linux

ismi 1991 yılında linus torvalds tarafından verilen çekirdek yazılım. son kullanıcı tarafında istenilen patlamayı yapamamış olsa da, iş dünyasında sunucuların çoğu linux dağıtımlarıyla koştuğundan, burayı ezici bir şekilde domine etmektedir ve etmeye devam edecektir de...

inanılmaz fazla bi bilgi sahibi değilim hem beni hem diğer yazarları aydınlatıcak yazarlardan entry bekliyoruz.
bildiğim kısıtlı bilgilere dayanarak ufak bi yorumum, gizliliğe önem veren bi işletim sistemi.

severek kullandığım işletim sistemimin kernel yazılımı.

(bkz: gnu linux)

bir linux kullanıcısı olarak rahatlıkla diyebilirim ki linux herkese uygun değildir. temel şeyler ile uğraşmıyorsanız windows'da yapacağınız bir şeyi linux'ta yapmanız en az iki kat daha uzun sürer. fakat bunun temel sebebi programların linux desteği olmaması. onun haricinde cihazınızın inciğini cinciğini değiştirmenizi sağlar linux.

ek olarak, açık kaynaklı bir yazılımdır linux. neyin ne olduğu belli, özgür, ve ücretsiz.

eğer bilgisayar alanıyla ilgilenmiyorsanız linux sizi açacak bir işletim sistemi değil ne yazık ki.
oyun oynayamazsınız.
yazılan programların arayüzü genelde göze hoş gelmez.
genel kullanıcıya hitap eden programlar burada yoktur. mesela photoshop dururken gimp kullanmak ne kadar yorucu, tahmin edemezsiniz.
var olan programların kullanıcısı az olduğu için doğru düzgün youtube tutorial da bulamazsınız.
yani eğer genel kullanıcıysanız, çok da sevmezsiniz linux'u. en bilinen, en yaygın olan ubuntu bile doğru düzgün nvidia desteği alamıyor henüz.

ama bilgisayarla ilgiliyseniz, terminal sizin canınız, ciğerinizdir. ne istersen terminalden halledersin. bir sudo su yazmaya bakar tanrı moduna geçmeniz.*

açık kaynak bir kernel yazılımı.

linux'un en önemli özelliği kullanıcıya herşeyi dosya tabanlı sunmasındadır. kullanıcı milyonlarca insanın ortak olarak geliştirdiği projeyi kullanım tarafında herşeye dosyalara erişerek yapabilir. alt taraflarda donanımsal olarak neler olduğundan habersizdir. örnek olarak kullanıcı pcie modülü ile çalışan bir modül takarsa sistemine cihaza ve bilgilerine dosya üzerinden erişir. fakat aslında kernel tarafında bunu kullanıcıya veren büyük bir yazılım vardır. linux'un hakkını vermek için tabi ki yazılım bilmek gerekir.

eskiden ilk bilgisayarım bana alındığı tarihlerde bi derginin yanında cdsi verilen red hat linux'u cahilce yüklemem ve sonra bütün windows sistemini silmeme neden olan işletim sistemi ailesi.

mim v1
mim v2

kısaca girilen yol dönüşü olmayan bir yoldur. linux kullanıcısına (bilgisi dahilinde) neredeyse sınırsız etkileşim izni verir. elbette siz ne kadar stabil bir sistem ile oynarsanız o kadar bozulma olasılığı da olacaktır. hiçbir bilginiz dahi olmasa bir kaç terminal kodu ve biraz bilgisayar bilgisi ile rahatlıkla günlük olarak kullanabilirsiniz. oyun oynamak için ideal olmamakla beraber bir çok oyun da linux işletim sistemlerinde oynanabilmektedir. bir çok farklı yolu vardır bunun biraz araştırma ile her sorunun çözümü de internette mevcuttur hatta. çünkü kesinlikle birileri sizden önce o sorunu yaşamıştır bir linux dağıtımında eğer ki dağıtım çok yeni bir dağıtım değilse. windows gibi diğer işletim sistemleriyle karşılaştırıldığında aşırı hafif olabilmelerinden ötürü eski bilgisayarlar için ideal olan distroları mevcuttur. bilgisayarını uçağa dönüşebilir!

eski bir bilgisayarınız varsa eğer 4qos denemenizi şiddetle tavsiye ederim.

open source yani açık kaynak kodlu yazılım demektir. üzerinde tasarruf yetkisi kullanana aittir. bilgi seviyenize ayak uydurur. sizden habersiz kuş bile uçuramaz.

kapalı kaynak kod da tam tersi demektir. karar sizin.

not:linuxsever.

geçmişte aralıklarla fırsat verdiğim ancak her seferinde windows'a geri döndüğüm os'lerin kerneli. iki aydır ubuntu ile birlikteliğim devam ediyor ve şunu söyleyebilirim ki, linux kullanmaya başlamak hayatımda aldığım en doğru kararlardan birisi. sürekli olarak "windows'ta tek tıkla yaptığım işleri burada nasıl yapabilirim?" fikriyle kendimce bir soru/sorun oluşturuyorum, çözmek için uğraşırken aldığım hazzın tarifi yok.

belli bir zaman sonra çoğu işimi windows'tan daha hızlı yapmaya başladığımı fark ettim. kullandığım her dakika linus torvalds ve rms'e saygım artıyor, gerçekten çok büyük ve değerli insanlar. tabii rms'in ubuntu nezdinde eleştirisine bakmakta fayda var.

windows'ta havamı atarken bir anda hiçbir şey bilmediğim bu dünyada takdir edersiniz ki çok yeniyim; ilerleyen zamanlarda daha spesifik distrolara geçmeyi düşünüyorum.

super user yetkisi olmadan cdrom kapağı bile açıl(a)maz.

aradan seneler geçse bile, son kullanıcıya hitap etme konusunda hiçbir ilerleme yok, rocm için pip le indirdiğiniz kütüphane firefox un kullandığı ekran kartı sürücüsü ve mesa yla çakışır, video decoder sürekli hata verir, chromium a geçersiniz, ses codeci zortladığı için garip cızırtılar duyarsınız, ve bunları çözmeniz için ekran başında saatlerce vakit öldürmenizi bekler bu yavşaklar.

linux, derme çatma iş yeri gibi bir şey, düzen, nizam namına hiçbir halt yok. her gün yeni bir şey icat edilir ve geriye kalan tüm geliştiriciler buna uyum sağlayamadığı ölçüde sistem bazında büyük sorunlara yol açar.

hemen hemen her şey text ve core tabanlı, en ufak hatada sizi uyarır, bak kardeşim bu işi bilmiyorsun, yanlış yapıyorsun diye ikazlarda bulunur mesela ben rocm tabanlı ai ivmelendirici kütüphaneler ve amd ekran kartıyla çalıştığım için install.py dosyasında değişiklikler yapmam gerektiğine dair output aldım. "cublas": "-dggml_cuda=on" yazan satırı "cublas": "-dggml_rocm=on" ile değiştirmem tüm sorunu çözdü.

bir dönem severek kullandığım ama işim gereği kullanmayı askıya aldığım ve nvidia problemi yaşadığım işletim sistemi çekirdeği.

içinde oyun yok, cad cam programı çalışmıyor diyenlere gelsin!

windows a yerleşik programları çalıştırmak için yapmanız gereken tek şey dat net kütüphanelerini yüklemek! evet, bu kadar basit! çalıştırılabilir dosyaların si şarp diliyle kodlanıp .net kütüphanesiyle derlenip çalıştırıldığını siz bilmiyor musunuz yoksa?