mindfulness

sadece farkındalık değildir. şimdiki zaman farkındalığı ya da bilinçli farkındalık olarak nitelendirilebilir. yani farkındalığı sağlarken şuanda gerçekleşen olaylara tarafsız bir şekilde yaklaşabilme becerisidir. geçmişe ve geleceğe itimat etmeden bilinçli bir şekilde anda kalmamızı sağlar.

kişinin kasıtlı, sürekli ve yargısız "bilinçli farkındalık" deneyimine mindfulness diyebiliriz. mindfulness olumlama ya da tam tersi değildir, olayları olduğu gibi görebilme pratiğidir. meditasyonlarla ilgili çok kez duyduğunuz zihni boşaltma pratiği değildir, zihninizden geçenleri yargısızca gözlemleme pratiğidir. nefes, duyular ve duygular gibi farklı şekillerde mindfulness pratiği yapabilirsiniz.

mindfulness kelimesi budizm’de aydınlanmanın 7 faktöründen ilki olan sati kelimesinin çevrimidir. fakat pali (hint) dilinde kelimeler bizim dilimizde olduğu gibi tek ve net bir manaya gelmezler. sati kelimesi pali dilinde "hafıza" manasına gelir ancak sürekli, dikkatli ve düşünceli ifadeleri ile beraber kullanılır. bu kelimeyi ilk olarak thomas william rhys davids 1881 yılında çevirmiştir.

mindfulness doğuda hinduizm’den bu yana uygulanmaktadır. orada bir din, bir inanış ritüeli, uygulaması olarak uygulanmaktayken, batı’da dinden bağımsız bir uygulama ve hatta “tedavi” yöntemi olarak uygulanmaya başlanmıştır.
amerikalı bir profesör olan john kabat-zinn, zen budistleri philip kapleau, thich nhat hanh ve seung sahn’dan eğitimler almış ve bu eğitimler neticesinde 1979 yılında stres azaltma kliniğini kurmuştur. budist öğretilerini bu klinikte uygulamaya başlayıp, daha sonra bu uygulamalara mbsr (mindfulness-based stress reduction) ismini vermiştir. budizm ile mindfulness’ın bağını kopararak mbsr’yi bilimsel bir bağlama oturtmuştur. “anlık farkındalık” ile hastalara stres, ağrı ve hastalıkla başa çıkarken yardımcı olmayı amaçlar. bu şekilde mindfulness batıda tanıtılmış, ünlenmiş ve uygulanmaya başlanmıştır.

eğer merak ediyorsanız, öğrenmek istiyorsanız; yakın zamanda zeynep aksoy’un bağış usülü ile katılabileceğiniz online kursu başlayacak. kaçırmamanızı tavsiye ederim.
eğitim

