeyi kötü etkiler, psikolojisi bozuluyor.” (h, arap, 24 yaş, ilkokul, 9 gebelik)

“iki gebelik geçirdim ben ve ikiz ikiz doğurdum ve şu an dizlerim çok ağrıyor. ve yorgunum vücudum yorulmuş. yürüyünce çok fazla dizlerim ağrıyor. çok fazla”. (e, kürt, 32 yaş, lise, 2 gebelik)

“bir de kadına o psikolojiyi veriyor, bir çocuğu anne diye bağıracak. o farklı bir duygu.” (g, arap, 40 yaş, üniversite, 6 gebelik)

“…..kimi kadınların hastalıkları vardır, hamile oldu mu onlar geçer. yani kimi onun için hamile kalır, kimi de çocuk sevdiği için.” (f, arap, 42 yaş, lise, 4 gebelik)

“mesela çok bi ağrın var. hamileyken ağrın oluyo ama o sadece 9 aylık. ama hayatta çok acı var. …..hastalıklar gidiyor.” (m, arap, 40 yaş, ilkokul, 5 gebelik)

“değişik. güzel bir durum. bebek doğacak. allah vergisi. ilk zamanlar istemiyordum ama sonra devam etti.” (i, kürt, 31 yaş, ilkokul, 3 gebelik)

“bizim ailemiz, sizin gibi değil, şimdi burada doğum yapanlar, evlenenler hep dışarı gider. bizimkiler hep iç içe kalıyorlar. biz birbirimize bağlıyız. ne kadar kalabalık olsa iyi, ailemize çok bağlıyız.” (f, arap, 42 yaş, lise, 4 gebelik)

kadınlar, sahip oldukları çocuk sayıları konusunda pişman değillerdi ve daha çocuk doğurmak istiyorlardı. savaş durumu da doğurganlıklarını etkiliyordu. savaşa göndermek için de çocuk doğurmak istediğini ifade eden kadınlar mevcuttu. ayrıca kadınlar, çocuğu olmayan bir kadının kocasının tekrar evlenmesini hoş görüyor ve destekliyorlardı.

“kadınlar şimdi savaş var diye hemen hamile kalmak istiyorlar. ben ikiz oğlan doğurmak istiyorum. savaşa göndermek için. dua ediyorum ki tüm kadınlar da ikiz doğursun.” (f, arap, 53 yaş, okumaz-yazmaz, 12 gebelik)

“ben çocuk çok istiyorum, savaş için, yeni bir ruh, senden bi parça” (n, kürt, 29yaş, üniversite, 5 gebelik)

“aile için çocuk gereklidir. kadınlar bazen boşanmamak için çocuk doğuruyorlar, bazıları da çocuk sevdikleri için doğuruyorlar.”(k, arap, 40 yaş, lise, 3 gebelik)

“erkeğin kendinden kaynaklanırsa, zaten erkek evlenemez, o kadın da erkekte bunu çekmeye devam eder. ama kadından kaynaklanırsa adam tekrar evlenir.” (s, arap, 43 yaş, lise, 4 gebelik)

“erkeğin çocuğu olmasa da kadın oturur, kadının olmazda erkek evlenir. şeriat öyle diyor.” (n, arap, 50 yaş, ilkokul, 3 gebelik)

“soru işareti gelir bu kadının üstüne, yani bu kadının kafasında başkası mı var acaba, niye evlenmek ya da çocuk getirmek istemiyor. zaten evlenmiş, çocuk getirecek.” (ş, kürt, 30 yaş, ilkokul, 4 gebelik)