trianon antlaşması

birinci dünya savaşı sonunda galip itilaf devletleri ile mağlup macaristan arasında imzalanmış antlaşmadır.

bu antlaşma ile macaristan topraklarından bazı yerleri çekoslavakya, romanya ve yugoslavya'ya vermiştir.

1. dünya savaşı neticesinde en son imzalanan barış antlaşmasıdır macaristan'da mihály károlyi önderliğindeki cumhuriyetçi hükümete karşı yapılan komünist ayaklanması en son imzalanan barış antlaşması olmasına sebep olmuştur. 364 maddelik antlaşma 4 haziran 1920'de imzalandı. bu antlaşma sonucu macaristan endüstrisinin %80'ine yakınını, topraklarının neredeyse 2/3'ünü (330.000 km² olan toprakları 92.000 km²ye düşüyordu) kaybediyor ve nüfusu 22 milyondan 7,5 milyon civarına düşüyordu. ek olarak zorunlu askerlik hizmeti kaldırılmış ve ordusu 35.000 kişi ile sınırlandırılmıştır.

4 haziran 1920 tarihinde avusturya macaristan imparatorluğu'na bağlı macaristan krallığı ile itilaf devletleri arasında imzalanan trianon antlaşması, macaristan topraklarının %72'sinin çevre ülkelere dağıtıldığı rezalet bir antlaşmadır. tiriyanon antlaşması'nın ağır maddeleri gereği, o dönemde 11 milyon olan macar nüfusunun 3,5 milyonu macaristan dışında bırakılmıştır. bu antlaşma ile macaristan, topraklarının ve nüfusunun yaklaşık dörtte üçünü kaybetmiştir.* macaristan; bu anlaşmanın ağır hükümleri gereğince en çok toprağı, romanya'ya karşı transilvanya[erdel] bölgesini vererek kaybetmiştir.* umarım bir gün macarlar, tiriyanon'da kendilerine yapılan bu haksızlığın intikamını alırlar. tıransilvanya, voyvodina ve slovakya macarlarındır!.. (bkz: çekoslovakya romanya ve yugoslavya uydurma ülkelerdir)
4 haziran 1920 tarihli tiriyanon antlaşması'yla birlikte macaristan kırallığı'nın topraklarının çevre ülkelere dağıtılması, macarların kaybettiği toprakların yüzölçümü ve nüfus sayısı
tarihi macaristan kırallığı topraklarının tiriyanon antlaşması'yla çevre ülkelere dağıtılması ve tiriyanon antlaşması sonrası macaristan dışında kalan macarların ilgili ülke nüfuslarına oranları
tiriyanon antlaşması sonrası kaybedilen macar topraklarındaki etnik guruplar

atatürk ve milli mücadelenin kahramanları olmasaydı, bizim de sonumuz bundan antlaşmanın getirdiği sonuçlar ile çok farklı olmayacaktı gibi.

#2311442 bu tanımdaki 2. fotoğrafta romanya'da görülen macar varlığı dikkat çekicidir. bu bölgenin adı erdel'dir; kanuni sultan süleyman'ın 1526'da kazandığı 29 ağustos 1526 mohaç meydan muharebesi'nden sonra macaristan'a saldırmaya devam eden avusturya arşidükü ferdinand'ı durdurmak için erdel haricindeki macar krallığı toprakları doğrudan osmanlı devleti'ne bağlanmış, sadece bu prenslik özel bir yapıya sahip olmuştur. diğer bölgelere nazaran daha büyük bir azınlığa sahip olması bundan kaynaklanır.

wilson prensipleri uyarınca* bu bölgenin macaristan'a verilmesi gerekirken itilaf devletleri hem ittifak devletleri mensubu yenik macaristan'ı küçültmek hem de kendi saflarında bulunan romanya'yı ödüllendirmek adına burayı romanya'ya verdiler*.

bu durum, trianon sonrası macaristan'ının buradan vazgeçememesine sebep olmuştur. ikinci dünya savaşı öncesinde macaristan burayı alabilmek adına almanya ile yakın durarak savaş başlayınca mihver devletleri'ne katılmıştır. savaş süresince de bölge macaristan'a bağlanmıştır ancak savaşı müttefikler kazanınca bu durum sona ermiştir. macaristan ise nazi almanyası gibi bugün bile aynı nefretle deccal kabul edilen bir rejimle yan yana geldiğinden haksız duruma düşmüştür. bu yüzden de gerek savaştan sonra, gerek varşova paktı dağıldıktan sonra bu durumu değiştirememiştir; zannederim de değiştiremeyecektir. yine de bölgedeki macarlar anma programları düzenlemekte, bilinci yüksek tutmaktadırlar.

t: birinci dünya savaşı'nın sevr ile birlikte en ağır antlaşması. versailles* *, neuilly ve saint germain**'i geçmelerinin sebebi antlaşma ile cezalandırılan devletlerin bu kadar aşırısını hak etmemeleridir: sevr malazgirt savaşı'ndan önce bile türkler'in elinde olan erzurum'u alıyordu. erdel havalisi de bu bölgeye karadeniz'in kuzeyinden gelen macarlar'ın bölgede ilk yerleştikleri yerlerdendi. bu iki ağır antlaşmadan amaç ise ortadoğu'yu ve balkanlar'ı itilaf devletleri haricinde domine edebilecek bir devletin olmamasıydı*.