tavla terimleri

2 ters 1 düz: 2 mars 1 oyunla kazanınca denir.
al bunu mektebe kaydettir, gel: aynı hamle ile hem rakibin pulu kırılıp, hem de son kapıyı alarak tüm kapılar kapanıyorsa, kırılan pul rakibe verilirken söylenir.
altın kapı: ev sahasındaki 5 kapısına ve rakibinin 5 kapısına altın kapı denilir.
açık: tahtada her hangi bir pulun tek başına kalması durumu.

bilek bu bilek: rakip " zar tutuyorsun" dediğinde söylenir.
bir karış: ard arda yapılmış altı kapıya bir karış denir.
boştaki pul: bir hanenin 2 pulun üzerindeki pul veya pullar.

çarşaf getirin: rakip sürekli zarı dışarı atıyorsa denir.
çelik kapı: kapı üstüne kapı almak.
çeşitlendirmek: pulların bir sonraki zarda kapı almak, pul kırmak vb. ihtimalini artırmak için dağıtılması.

dış saha: 7-12 arası haneler oyuncunun dış sahası, 13-18 arası haneler rakibin dış sahasıdır.
dolaylı vuruş. rakibin 6 pip sayısından fazla uzaktaki pulunu zar kombinasyonu ile vurmak.
geçiş: tavlanın dört çeyrekten birinden diğerine geçişi ifade eder.
gele: kırık pulun oyuna girememesi.

hadi yavrum kemik: iyi bir zar gelmesini istediğinde söylenir.
hücum oyunu: tüm pullarla saldırarak, rakibi bozguna uğratmak.

içeri girmek: pulların toplanmadan önce iç sahada biriktirilmesi.
ileri kapı: rakibin 4 veya 5 kapısına demirlemek.
işsiz kapısı: altı ve dört ile alınan 2 kapısı

kapı almak: herhangi bir haneye en az iki pul koymaktır.
kırık zar: bir zar atıldığında pullardan birinin üstüne, barın üstüne ya da tavla tahtasının yanlış tarafına gelirse, kırık geldiği söylenir
kısıtlama: rakibin iyi zarlarının kısıtlanması.
köprü: tavla tahtasını ikiye ayıran ortadaki çıkıntılı kısım.

mars: iki taraftan birisinin hiç pul toplayamadan diğer tarafın tüm pullarını toplaması durumu.
okullar tatil: tüm kapılar kapanmış durumdadır ve karşı tarafın elinde bir kaç adet kırık mevcuttur.
ölu pul: oyuncunun evinde bulunan ancak oyuna katkısı olmayan pul.

pip sayısı: gösterge olarak kullanılan bir ölçüttür. bitişe olan uzaklığı gösterir.
sergi serdik: rakibin kırabileceği bir bölgede üç veya üçten fazla açık verilmesi.
şamdan: dört ya da daha fazla pulun bir kapıya yığıldığı durumdur.
ustalar yek atarmış: kimin başlayacağına karar verirken 1 atınca.
yahudi kapısı: açılışta şeş ü yek ve se yek ile alınan kapılar.

zar isimlerine gelince:
1-1: hep yek dü yek
2-2: dü bara - dur bağarma
2-1: yek-i dü
3-3: dü se
3-2: seba-i dü
3-1: se yek - 5 kapısını yap
4-4: dört cehar - tamirci çağır
4-3: cehar-ü se - carse çoraplar
4-2: cehar-i dü - 4 kapısını yap
4-1: cehar-ı yek
5-5: dü beş
5-4: penc-ü cehar - işte zar
5-3: penc-ü se - severim güzeli genc üse - 3 kapısını yap
5-2: penc- i dü - sebaytinin düdüğü
5-1: penc-ü yek
6-6: dü şeş - topla kırıkları gebeş
6-5: şeş beş - geridekini kaç
6-4: şeş cehar zeki müren kapısını yap
6-3: şeş-ü se
6-2: şeş-i dü
6-1: şeş-ü yek. 6 kapısını yap.

her ne kadar sevmesem de, zeki müren kapisi.

'neyine oynuyoruz?'

pençüse, severler güzeli gençüse.*

büyükbabamla oynadığımızda her zarda bir şeyler söylüyordu. meğersem bunları söylüyormuş yav.
tanım: tavla oyununda kullanılan terimler.

tekten kaçarım keyfime bakarım,
geç başa ol paşa,
hadi oğlum kemik,
bir de bu zar kahpenin bel kemiğinden yapılmış aga.

+++ okullar tatil...

içerdeki 6 kapıyıda kapatıp ; rakibin kırık taşını sokmak için, zar atmasına gerek olmadığı durumda söylenir.

en merak ettiğimi zeki müren kapısı olarak adlandırılan, 6-4 atılarak alınan kapı. neden zeki müren kapısı, zeki müren n'alaka hep merak etmişimdir.

#525063 burda bir yazar yazmış ancak o da emin olamamış. entresan.

terim değil ama en sevdiğim söz şudur;
"şeş kapısını yekle tekke ve zaviyeleri zevkle kapatıyorum"
bunu yazmayı unutmuşum, atatürk'ün tavla ile olan bir fotoğrafına caps yapılmıştı. o zamandan beri unutmam ve her tavla oynadığımda aklıma gelir. ata'yı yad ederim.