1.
peacock ve wiseman'ın ortaya attığı bu hipoteze göre, kamu harcamaları sadece olağanüstü dönemlerde sıçramalı olarak artar ve bir daha eski haline dönmez. ayrıca, olağanüstü dönemlerde hem harcamalar hem de halkın katlanabileceği vergi yükü arttığından, devlet uyguladığı vergiyi arttırır ve bu vergi, olağanüstü dönem bittikten sonra da kalkmaz.
türkiye'de bunun tipik örneği 99 depreminden sonra getirilen (bkz: özel iletişim vergisi)'dir. baktığımızda peacock ve wiseman'in isabetli bir teori ortaya koyduğunu düşünebiliriz, ancak onlar bile olağanüstü dönem için alınan bu -sözde- geçici verginin 20 küsür yıl sonra arttırılabileceğini öngörememişlerdir. çünkü dünya lideri olmak tüm teorileri alt üst etmeyi gerektirir.
(bkz: özel iletişim vergisinin yüzde 10'a yükseltilmesi)
türkiye'de bunun tipik örneği 99 depreminden sonra getirilen (bkz: özel iletişim vergisi)'dir. baktığımızda peacock ve wiseman'in isabetli bir teori ortaya koyduğunu düşünebiliriz, ancak onlar bile olağanüstü dönem için alınan bu -sözde- geçici verginin 20 küsür yıl sonra arttırılabileceğini öngörememişlerdir. çünkü dünya lideri olmak tüm teorileri alt üst etmeyi gerektirir.
(bkz: özel iletişim vergisinin yüzde 10'a yükseltilmesi)
devamını gör...
2.
zor zamanlarda salınan vergilerin kalıcı hale gelmesini ele alan tez.
neden geri alınmaz?
kurumlar kendilerini korumaya çalışır,
memurlar işlerini kaybetmek istemez,
bürokratik yapılar bir kez kurulduktan sonra kendini sürdürme eğilimindedir.
politikacılar vergi indirimi yapmaya isteksizdir, vergi gelirlerinin azalması nedeniyle harcama kesintileri seçmenlerde olumsuz tepki yaratabilir.
kriz sırasında yüksek vergilere alışan toplum, kriz sonrası da kabullenir, güçlü devlet algısı kalıcılaşır, sosyal güvenlik, sübvansiyon beklentileri artar.
nasıl önlenir?
yasal sınırlar:
harcama ve borçlanma tavanları,
vergilerin otomatik düşmesi, kanuna bitiş tarihi verilmesi.
tabii demokrasi seviyesi ve beşeri kültür de bunu etkiler.
neden geri alınmaz?
kurumlar kendilerini korumaya çalışır,
memurlar işlerini kaybetmek istemez,
bürokratik yapılar bir kez kurulduktan sonra kendini sürdürme eğilimindedir.
politikacılar vergi indirimi yapmaya isteksizdir, vergi gelirlerinin azalması nedeniyle harcama kesintileri seçmenlerde olumsuz tepki yaratabilir.
kriz sırasında yüksek vergilere alışan toplum, kriz sonrası da kabullenir, güçlü devlet algısı kalıcılaşır, sosyal güvenlik, sübvansiyon beklentileri artar.
nasıl önlenir?
yasal sınırlar:
harcama ve borçlanma tavanları,
vergilerin otomatik düşmesi, kanuna bitiş tarihi verilmesi.
tabii demokrasi seviyesi ve beşeri kültür de bunu etkiler.
devamını gör...