nasa'nın tozla kaplanan güneş panellerine çözüm bulamaması

ocak ayında marsta çok şiddetli bir kum fırtınası yaşandı ve atmosferi kaplayan toz bulutları güneş ışınlarının ulaşmasını engelledi.

ekip de aracın çalışabilmesi için sadece hayati özelliklerini açık bıraktı. fan için ciddi miktarda enerji gerekir ve aynı zamanda çok güçlü fanlar gerekir. panellerden kazandığı azıcık enerjiyi tekrar paneller için harcarsa kısır döngüye girilir hatta eksiye geçilir. marslı filmini izleyenler varsa bilir.

uzay araçları üstündeki kumu silkme hareketiyle atar. halı çırpmak gibi. ama bu araç kalın kum tabakaları yüzünden silkme hareketi yapamıyor çünkü bir alanın içine sıkışıp kalmış. panel üstünde biriken kalın kum tabakaları yüzünden güneş ışınları da artık ulaşamıyor yani teknik olarak öldü.

sıkışıp kaldığı noktada o kumları temizleyecek rüzgar da yok.

pek şaşırtıcı olmayan durum.

aslında genel olarak araçlar herhangi bir toz temizleme mekanizmasına ihtiyaç duymuyor çünkü mars rüzgârları tozu uzaklara üflemeye yetiyor. genellikle paneller bu yolla sürekli temizleniyor. sorun, fırtına durumlarında normalden fazla toz biriktiğinde yaşanıyor.

toz temizlemek için araca eklenecek herhangi bir ekstra parça hem maliyeti hem aracın ağırlığını yükseltir. ayrıca bu mekanizmaların da tozla dolarak çalışmama ihtimali çok yüksek. bir başka engel de şu ki, bunların çalışması ekstra güç gerektirip aracın gücünden çalar. yani aslında işi rüzgâra bırakmak çok daha kârlı oluyor.

bir de mars tozu dünya'daki gibi değil. buradaki toz tanecikleri çok daha büyük. mars'takiler o kadar ince ki, atomlar içerisinde olduğu gibi elektromanyetik kuvvetler iş yapıyor bu tozlar arasında. bu yüzden mesela fırça gibi bir şeyle temizlemek çözüm değil çünkü statik elektrik nedeniyle tozun bir kısmı fırçadan etkilenmeden olduğu gibi panel üzerinde kalabilir. zaten fırça türü bir şey paneli de çizip bozabilir. fan ise küçük bir alanda etkili olacağından tozu kaldırıp geri inmesine neden olmaktan fazla bir şey yapamaz. zaten yukarıda da belirttim, bu tür mekanik aletler de toz nedeniyle çalışmayabilir.

herhangi bir sıvı ile, silecek misali bir şey olsun desek bu sefer de şöyle bir sorun çıkıyor; gezegen yüzeyinde herhangi bir şeyi sıvı olarak tutmak, sıcaklık seviyesi nedeniyle zor. diyelim ki donma noktası çok çok düşük bir sıvıyla işi kotardık ama görev süresi boyunca yetecek miktarda sıvıyı oraya taşıyamazsınız zaten ve işin içine yine ağırlık ile maliyet girer.

özetle şimdilik dünya üzerinde toz temizlemekte kullandığımız herhangi bir yöntem mars araçları için ekstra yük anlamına geliyor maddi ve fiziksel bakımdan.

benim koca evimi 4 saatte pırıl pırıl yapan sayra hanım'ı göndereyim, on dakikada toz neyim bırakmaz sarı ve mikro fiber beziyle. göndereyim de saat kavramı yok kadının. sabah 8'de gelmesi gerekirken iki saat geç gelir, roket fırlatılmış olur.