saatin gizli yüreği

bir elias canetti kitabıdır.

elias canetti hayranlığım sözcüklerle ifade etmekte zorlanıyorum. elime bir elias canetti kitabı alınca benim için çevremdeki diğer her şey bir boşluk içinde süzülmeye başlıyor. her şeyin ağırlığı yok oluyor ve katı olan her şey buharlaşıyor.

bu kitabı elime aldığımda da aynı hisleri yaşadım elbette ama bu sefer biraz daha derinden sanki. çünkü zaman kavramı ile kafayı bozmuş bir insan olarak saatin gizli bir yüreğinin olduğunu öğrenmek beni büyüledi.

bu kitabı nasıl tanımlasam bilemedim ama sanki aforizmalarla bezenmiş deneme tadında bir nehir roman gibi. bu yazdığım cümle size saçma gelebilir ama kitabı okursanız bana hak vereceksiniz bence.

canetti yine kendiyle bir hesaplaşma içinde. eteğindeki taşları dökmüş ve hepsine bir anlam yüklemeye çalışarak anlatıyor derdini, derdine ortak olmak isteyenlere.

altını çizdiğim şöyle bir cümle geçiyor kitapta:

(bkz: tanrı ölmüş olsun ya da olmasın: onca zaman varolduğu için, hakkında susabilmek olanaksız.)

kitabın henüz on dördüncü sayfasında bu cümleyi okuyunca kitap boyunca zihnim bu cümle ile savaştı durdu. canetti ölüm üzerine ne çok düşünmüş, ne çok yazmış.

aklından geçenleri kapıda dökerek bir muhasebe işine girişmiş büyük yazar. bize de saygı duyup hayran olmak düşer.

"kimse geri dönmeyecek, birinin geri döndüğü hiç olmadı, nefret ettiklerin çürüyüp gitti; keza sevmiş oldukların da."

özgün adı das geheimherz der uhr olan elias canetti imzalı eser; türkçe'ye ahmet cemal tarafından çevrilmiştir.

yazarın 1973/ 1985 yılları arasında yazdığı yazılar yer alıyor.

kitabımı pdf formatında okudum;
195 sayfaydı.

elias canetti'nin ölüm üzerine (kitap) adlı eserini daha yeni okumuştum,
bu kitap da onun devamı gibiydi, içerdiği konular büyük ölçüde benzerlik gösteriyor.

elias canetti'nin çok kendine çeken bir üslubu var ve bu da yazdıklarını oldukça sürükleyici kılıyor.

bu kitapta yazarın deneme tadındaki aforizmaları yer alıyor, felsefik ve etkileyici olan sözleri ise genellikle insan ruhunu yansıtır nitelikte, ölüm olgusu bu kitabında da ağırlıklı olarak karşımıza çıkıyor, diğer kitabında olan bazı sözleri bu kitapta da görmek mümkün.

insan ruhundaki gelgitler, insanın gizli kalmış tarafları, hayatı etkileyen gerçeklere bakış açısı, ölüme ve yaşamaya dair düşünceler, saat ve sonsuzluk ilişkisi, saatten kurtulunca gelecekten kurtulduğunu sanmak, intihar veya ölüme dair fikirler, yazarın etkileyici üslubuyla karşımıza çıkıyor.

diğer kitabı kadar iyi bulduğum bir kitap oldu,
yazarın rasyonel ve tahmin edilemez oluşu, fark edilmemiş olanı algılama biçimi mükemmeldi.

insanın bakış açısını değiştiren ve düşündüren, inanılmaz argümanların yer aldığı, kolayca benimsenebilecek, tekrar tekrar okunası, oldukça iyi bir kitaptı.
düşüncelerinin keskin oluşu kitabı oldukça iyi kılıyor.

gözlem gücü, algılama biçimi ve algıladıklarını edebî bir biçimde yansıtması oldukça iyiydi.

alıntı içine aldığım yerlerden birkaç cümle bırakıp burada bitiriyorum.