1.
en parlak dönemi (bkz: harun reşit) dönemi olan devlettir.
devamını gör...
2.
emevilerden sonra ırak ve mısır'da halifeliği alan hanedandır.
hz. muhammed'in amcası abbas bin abdülmuttalib'in soyundan gelen abbasiler, 750-1258 yılları arasında ırak'ta, 1261-1517 yılları arasında ise mısır'da halifelik yaptılar.
hazreti muhammed'in vefatından sonra, sırası ile bugün dört büyük halife olarak isimlerini andığımız; ebubekir, ömer, osman ve ali halifeliği devraldılar. hz. osman öldürüldükten sonra hz. ali halife olarak başa geçti. ancak ebu süfyan, hz. ali'ye, hz. osman'ın ölümü konusunda umursamaz bir tavır sergilediğini(?) öne sürerek biat etmedi. ikili arasındaki gerginlikler ve çatışmalar neticesinde, en sonunda ebu süfyan halifeliği aldı, böylece peygamber efendimizin halifeliği emevilere geçti.
peygamber ve ailesinin en büyük düşmanı olan emevilerin halifeliği alması ve benimsedikleri kanlı siyaset politikası gerçek müslümanları kendilerine düşman etmekte gecikmedi. inanılmaz arap milliyetçisiydiler. arap olmayan müslüman halka dahi takındıkları tavır son derece tahrik ediciydi. emeviler, arap olmayan bir insan bir kenara, müslüman ile dahi beraber gezmeyi yasaklamışlardı, hatta birlikte namaz kılınmasını da küçüklük sayarlardı. iranlılar, süryaniler, türk kökenliler ve diğer ırklar kendi memleketlerinde ötekileştirilmişlerdi. müslüman olmayanlardan ekstra vergi almak istediler. buna karşı çıkıp vergi ödemek istemeyenler ortaya çıktı, onlara şiddetli işkenceler yapıldı.
öte yandan, abdilmüttalib aracılığı ile hz. muhammed'in akrabaları olan abbasilerin itibarı günden güne artıyordu. abbasiler, emevileri devirmeyi düşünmeye başladı. abbasiler, iranlılar ile doğuda bulunan arap askerleri arasında propaganda yaparak hz. ali'nin soyundan gelenlerin de desteğini arkalarına aldılar.
abbasiler halife adayı olarak hz. muhammed'in oğlu olan ali'yi seçmişlerdi fakat ali vefat edince, hz. peygamber'in eşi hz. mariye'den oğlu ibrahim'in başa geçmesine karar verdiler. güçlenen abbasi topluluğu, nihayet 747 yılının haziran ayında horasan'da isyan çıkarttı, isyanın komutasını da ebu müslim idare ediyordu. üç, üç buçuk yıl süren isyanlar neticesinde ibrahim, emevi halifesi ıı. mervan'a esir düştü. ıı. mervan onu şehit etti. ancak abbasiler pes etmedi, mücadele etmeye devam ettiler ve bir süre sonra galip gelerek ebu-l abbas halifeliğini ilân etti. ancak emeviler de pes etmemişti. tekrar halifeliği devralmak adına girişimlerde bulunuyorlardı. en sonunda bir sıcak savaş sonucu emeviler ağır bozguna uğratıldı ve ıı. mervan öldürüldü.
abbasiler de uzun yıllar hüküm sürdükten sonra, 1258 yılında hulâgu han (bkz: abaka han) komutasındaki moğollar tarafından abbasi medeniyetini de tozlu raflara karıştı.
ayrıca ebu-l abbas, emevilere karşı olan savaşındaki gücünden ötürü kan dökücü anlamına gelen "el seffah " diye de anılır.
hz. muhammed'in amcası abbas bin abdülmuttalib'in soyundan gelen abbasiler, 750-1258 yılları arasında ırak'ta, 1261-1517 yılları arasında ise mısır'da halifelik yaptılar.
hazreti muhammed'in vefatından sonra, sırası ile bugün dört büyük halife olarak isimlerini andığımız; ebubekir, ömer, osman ve ali halifeliği devraldılar. hz. osman öldürüldükten sonra hz. ali halife olarak başa geçti. ancak ebu süfyan, hz. ali'ye, hz. osman'ın ölümü konusunda umursamaz bir tavır sergilediğini(?) öne sürerek biat etmedi. ikili arasındaki gerginlikler ve çatışmalar neticesinde, en sonunda ebu süfyan halifeliği aldı, böylece peygamber efendimizin halifeliği emevilere geçti.
