1.
modern kozmolojide yer alan, evrenimizin bir simetrik versiyonunun var olabileceğini öne süren spekülatif kavram.
adı üstünde bu evren, ayna bir evren. yani bizim evrenimize çok benziyor ancak tüm özellikleri aynı değil. sadece bizdeki maddenin yapısı ile temel fizik yasalarının bazı özellikleri ayna evrenle aynı olabilir. mesela yaşadığımız evrende madde, antimaddeye baskın ama ayna evrende durum bunun tersi olabilir. bizde zaman hep ileriye doğru akarken orada tersi olabilir.
neden var böyle bir fikir? çünkü teorik fizik, bazı soruların yanıtlarını henüz tam olarak bulamadı ve bu ayna evrenler kavramı, bazı sorunların çözümünü ararken ortaya çıktı. örneğin baryon asimetrisi dediğimiz olayın nedenini henüz anlayamadık. belki de büyük patlama esnasında evren bir şekilde ikiye bölündü ve eşit miktarda olması gereken madde ve antimadde bu iki evrene dağıldı. maddenin çoğu bizim evrenimizde birikirken, antimadde de orada birikti.
bir başka amaç karanlık maddenin kökenini anlamak. belki de ayna evrende var olan madde, bizim evrenimize karanlık madde formunda yansıyor. ayna evrenle doğrudan etkileşime giremediğimiz ama kütle çekim kuvvetinin farklı evrenler arasında etkileşebilen tek kuvvet olduğunu kabul etmemiz nedeniyle, karanlık maddeyle doğrudan etkileşime giremiyoruz ama o bu kuvvetten etkileniyor.
nötrino salınımı dediğimiz olayı da standart model ile çok net açıklayamıyoruz. mesela bir nötrino, uzaydaki seyahati esnasında tür değiştirebilir, yani bir nötrinodan diğer tür nötrinoya dönüşebilir ve bu parçacıkların maddeyle etkileşimi de oldukça düşüktür. ayrıca steril nötrino adı verilen teorik parçacıkların da açıklaması, ayna evrenlerde bulunabilir.
fiziksel olarak elbette çok net bir kanıtımız yok. genellikle çoklu evrenler kuramı içerisinde yer alan evren modellerinin birbiriyle fiziksel olarak etkileşime giremeyeceği kabul edilir ama yine de dolaylı olarak bazı etkileşimler olabilir. uzayda void adı verilen geniş boşluklar, bunlardan biri olabilir örneğin. ayrıca kozmik mikrodalga arka plan ışınımında rastladığımız bazı anomaliler de bunun kanıtı olabilir.
evrenin genişlemesi ve karanlık enerji kavramı da ayna evrenlerle ilgili olabilir. yani böyle bir evrenin varlığı bir şekilde kanıtlanabilirse, fizikteki birçok olaya karşı olan bakış açımız da epey değişecektir diye düşünüyorum.
adı üstünde bu evren, ayna bir evren. yani bizim evrenimize çok benziyor ancak tüm özellikleri aynı değil. sadece bizdeki maddenin yapısı ile temel fizik yasalarının bazı özellikleri ayna evrenle aynı olabilir. mesela yaşadığımız evrende madde, antimaddeye baskın ama ayna evrende durum bunun tersi olabilir. bizde zaman hep ileriye doğru akarken orada tersi olabilir.
neden var böyle bir fikir? çünkü teorik fizik, bazı soruların yanıtlarını henüz tam olarak bulamadı ve bu ayna evrenler kavramı, bazı sorunların çözümünü ararken ortaya çıktı. örneğin baryon asimetrisi dediğimiz olayın nedenini henüz anlayamadık. belki de büyük patlama esnasında evren bir şekilde ikiye bölündü ve eşit miktarda olması gereken madde ve antimadde bu iki evrene dağıldı. maddenin çoğu bizim evrenimizde birikirken, antimadde de orada birikti.
bir başka amaç karanlık maddenin kökenini anlamak. belki de ayna evrende var olan madde, bizim evrenimize karanlık madde formunda yansıyor. ayna evrenle doğrudan etkileşime giremediğimiz ama kütle çekim kuvvetinin farklı evrenler arasında etkileşebilen tek kuvvet olduğunu kabul etmemiz nedeniyle, karanlık maddeyle doğrudan etkileşime giremiyoruz ama o bu kuvvetten etkileniyor.
nötrino salınımı dediğimiz olayı da standart model ile çok net açıklayamıyoruz. mesela bir nötrino, uzaydaki seyahati esnasında tür değiştirebilir, yani bir nötrinodan diğer tür nötrinoya dönüşebilir ve bu parçacıkların maddeyle etkileşimi de oldukça düşüktür. ayrıca steril nötrino adı verilen teorik parçacıkların da açıklaması, ayna evrenlerde bulunabilir.
fiziksel olarak elbette çok net bir kanıtımız yok. genellikle çoklu evrenler kuramı içerisinde yer alan evren modellerinin birbiriyle fiziksel olarak etkileşime giremeyeceği kabul edilir ama yine de dolaylı olarak bazı etkileşimler olabilir. uzayda void adı verilen geniş boşluklar, bunlardan biri olabilir örneğin. ayrıca kozmik mikrodalga arka plan ışınımında rastladığımız bazı anomaliler de bunun kanıtı olabilir.
evrenin genişlemesi ve karanlık enerji kavramı da ayna evrenlerle ilgili olabilir. yani böyle bir evrenin varlığı bir şekilde kanıtlanabilirse, fizikteki birçok olaya karşı olan bakış açımız da epey değişecektir diye düşünüyorum.
devamını gör...
2.
mesela ayna evrende kurbanda billurlar benim diye bağırmıyorum paslalya yortusunda yumurtalar benim diye bağıran enişte oluyorum.
devamını gör...
3.
bir evren, diğer evrene ana bacı küfredince küfrü yiyen evren "ayna! ayna!" deyip küfrü savuşturuyor. bunu da kozmik ayna evrenler teorisi deniyor.
devamını gör...
4.
okuduktan sonraki halim,
sağol meja, varol...
sağol meja, varol...
devamını gör...
5.
evren büyüyüyor ve nereye büyüdüğünü bir tek ben biliyorum
bu sır benimle yatağa... pardon mezara kadar gidecek**
bu sır benimle yatağa... pardon mezara kadar gidecek**
devamını gör...
6.
sovyet bilim insanı nikolai kozyrev'in varlığını ispatladığı teori. farklı deneklerle yapılan deneylerde her deneğin gördüğü benzer semboller hatta varlıklar olmuş, şu an detayları yazmaya üşendim ama bu tarz şeylere ilgisi olanlar araştırırlarsa kafayı yerler.
ve tabii ki nikolai kozyrev'in bu başarısı cezasız kalmamış, stalin denen beyinsiz herif tarafından gulag'a gönderilmiş.
ve tabii ki nikolai kozyrev'in bu başarısı cezasız kalmamış, stalin denen beyinsiz herif tarafından gulag'a gönderilmiş.
devamını gör...
7.
bilim karşısında madara olan idealizm, çağımızda da kuantum dünyasının (henüz) netleşmemiş konuları ile varlığını korumaya çalışıyor.
devamını gör...