kitlesel karşılık doktrini

1957 yılından önce nato'nun sovyet tehlikesine karşı askeri stratejisi. bu strateji kısaca, herhangi bir komünist saldırı karşısında abd'nin sovyetler birliği ve çin halk cumhuriyeti'nin önemli endüstri merkezlerine karşılıkta bulunacağını öngörmesiydi. ancak burada temel nokta karşı tarafın kullandığı silahların türüne bakılmaksızın nükleer silahlarla savunma yapılacak olmasıydı. iki noktaya dayanıyordu:
1)nükleer silahlarla karşılık verme düşmanı hem sınırlı, hem de kitlesel bir savaştan caydıracaktı.
2)nükleer silahlar durum gerektirdiğinde kullanılacaktır.

kitlesel karşılık stratejisi dünya barışı ve insanlığın geleceği açısından büyük riskler taşıyorsa da nükleer çağın gerçeklerine uyuyordu ve güvenlikliydi. ancak zamanla inandırıcılığını ve dolayısıyla caydırıcılığını yitirmesi, sovyetler birliği'nin uzun menzilli gönderme araçlarını geliştirmesi gibi nedenlerle bu stratejiden vazgeçilmiştir.