peygamber ve ailesinin en büyük düşmanı olan emevilerin halifeliği alması ve benimsedikleri kanlı siyaset politikası gerçek müslümanları kendilerine düşman etmekte gecikmedi. inanılmaz arap milliyetçisiydiler. arap olmayan müslüman halka dahi takındıkları tavır son derece tahrik ediciydi. emeviler, arap olmayan bir insan bir kenara, müslüman ile dahi beraber gezmeyi yasaklamışlardı, hatta birlikte namaz kılınmasını da küçüklük sayarlardı. iranlılar, süryaniler, türk kökenliler ve diğer ırklar kendi memleketlerinde ötekileştirilmişlerdi. müslüman olmayanlardan ekstra vergi almak istediler. buna karşı çıkıp vergi ödemek istemeyenler ortaya çıktı, onlara şiddetli işkenceler yapıldı.
öte yandan, abdilmüttalib aracılığı ile hz. muhammed'in akrabaları olan abbasilerin itibarı günden güne artıyordu. abbasiler, emevileri devirmeyi düşünmeye başladı. abbasiler, iranlılar ile doğuda bulunan arap askerleri arasında propaganda yaparak hz. ali'nin soyundan gelenlerin de desteğini arkalarına aldılar.
abbasiler halife adayı olarak hz. muhammed'in oğlu olan ali'yi seçmişlerdi fakat ali vefat edince, hz. peygamber'in eşi hz. mariye'den oğlu ibrahim'in başa geçmesine karar verdiler. güçlenen abbasi topluluğu, nihayet 747 yılının haziran ayında horasan'da isyan çıkarttı, isyanın komutasını da ebu müslim idare ediyordu. üç, üç buçuk yıl süren isyanlar neticesinde ibrahim, emevi halifesi ıı. mervan'a esir düştü. ıı. mervan onu şehit etti. ancak abbasiler pes etmedi, mücadele etmeye devam ettiler ve bir süre sonra galip gelerek ebu-l abbas halifeliğini ilân etti. ancak emeviler de pes etmemişti. tekrar halifeliği devralmak adına girişimlerde bulunuyorlardı. en sonunda bir sıcak savaş sonucu emeviler ağır bozguna uğratıldı ve ıı. mervan öldürüldü.
abbasiler de uzun yıllar hüküm sürdükten sonra, 1258 yılında hulâgu han (bkz: abaka han) komutasındaki moğollar tarafından abbasi medeniyetini de tozlu raflara karıştı.
ayrıca ebu-l abbas, emevilere karşı olan savaşındaki gücünden ötürü kan dökücü anlamına gelen "el seffah " diye de anılır.
devamını gör...
3.
abbasiler; 750-1258 tarihleri arasında yaşamış müslüman bir arap hanedan olup, muhammed'in amcası abbas'ın dahil olduğu arapların haşimi kabilesi tarafından kurulmuştur. abbasilere haşimiler de denir ve abbasilerin başkenti bağdat şehridir. abbasi imparatorluğu da tıpkı emevi imparatorluğu gibi sünni islam ekolündendi. abbasilerin; emevilere nazaran türklerle ilişkileri dostane olup bu durum, çin ordusuna karşı savaşan türklerle arap abbasilerin birlikte olup, 751 talas savaşı'nda türklerin müslüman olmasını hızlandırmıştır. tarihte türkler, müslüman olduktan sonra abbasileri iki kere ipten almıştır*. halife harun reşit döneminde abbasilerin islam'ın altın çağı adıyla anılan bilim ve sanat alanında önemli girişimleri vardır.
abbasilerin bayrağı nam-ı diğer "siyah sancak"
haritada emevi(umayyad) ve abbasi(abbasid) imparatorlukları ve abbasilerin başkenti bağdat şehri
abbasilerin en geniş sınırlarını gösteren harita
abbasilerin bayrağı nam-ı diğer "siyah sancak"
haritada emevi(umayyad) ve abbasi(abbasid) imparatorlukları ve abbasilerin başkenti bağdat şehri 
abbasilerin en geniş sınırlarını gösteren harita
devamını gör...
