sykes picot antlaşması

1. dünya savaşı'nda, 16 mayıs 1916 tarihinde britanya ve fransa arasında imzalanarak ekim ayında da rusya tarafından imzalanan gizli bir antlaşma. 1917'deki rus devriminden sonra antlaşmadaki haklarından vazgeçen rusya, osmanlı'nın parçalanmasına ilişkin bu gizli antlaşmayı, bir rus gazetesi aracılığıyla tüm dünyaya duyurmuştur.

antlaşma şartları kısaca şöyleydi:

- musul ve suriye kıyıları, adana, antep, doğu akdeniz bölgesi, mardin, diyarbakır ve urfa fransa'ya,
- güney mezopotamya, hayfa ve akka limanları, bağdat, basr britanya'ya
- erzurum, van, bitlis ve trabzon ile güneydoğu anadolu'nun bir kısmı rusya'ya verilecek.

buna ek olarak fransa ve britanya'nın elde ettiği topraklarda onların denetiminde bir arap devleti, filistin'de de uluslararası bir yönetim kurulacak, iskenderun ise serbest liman olacaktı.

kpss için hazırlandığım zamanlarda aklımda kalan nadir antlaşmalardan biri.

yararlı ve güzel bilgidir.

ingiltere ve fransa tarafından hazırlanan, bugünkü orta doğu haritasının belirlendiği sözleşme. tabii sınırlardan çok bu iki ülkenin nüfuzunun geçtiği bölgeler belirlendi. bugün ırak, ürdün, suudi arabistan gibi ülkelerin de aralarında olduğu, sınırları cetvelle çizilmiş suni devletler ortaya çıkarıldı. arap coğrafyasının tek devlet altında bir araya gelmesine engel olmak için uygulanan bir plan olmuştur.

1915-1916 yıllarında ingiltere ve fransa arasında imzalanan sykes-picot antlaşması, orta doğu'yu dandik devletçiklere bölüp iyice bir batı sömürgesi yapmayı amaçlayan gizli antlaşmalardandır. sykes-picot antlaşması, adını ingiliz dışişleri bakanı mark sykes ve fransız dışişleri bakanı françois georges picot kişilerinden alır. 1917'de gerçekleşen bolşevik devrimi sonrasında ruslar, doğu anadolu bölgesi'nden çekilir ve bu gizli antlaşmayı dünya kamuoyuna ifşa eder.
sykes-picot antlaşması ile birlikte orta doğu'nun paylaşılması. ilgili haritada görüldüğü üzere anadolu da fıransızlar ve ruslar arasında paylaşılmış yani sykes-picot, sevr'in fıragmanıdır. burada kırmızı renk, ingiliz sömürge bölgesi; mavi renk, fıransız sömüre bölgesi ve yeşil renk; rus sömürge bölgesidir.