tanrı özgür müdür sorusu

tanrının inanılmak için insana ihtiyaç duyduğunu varsayarsak tanrı ne derece özgürdür hakkında kafa patlatılan başlık.


insan dışında tanrıya inanan kimse yok.

tanrı, homo sapiens'in aşırı derecede gelişen korteksi yüzünden ortaya çıkmış hayali bir varlıktır. çevremizde hareket eden bir takım varlıklar olduğunu düşünme eğilimi, hem av olmamak hem de av olabilecek potansiyelleri değerlendirmek için evrimsel süreçte ortaya çıkmıştır. yani çevremizdeki çalılıkarda hareket eden bir şeyler olduğunu düşünmek, bunun farkına varmak. bir şey olmasa da orada bir şey olduğunu düşünmek evrimsel açıdan, hayatta kalmak için daha yeğdir. elbette bu eğilim false positive sonuçlara varmamıza sebep olmaktadır ve bu false positive'ler doğa üstü bir takım fenomenlerin varlığı şeklinde yorumlanmıştır. daha sonra bunların başımıza gelen bir takım müsibetlere ya da iyi şeylere sebep olduğu şeklinde inançlar gelişmiştir. tek tanrılı, doktriner dinlerin ortaya çıkması ise, bu doğa üstü varlıklar ile ilgilenen ruhban sınıfının ordaya çıkması ile alakalıdır. doğa üstü bu tarz varlıklara inanç, toplumsal düzeni sağlamak için kullanılmışır. insanları sürekli izleyen bir tanrı, sosyal anlamda faydalı olacak, toplumsal kohezyanu artıracak davranışların teşvik edilmesi için kullanılmıştır. uzun lafın kısası, doğa üstü fenomenlerin kökeni beynimizin olmayan şeyleri var gibi görme eğilimindedir ve aşırı derecede gelişmiş korteksimiz de bu şeyler üzerine spekülasyon yapma, onlar hakkında hayal kurma, hayatımızı nasıl etkilediği, bize nasıl kurallar koyduğu konusunda hikayeler uydurma konusunda oldukça beceriklidir. tanrı, işte buralardan sökun ederek günümüze kadar gelmektedir. özgür mü değil mi, neden bile bile kötülüğü yarattı, kaldıramayacağı taşı yaratır mı falan gibi, kafamızı hayali bir varlığın nitelikleri üzerinde düşünmeye iten şey korteksimizin bu aşırı gelişmişliğidir.