kireç sıva vs alçı sıva vs çimento sıva

teknik bilgi veriyorum sözlük, yanaş yamacıma bu bilgiyi yeşil sitede bile vermezler öyle kolay kolay.
şimdi bu kireci suyun içine atarsın ve sönmüş kirece döner yani;
cao + h2o -> ca(oh)2 haline gelir.
bu macun haline gelmiş krema kıvamındaki malzemeyi uygun miktarda kum ve su ile karıştırınca ustaların çalışmaya bayıldığı oda sıcaklığındaki tereyağ kıvamında bir sıva harcı elde edersin.
bu malzeme prizini aldıktan yani donduktan sonra nefes verirken saldığımız co2 yani karbondioksit ile reaksiyona girer ve karbonatlaşma oluşur.
yani;
ca(oh)2 + co2 -> caco3 + h₂o

alçı bundan kötü bir malzemedir, çimento esaslı sıva ise dibin dibidir.

üç malzemeyle de projelerde, şantiyelerde, restorasyonlarda çok kez karşılaştım. hepsi “sıva” diye geçer ama karakterleri o kadar farklıdır ki, aynı apartmanda oturtamazsınız.

malzemenin karakteri:
kireç sıva: sakin, olgun, sabırlı. yüzyıllar boyu yaşar, zamana meydan okur. osmanlı’dan kalma camiler hâlâ onunla nefes alıyor.
alçı sıva: hızlı, narin, estetik. iç mekânda güzeldir ama dışarıda ilk yağmurda gider, gelmez.
çimento sıva: serttir, otoriter, ama empati yoksunu. çatlar, kabarır ama yine de müteahhitler bayılır.

sertleşme süreci:
kireç: co₂ ile kalsiyum karbonata dönüşür, taşlaşır. acele etmez, hatta proje teslimini bile bekler.
bitti demeden bitmez.
alçı: suyu bırakır, kristalleşir. hızla sonuç verir ama kırılgandır.
çimento: hidratasyon reaksiyonu ile sertleşir. hızlıdır ama “yavaş ol” dersen seni dinlemez.

sağlık ve iç mekân kalitesi:
kireç: antimikrobiyaldir, buhar geçirgenliği yüksektir. duvar nefes alır nefes, küf olmaz.
alçı: nötr ph, nemi dengeler ama küfe karşı pasiftir. kararır gider hanımla kavga edersin.
çimento: başta alkali ama kısa sürede nötrleşir; rutubetli duvarda küf kaçınılmazdır, çiçek çiçek olur, sağlığını bozar, ciğerin söner, boğdu boğdu duvara attı dedirtir.

buhar geçirgenliği:
kireç: yüksek. tarihi yapılardaki konfor hissi buradan gelir.
alçı: orta-yüksek. ama aşırı nemde bozulur. havalandırma ister, bakım ister, nemden uzak olmak ister ister de ister...
çimento: düşük. yoğuşma, kabarma, mantar üçlüsünün önünü açar. hayat zindan olur.

dayanıklılık:
kireç: doğru uygulanırsa şakasız 200–300 yıl. bina durduğu müddetçe durur.
alçı: iç mekânda doğru şartlarla 20–30 yıl, dış mekânda şansı yok.
çimento: sağlam ama gevrek; deprem sonrası sıvaların düşme sesi, eski binalardan kafa göz yarmalı haber konuları klasiktir.

estetik:
kireç: mat, doğal dokulu yüzey. ışığı yumuşak yansıtır. her göze hitap etmesi zordur çünkü şekil şukul meraklısı ingiliz aristokrasisi mensubu hanım kadınlarımız ve yakışıklı mimarlarımız jilet gibi bir satıh yani yüzey ister.
alçı: pürüzsüz, boyaya hazır, modern görünümlüdür.
çimento: sert, gri, genelde boyayla kapatılan yüzey elde edersin.

sözün özü;
nefes alan, sağlıklı, estetik ve sürdürülebilir bir yapı istiyorsan kireç sıva.
hızlı ve düzgün bir iç mekân bitişi istiyorsan alçı.
maliyet odaklı, kısa vadeli düşünüyorsan, sağlığını düşünmüyorsan çimento sıva.

teknik olarak "ne varsa eskilerde var" lafı boşuna değil. biri yüzlerce yıldır test edilen ve mükemmelleşen bir malzeme alçı 150-200 yıldır kullanımda, çimento ise 75-80 yıldır çok yaygın.

bir de kireç karıştırılan ve gene usta tayfasının kullanmaya bayıldığı çimento sıva vardır ama çimento öyle bir malzemedir ki kireci bozar.

ne işime yarayacak bilmiyorum ama gereksiz bilgiler dağarcığıma müthiş katkı sağladı.

tl;dr kireç züker

çok güzel bir bilgi teşekkür ediyorum