savant sendromu

savant sendromu, otistik savant, matematik, müzik veya görsel alanda yetenekli çoğunlukla otistik hastaların yaşadığı ancak başka hastalıkların da sebep olabildiği sendroma verilen addır. fakat neden yetenekli oldukları tamamen açıklanabilmiş değildir. bazı savantlarda açıkça nörolojik anormallik vardır. birçok savantın, beyninin sol yarımküresinde sıradışılığa sahip olduğu bilinir. dünyada 50-100 kadar müthiş savant tanınır .

ülkemizdeki çekilen ve sonradan uyarlanan mucize doktor dizisinin boş rol karakteri ali vefa'nın sahip olduğu durumdur daha çok bilgi edinmek otizmlilerin hayatını ve ellerinden tutunca neler başarabileceklerini anlatıyor isterseniz izleyebilirsiniz

gelişimsel ya da zihinsel yetersizliklerin yanında sıra dışı becerileri olan kişileri tanımlar. kişinin zeka düzeyi ortalamanın altında olmasına karşın bir ya da daha fazla alanda aşırı düzeyde bilgi veya yetenek sahibidir.

detaylı bilgi: www.matematiksel.org/kazayl...

genellikle düşük ıq seviyesine rağmen bazı alanlarda üstün yetenek gösteren bireylere has bir durumdur.
örneğin; kafasından dörder haneli iki sayıyı hatasız çarpıp bölebilirken, zeytinin mi yoksa ekmeğin mi daha pahalı olduğunu bilemeyebilir.

zihinsel yada fiziksel engellerin sonucunda ortaya cikan, farkli alanlardan olusmus yeteneklerin gosterilmesi durumudur. genellikle otistik bireylerde rastalanmaktadir. tabi sadece otistik bireylerde gorulmemektedir, uzun sure psikolojik rahatsizliklar yasayan insanlarda bile gorulme olasiligi hayli yuksektir. bu tur insanlar genellikle sanat, bilim, muzik vb. alanlarda yetenekleri gelismistir. savantlarin en buyuk ortak ozellikleri ise, toplum icerisisinde iletisim sorunlari yasamalaridir. dolayisiyla kendilerini diger insanlardan soyutlayarak, sosyal izalasyona yonelip, kendi iclerine kapanmayi tercih ederler. yani asosyal yasam tarzini benimsedikleri soylenebilir de.

bu sendrom uzerine bilim adamlarin bir kac tez uretmisler; birinci teze gore bu dogustan gelen bir ozelliktir, hatta zihinsel engellerin bu yuzden ortaya ciktigi dusunulmektedir. bir diger teze gore ise, beynin alt yapisinda cok kucuk degisiklikler meydana gelir, bu degisiklikler ilerleyerek olmasi gereken insan beyninden ayrilir ve savant sendromu ortaya cikar... ve bir de olay sonucu ortaya cikan savant sendromu var ki buna edinilmis savant sendromu denilmektedir. bu sendroma gore; herhangi bir yaralanma/kaza sonucu (top carpmasi, dusme, basa alinan darbeler ve turevlerince olaylar) beynin belirli kesimine hasar birakip bu sendroma neden olabilmektedir.

bir cok savant sendromlu hastanin incelenmesiyle cok ilginc bir sonuc elde edilmis. bu sonuca gore, savantlarin bir cogunun beyninin sol kesiminin hasarli oldugu gorulmus. beyin sol bolumdeki hasari kapatmak adina sag bolumun daha fazla calistigini akabinde yeteneklerin ise bu sekilde ortaya ciktigi gorulmus. normal insanlar uzerinde de yapilan deneylerde de bu gorulmus. farkli tekniklerle, beynin sol yari kuresi devre disi birakilmis, sonrasinda sag yarim kurenin olmasi gerekenden daha fazla calistigi gozlemlenmis. hatta bu olaya "sol beyin hasari ve sag beyin telafisi" denilmis...

