phobeus karteli

adını güneş tanrısı phobeus'tan alır. ampul icat edildiğinde ortama ömrü yaklaşık 1.500 saat kadardı. 1920’lere gelindiğinde, ilerleyen teknoloji sayesinde, ampullerin ömrü 2.500 saate kadar çıkmıştır. ampul ömrü artınca satışlar düşmeye başlar. bunun üzerine aralarında osram, general electric, phillips gibi şimdinin dünya devlerinin de olduğu o zamanın en büyük yedi ampul üreticisi 1925 senesinde bu karteli kurup ampullerin ömürlerini kasıtlı olarak, 1.000 saate düşürme konusunda anlaşırlar. buna göre hiçbir şirket 1.000 saatten daha uzun ömürlü ampul üretmeyecektir. bunun için aralarında oluşturdukları bir ar-ge grubu bile kurarlar. hatta, bu kurala uymayan şirketlere ceza bile keserler. fiyatlarıda istedikleri gibi yükseltip deli gibi para kazanırlar.

1.000 saat küresel bir standart haline gelir. yıllar içinde daha kaliteli, çok daha uzun ömürlü ampul patentleri alınsa da bunların hiçbiri bu kartelin tekelini kırıp piyasaya sürülemez.

zamanla bu çakalların yediği nane anlaşılır. anti-tröst yasalarıda bu kartelin sonu olur.