türkçe'ye bilinçli farkındalık olarak çevrilmiş, kavram. şimdilerde çok popüler. özellikle psikoterapi çevrelerinde, meditasyon çevrelerinde çok ilgi gören, iyi hissetmek için çok ihtiyaç olan bir şey. nasıl tanımlanabilir, şimdiki zamanın farkındalığı, klişe tabirle an'da kalmak, an'ı yaşamak. şimdiki zamanda an'da gerçekleşen olayları, hissiyatı, düşünceyi, duyguyu, kabul etme, odaklı bir şekilde kabul etme, şefkatli bir şekilde, yargılamadan, nazikçe kabul etme yeteneği, tekniği diyebilirim. yani yaptığımız şey her ne ise, ona odaklanma, ama bilinçli farkında bir şekilde odaklanma, o ana o işe şefkat gösterme diyelim. örneklerle açıklayacak olursak; örneğin yürüyüş yapıyoruz diyelim. bu yürüyüşü mindful bir şekilde yapıyorsak sadece yürüyüşümüze, yürüyüş esnasında gittiğimiz yola, etrafımızdaki ağaçlara, çiçeklere, denizin sesine kokusuna, rüzgarın tenimize temasına odaklanırız. eğer yürüyüş esnasında geçmişte olan bir olayı, eşimizle arkadaşımızla olan bir kavgamızı, gelecekle ilgili planlarımızı, sınavları, ekonomik durum gibi şeyleri düşünüyorsak bu yürüyüşe mindful bir yürüyüş diyemeyiz. aklımız ve odak noktamız başka yerde olur. mindfulness bir şekilde yürüyen kişi yolda kaç tane karınca yuvası gördüğünü, kaç farklı renkte çiçek gördüğünü, yeşilin kaç tonuyla karşılaştığını bilir. denizin kokusunu alır. ancak diğer türlü yürüyen kişinin bunlardan hiç haberi olmaz. örneğin çileği her zaman yeriz tadını biliriz, otomatik olarak yeriz. ancak mindful bir şekilde hissederek, bilinçli farkında ve odaklı bir şekilde yediğimizde çok daha farklı bir tat alırız o çilekten. mindfulnes terapilerde ve özellikle meditasyonda çok sık kullanılan bir durumdur. doğu felsefeleri ve budizmde, zen'de hep mindfulness vardır. mind full -- mindful arasında çok önemli bir fark vardır. mind full olduğunda aklımızda sorunlar, dertler, ilişkiler, gelecek kaygısı, geçmiş üzüntüler vardır. ancak mindful olduğunda sadece şuan vardır, şuan yapılan her ne ise sadece ona odaklanılmıştır.

yaşım ilerledikçe, mutluluğun varılacak noktada değil, yolda nasıl ilerlediğimle ilgili olduğunu anladım ve anı daha çok hissetmeye başladım.
tanım: farkında olmadan ulaştığım zihinsel durum.

insanın yaşantılarına karşı oluşturduğu duyguları bastırmadan, duygulardan kaçmadan, duyguları değiştirmeye çalışmadan, kendini bu duygular için yargılamadan bu duyguyu olduğu gibi değerlendirmesi üzerine düşünmesidir. manipule etmek istediğiniz duyguyu olduğu gibi kabullenip bu kabullenişle beraber bu duygunun esiri olmadan duygunun içinde sürüklenmeden herhangi bir abartı, patoloji vs. geliştirmeden bu duygunun farkında olmaktır.

özet:

temeli budizm'e dayanan öğreti. esasında bu öğretiyle ilgili birçok soru işareti var kafamda. okudum ettim ama o sorular gitmedi. felsefi bir zemine oturtamıyorum anlatılanları. ve anlatılanlara göre de felsefi bir zemine oturtmam gerekmez.

bunu da kendimce batı ve doğu felsefelerine dayandırıyorum. batı'ya dönüp de nietzschevari bir kimse olabiliriz veyahut doğu'ya dönüp budavari biri... nietzsche olursak ne olur sizce? nietzsche ne derdi? sokrates'in güzel bir biçimde işleyen çarklara attığı taştan bahsederdi. nietzsche de aslında ne kadar eleştirirse eleştirsin sokrates'in bir uzantısı. her şey daha farklı olabilirdi. ve bir bakıma doğu felsefesi bunu başarıyor. daha farklı. çünkü doğu'da sezgi vardır. ruh vardır. batı'da ise mantık. ama mantık her zaman işe yaramaz. çünkü mantık, arkasından yeni bir mantık argümanını doğurur. bu da sonsuz bir zinciri oluşturur. bir sonuca varamayız, birkaç sonuca varırız ve aralarında seçimler yapmamız gerekir. neticede ideolojilerde bu gerçekliğe dayalı. ha bir albert camus olup da hepsini reddedebiliriz. yine de bu bile bir uzantıdır. bilmem anlatabildim mi...

o yüzden doğu'ya dönmek belki de akıl sağlığı için daha iyi olur, evet. çünkü batı'da sürekli bir yoldayız. yol bitmiyor. bitiş çizgisine vardığımızı düşündüğümüz an aslında yorgunluktan dizlerimiz üzerine çöküp öldüğümüz andır. doğu'da ise yolculuğa ara verilir. yolun kenarındaki bir hana girilir ve orada kalınır. o han, inanç hanı'dır.

