12 temmuz beyannamesi

türkiye cumhuriyeti cumhurbaşkanı ismet inönü tarafından 12 temmuz 1947'de yayımlanan bildiridir. 1946 seçimleri ve hürriyet misakı sonrasında muhalefet partisi demokrat parti ile iktidardaki chp arasında yaşanan şiddetli siyasi gerilim üzerine ortaya çıkmıştır.

gerilim ki ne gerilim efem chp ve dp birbirlerini yemiştir. muhalefetin seçimlerde baskı ve hile yapıldığını açıkladı ,seçim kanununun yenilenmesini istedi .buna karşılık iktidar bunu kabul etmedi...hatta dp 6 nisan 1947 seçimlerine katılmadı...

başbakan recep peker dp’yi yasa dışına çıkıp halkı ayaklanmaya teşvik etmekle, celal bayar da peker’i seçimlerde yansız davranmamak, tek parti döneminin baskılarını sürdürmek ve demokrasiye inanmamakla suçladı. buna istinaden inönü beyannameyi yayımladı...

kendisinin iki parti arasında yansız olduğunu vurgulayan inönü, bu tartışmada kimin haklı, kimin haksız olduğunu aramanın yararsız olduğunu belirtti ve muhalefete bazı önemli güvenceler verdi. inönü’nün bildirisinin en önemli noktası ülkenin geri dönülmez bir biçimde çok partili yaşama geçildiğini vurguladı..
peki ne oldu?
dp nin değiştirilmesini istediği seçim kanunu değişti..16 şubat 1950 de kabul edilen yasaya göre;

seçimler tek dereceli, genel ve eşit oyla yapılacak; seçimde adli denetim sağlanacak ve gizli oy - açık sayım esası uygulanacaktı. yasa, siyasal partilerin sandık kurullarında temsilci olmasınada de olanak sağlıyordu. bununla birlikte, muhalefetin diretmesine karşın, yasada nispi temsil yerine, liste usulü çoğunluk sistem benimsendi. seçim yasası kabul edildikten sonra seçimler 14 mayıs 1950 de yapıldı efem...

chp seçimi kaybetti efem olayada 'beyaz ihtilal' dendi... dp kazandı ... sonra 22 mayıs’ta celal bayar cumhurbaşkanlığına, refik koraltan da meclis başkanlığına seçildi. parti başkanlığına gelen adnan menderses ise hükümet kurmakla görevlendirildi ve hükümet 2 haziranda güven oyu aldı efem.
tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%...
tr.wikipedia.org/wiki/12_Te...