yatırım olarak araba almak

dünya üzerinde sadece ülkemiz için geçerli olan durum.
türkiye, (maalesef ki) enflasyon sorunu her zaman olan bir ülke.
ayrıca gösterişi de inanılmaz derecede seven bir milletiz.
hal böyle olunca aldığı aracın fiyatının arttığını gören kar ettim zannediyor.

insanlar hobi olarak araba alıp satıyor.
mesela bir araba aldın diyelim.
aradan 6 ay geçtikten sonra insanlar "ee ne zaman değiştirmeyi düşünüyorsun?" diye sormaya başlıyor.
aradan 1 sene geçse "arabayı da değiştir artık" diye darlıyorlar.
al-sat yapan çok kişi var.

2. el araçlar saçma sapan fiyatlara ulaştı.
milyonlarca eyt'li emekli ikramiyesi aldı.
bu ikramiyelerle ya ev aldı ya araba aldılar.
enflasyonun 3 haneli olduğu dönemde faiz düşük tutuldu.
vesaire vesaire. sonuç olarak talep arttı.
sarı sitede "keyfekeder" ilanlar çoğaldı.
arabam acaba bu kadar eder mi diye millet fiyatları yükseltti de yükseltti.

elbette insanlar parasını korumak istiyor, kar etmek istiyor, yatırım yapmak istiyor.
fakat otomobil çok kısa vadede kazandırma ihtimali olsa da uzun vadede (3 yıl, 5 yıli 10 yıl gibi) kazandıramaz.
çünkü otomobil dediğin şey de eskiyen bişey.
adam iki üç araba almış satmış kendini ekonomi uzmanı zannediyor.
oysa kısa vadede kazandın o kadar. bunun sürekliliği yok.
kazanırken kazandım diyorsun ama altının %10 arttığı dönemde arabanın fiyatı %10 düşünce kaybettim demiyorsun.

insanlar bütçelerine uygun daha makul model araçlar alsa, aldığı arabayı en az 3-5 sene kullansa, fiyatlar da böyle saçmalaşmaz.

örnek vermek gerekirse
bundan 10 sene önce reno clio joy paket 40 bin liraymış, şu an 2. elleri 400 binden başlıyor. sıfır clio ise 850 binden başlıyor.
10 sene önce passat comfortline modeli 70 bin liraymış, şu an 2. elleri 700 binden başlıyor. aynı modelin sıfırı yok, fakat olsa en az 1.5 milyon olurdu.

şimdi de altın ve asgari ücrete bakalım.
10 sene önce gram altın 88 liraymış, şu an 1900 lira.
10 sene önce asgari ücret 850 liraymış, şu an 11,400 lira.

yani 10 sene önce asgari ücretin 47 katına clio, 82 katına passat alınıyormuş.
şu an asgari ücretin 47 katı 535 bin, 82 katı 935 bin yapıyor.
clio almak için asgari ücretin 47 katını değil, 75 katını ödemek zorundasın.

diğer bir ifadeyle son dönemde alım gücü düştü ve araç fiyatları inanılmaz derece arttı.
ancak bu durumda bile araba almak ölü bir yatırım.

misal 10 sene önce passat yerine clio alan biri kalan parayla altın alsa, bugün altının değeri 650 bin lira oluyor.
passatın bugün fiyatlar uçmuş olmasına rağmen değeri 700 bin.
oysa clio alsa, hem 400 bin'lik arabası olacaktı hem de yanında 650 bin parası olacaktı.
kalan 650 bin lira tek başına işe yaramaz ama eğer az çok para biriktirdiyse 1 milyona 2+1 giriş kat bir ev alabilir.
passat aldıysa 1 milyon 50 bin yerine 700 bini oldu. parasının 3'te 1i eridi. aylık kaybı 3 bin lira.

sonuç olarak, araç fiyatları son dönemde aşırı arttı, zamanla normalleşecek.
şu an nakit paran varsa (krediler yüksekken) sıfır araba al. ancak unutma, araba ile yatırım olmaz.
çin'li markalar pazarı istila etmek üzere, abd ve avrupalı markalar fiyat kıracak.
enflasyon da normalleşecek.
öbür türlü insanların araba alma ihtimali yok.

araba markasının hissesini almak daha mantıklı. araba eskir ama hisse eskimez. yüksek model alınacağına düşük model alınıp, kalan farkla hisse alınabilir.

(bkz: yaran yanlış okumalar)
yatırım olarak akraba almak…*

şu sıralar tavsiye edilmez, kullanmak için bile alırken insan satarken zarar etmek istemez.