bu metaforu geliştirmeye çalışıyorum zamanla, öyle ya da böyle. gerçi üzerine düşünmek gerek ve bu aralar, inanın, hiç düşünesim yok.

yine de sorum şu benim bu mindfulness ile ilgili. prof. dr. zümra atalay'a zamanında sormuştum da cevap vermemişti...

anda kalmak maske takmak mıdır? bireyselleştikçe yalnızlık artar madem, o halde anda kalınan süre boyunca da avuntu artmaz mı?

bu soruya öyle düzgün bir cevap bulamadım ama kendimce bir argüman geliştirdim. hatta bunu yazarken kafamda iyice belirginleşti.

anda kalmaktaki esas mesele sanırım şey... arkada maria callas çalıyor. sesini kısayım, geliyorum.

insan zihni kendi gerçekliğine göre yaşar. yani nasıl bir gerçeklik yaratırsanız zihin o gerçekliğe göre akıl yürütür. dolayısıyla avuntu denilen şey bir nevi safsata olabilir. olamaz mı? şu an çok mantıklı bir şey söyledim. mutluyum. en azından kendimce... neyse çok yazdım. bu kadar.

sosyal medyada pik yapan yaşam koçu zerzavatlarının ağızlarından düşürmediği hadisedir.

bir diğeri için;

(bkz: think pink)

şimdi ve buradalık ilkesini yaşamayı öğreten bir terapi

sıfır liraya malolması gerekirken. açıkça insanın kendisinden başka şeye ihtiyacı yokken ve özellikle bunun vurgusuyken, dev bir sektör haline gelmiş öğreti.

arkadaşlar kanalıma hoşgeldiniz vaga yaga zuka anlatacağız abone olursanız seviniriz bir de kaş'da seminerimiz var, guru getirdik, biletler...

hayat başlangıçtan bitişine kadar bir andır zaten, geçmiş gelecek gibi kavramlar bir bütündür. o nedenle şuanda kalmak gibi birşey yapmaya çalışırsanız çok kısa bir süre başarırsınız.

(bkz: hic et nunc)

doğu mistizminde ve tasavvufta bilinegelen hal.

islamdaki an'da kalma durumu pek açıklanmadığı ve daha çok dışarı kapalı olduğu ya da pek dillendirilmediği için toplum tarafından bilinmez. ben de şahsen sonsuz an'ın idrakine şimdinin gücü isimli kitapla tanışmıştım. daha sonraları büyük sufilerce de çokça dillendirilmiş, şiirlerde yer verilmiş olduğunu gördüm.

lakin an'da kalmak batının idrak ettiği şekilden çok daha derin ve gizemlidir.

az önce banyoda yaşadım farkında olmadan. düşüncelere dalmışım, sonra suyun duş başlığından akışı, vücuduma çarpması, suyun durağan sesi, vücuduma farklı açılardan çarptıktan sonraki sesi, suyun sıcaklığı, duvara yaşlandığında o soğukluk, öz farkındalık ve yüksek bilinç hali. genel olarak zor günler yaşadım, yaşıyorum ama bu deneyim baya güzel geldi. yaşadığımı hissettim. yani bunu ben bir araştıracağım detaylıca. bu mindfulness kavramınıda , yaşadıklarımı chat gpt ye sorunca öğrendim, o söyledi bak böyle bir şey var sen bunu yaşadın herhalde falan dedi. arada sırada yatakta uzanıp bedenimde kalp atışlarım, kanın vücudumda dolaşmasın vs dikkat etmişliğim vardı ama dış dünyaya bu kadar olmamıştı, zaten tesadüf eseri düşüncelere dalarken oldu. sanırım hayatıma meditasyon katacağım baya iyi geldi.

bir tur farkindalik durumu, odaklanma egzersizi (meditasyon) ile dikkat daginikligini azaltilip kisinin kendisinin farkinda olmasini saglanmasina midfullness deniyor,

kisinin sadece kendisinin degil cevresininde fiziksel ve manevi anlamda "bilmesine" veya farkinda olmasina kolaylik sagliyor