beyne alınan darbe sonrası bazı üstün yeteneklerin ortaya çıkmasına yol açan sendrom. misal, kaza geçirip komada kaldıktan sonra uyanıp önceden yeteneği olmamasına rağmen hastanın harika resimler yapması ya da hiç bilmediği bir yabancı dili konuşmaya başlaması gibi. dünyada bu durum, sadece 33 kişide gözleniyor.

yıllar önce (1998 yapımı) izlediğim bir filmde ilk defa otizmli bir çocuğun nasıl biri olduğunu görmüştüm. geçen fakültede otizm ile ilgili seminerde bile hep bu çocuk gözümün önüne geldi.

bruce willis için izlemeye başlamıştım ama filmin gerçek yıldızının bu bebe olduğunu bilmiyordum.

the good doctor dizisinde shaun murphy de savant ama bu çocuk gibi değil. benim sınıfımda olacak mı , olacaksa nasıl olacak diye kara kara düşünüyorum çünkü eskiden tüm sınıfların içinde bir sınıfta bir özel gereksinimli çocuk varken artık her sınıfta 4-5 çocuk olduğunu bu seminerde öğrendim.

mucize doktor adlı dizi de dr. ali vefa' nın rahatsızlığı olarak gündeme gelmiş ve ilgi görmüş benim gibi bir çok kişinin araştırdığını düşündüğüm rahatsızlıktır.filmde dr. ali'nin hastalarının içini görme gibi bir eylem ütopik birşey olsa da savant sendromlu kişilerin çabuk öğrenmeye ve geliştirmeye yatkınlıkları daha kolay çözüm bulmayı gerçekleştirebilir bir durumdur.
üstün zeka sendromu olarak da bilen savant sendromu , ilk kez 1 1887 yılında down sendromunu teşhis eden doktor j. longdon downtarafından bilimsel olarak tanımlanmıştır. bu sendrom kendi içerisinde çelişkilere sahip ve doğuştan olabileceği gibi sonraki süreçte merkezi sinir sistemine ilişkin bozukluklar sebebiylede meydana gelebilmektedir.savant sendromundaki çelişki; kişilerin normal kabul edilen zekâ seviyesinin altında zekâya sahipken belirli bir ve ya bir kaç alanda üstün bir yetenek göstermeleridir. ayrıca her otizimli savat sendromuna sahip olmadığı gibi her savant sendromlu hasta da otizmli değildir. otizmle bağlantısı olsa da farklılıkları oldukça fazladır. erkeklerde kız çocuklarına göre dört ya da beş kat daha fazla görülmektedir.
bilim adamlarına göre rahatsızlığın temelinde beyindeki merkezi sinir sistemlerinden hasarlı bölgenin eksiğinin kapatmak için başka bir bölgenin lokal olarak çalıştığını ve odak noktası olarak belirlediğini gösteriyor.
dünyada savant becerileri çok yüksek olan yaklaşık 100 olağanüstü savantın yaşadığı düşünülmektedir.bilinen en ünlü savant sendromuna sahip kişi ise u yağmur adam (rain man) filmin'e konu olmuş dustin hoffman tarafından canlandırılan raymond babbitt karakterine hayat veren kim peek'tir. savantların yetenekleri genel olarak beş kategoride sınıflandırılmaktadır;

savant sendromu olguları ise üçe ayrıldığı bilinmektedir.

savant sendromunun tedavisinde ise sahip oldukları özel beceriler dikkate alınarak eksik yönleri ortadan kaldırmak yerine
yeteneklerin eğitiminin mi daha yararlı olacağı düşüncesiyle hareket edilmekte ancak bununla ilgili çalışmalarda günümüzde hala devam etmektedir.

başrollerini dustin hoffman ve tom cruise'un paylaştığı rain man filmi de gerçekte savant sendromlu olan kim peek' den esinlenerek yapılmıştır. dustin hoffman bu filmde hayvani bir performans sergilemiştir. ilginç bir şekilde cruise'da iyi oynamıştır. favorilerim arasında ilk 10'a rahat girer.
merak edenler için de youtube'da kim peekin konu alındığı the real rain man isimli bir belgesel vardır.