kör mü görme engelli mi sorunsalı

söz konusu mesele bu akşam evde ufak çaplı tartışmaya sebep olduğu ve insanların bu konuda yanlış bir algıya sahip olduğunu gördüğümden dolayı bahsi geçen konu hakkında bildiklerimi aktarmak isterim:
öncelikle, insanları tanımlarken yapamadıklarıyla değil sahip olduklarıyla tanımlarız. örneğin kısa bir insanı "üst rafa uzanamayan insan" değil kısa boylu olarak tanımlarız. kör bir bireyi "engelli" kavramıyla etiketlemek, direkt olarak o kişiyi ortamda engellemekle eşdeğer bir durum olmaktadır. engel, kişinin düşüncesinde gerçekleşir. herhangi bir uzvunu kullanamamış olmak, engellenmek değildir. sadece o uzuv ile yapılacak bir şeyi başka yollarla yapmaktır.
"kör" kavramı her ne kadar argo gibi dursa da bunun böyle olmasını sağlayan şey, o toplumun zihniyetidir. ortamda sakarlığına şahit olunan kişiye "kör müsün" diyerek aşağılanması, bu kavramların aşağılama unsuru olarak görülmesine, toplumda "görme engelli" gibi alternatif kavramlar üretilmesine sebep olacaktır. fakat günümüzde eski sevgilisinin "dünya engelliler gününü" kutlayan insanların görülmesinden de anlayacağımız üzere alternatif kavramlar getirmek, bir çözüm değildir. ayrıca kör bireylerin de "görme engelli" denmesinden hoşlanmadığına çoğu kez şahit olduğum için kör demenin bir sakıncası olduğunu sanmıyorum. aksine "engelli" kavramının kişileri daha çok yaftalamaya yönelik olduğunu düşünüyorum.

görme engelli.

görme engelli.

insanları tanımlarken sahip olduklarıyla tanımlasakta engelli bireyleri yapamadıklarıyla tanımlarız ki görememesinin kendi suçu olduğunu düşünmesin. kör demek sahip olunan yani sen yaptın sana ait alt metne sahipken görme engelli demek elinde olmayan bir duruma işaret eder.

tüm engelli bireylerde bu böyledir. kişi zaten engelli psikolojisiyle baş ediyor bir de üstüne ''sen busun'' demek nahoş.

kelime anlamı ile incelersek ikisi farklı şeyleri tanımlar.
kör: görme yetisi hiç olmayan
görme engelli: görme yetisi hiç olmayan veya kısıtlı görme yetisine sahip olan.

sosyal kullanımda kör demek ise kelimenin yapı biçimi nedeniyle hoş karşılanmayabilir. görme engelli tanım itibariyle “kör” kavramını da kapsadığından görme engelli şekilinde ilgili eksikliği tanımlamak daha az incitici olacaktır.

burada esas üzerinde düşünülmesi gereken görme yetisi bozukluğunu bir ayrım olarak neden belirtmek isteriz? bunu bilinçli veya bilinçsiz bir ayrım için mi kullanıyoruz; ki burada ayrımdan kasıt gören veya görmeyen birey; yoksa ilgili kişinin omuz genişliği gibi sıradan bir özelliğini betimlemek için mi kullanıyoruz?

ilk okul mezunu bile olmayan birinin ağzında görme engelli zaten tek başına eğreti duracaktır. ancak 2 üniversitede eğitim görmüş ve bir şirkette ceo pozisyonuna sahip ablamızın/abimizin diline kör kelimesi oturmayacaktır. velhasıl önemli olan niyettir kanımca.