4.
tarihteki acik ara en muazzam devletlerden biridir. hatta islam devletleri arasindaki en muthis tarihi yasamis devlet olabilir.
miladi 750'de emevileri devirip tahta geciyorlar. emevileri devirmelerinde mevalilerin payi var. hani emevilerin arap olmayan muslumanlari ayristirmalarindan dolayi.
ilk şii yanlisi davranip siilerin de destegini kazanmislardi tabi.
emevilerin 89 yillik saltanatini devirip tahta geldiler 750'de, ve 1258'e kadar, yani 508 yil hukum surduler.
abbasiler osmanli'dan sonraki en uzun hukum suren imparatorluktur. tabi osmanli 1'ci degil, 7'ci 624 yilla, 8'ci sirada 508 yilla abbasiler var osmanli'dan hemen sonra. ki miladi 27'de kurulan roma imparatorlugu bile 503 yil hukum surmustu.
ayrica yine abbasiler, gelmis gecmis en buyuk araziye sahip 7'ci imparatorluktur. abbasilerin 11.1milyon kmkare arazisi vardi 750 yilinda. tabi bu cogunlukla emeviler zamaninda fethedilen arazilerdi.
abbasiler bu yonuyle doneminin gelmis gecmis en buyuk araziye sahip imparatorlugu olmustu, bu unvanini 500-600 yil boyunca korudu, ta ki 24 milyon km karelik mogollar gelene kadar.
abbasiler ilk tahta geldiklerinde tehdit olan emevi siyasilerini oldurduler, 1 emevi haric.
emevilerden geri kalanlar ispanyada endulus emevi devletini kurdular.
daha bazi bolgeler de parcalanip kendi islam devletlerini ilan etti. abbasilere isyanlar oldu, ki bazilarini bastirdilar.
abbasiler emevi donemindeki baskent olan şam'i, pers kulturune de yakin olmak icin bagdat'a cektiler.
islam'in altin cagi esasen abbasi doneminde yasandi.
mezopotamya'da devasa sulama sistemleri kurdular.
kadin-erkek muslumanlar medreselere gitti, ozellikle kuran, hadis egitimleri aldilar ve abbasi doneminde okuma yazma orani artip fazlalasti.
bu sebepten abbasilerde okuma yazma orani yuksekti.
ilk universite olarak gorulen (unesco ve guinness'in hatta ilk egitim kurumu oldugunu soyledigi) karaviyyin universitesi de (ki bugun halen egitim vermeye devam ediyor) bu donem fas'ta kuruldu.
burasi ayrica gunumuze gelen ilk kitap hizmeti veren egitim kurumudur. ibn haldun gibi zekalar burdan mezun oldular hatta ibn haldun gibi bazi bilim insani ve alimlerin yuzlerce el yazmasi halen burda korunuyor.
alkol islam'da haram olmasina ragmen abbasi bilim adamlari damitilan siviyi buldular, buna "öz" anlaminda el-kuhl denirdi. bugun ingilizcedeki alcohol, turkcedeki alkol kelimesi de el-kuhl'den gelmistir.
abbasi doneminde bicok kitaplik vardi.
hatta bicok kitap dukkanlari bile vardi.
bu konuda 800'lerde yasamis bi mutezile alimi, adi kadi ile basliyordu da unuttum, 1 kitabinda, bugun artik islam elestirmenlerinin yazdigi kitaplarin kitap dukkanlarinda satildigini goruyoruz diyor.
burdan 800'lerde kitap dukkanlarinda islam elestirisi kitaplarinin dahi satildigini goruyoruz.
nitekim hindu sayilarindan esinlenmis, 1, 2,3 , 4 gibi kullandigimiz rakamlarda arap kokenlidir. bu sebepten bu rakamlara "arap rakamlari" denir, burdan avrupa'ya gecmistir.
abbasiler bicok kitap, ozellikle antik yunan kitaplarini arapcaya cevirdiler ki burdan bicok kitap avrupa'ya gecti.
bu yonuyle abbasiler antik yunan, ozellikle platon (eflatun) ve aristoteles (aristo) medeniyet ve felsefesini tekrar diriltip, gelistirdiler ve bicok bilim insanini ve filozofu yine bu donem etkilediler.
abbasiler esasen kozmopolit 1 devletti ve bicok kulturden, dinden insanlar burda yasiyor, hristiyanlar falan devlet islerinde gorev goruyordu.
hatta budistler dahi abbasi devletinde gorevlere getiriliyordu.
hristiyanlarin cogu dogu ortodoks, nesturi ve kiptiydi. cizye vermeleri karsiligi devlet onlari guvence altina almisti. fakat inanclarini kamusal alanda gostermiyorlardi. bu şu demek mesela halk arasinda toren yapmiyordu, veya kilise çanlari calinmasi yonunde kisitlamalar vardi.
yahudiler abbasi doneminde tuccarlik, doktorluk yaptilar, bu donem bicok yahudi bilim insani ve filozof yetisti. ornek vermek gerekirse ibn meymun bunlarin en meshurlarindandir. gerci ibn meymun kurtubaliydi. yahudiler de hristiyanlar tarzi bazi kisitlamalar haric dinlerini yasayabiliyordu.
hakeza zerdustler, hakiki perslerdi ve abbasiler arasinda ayricalikli 1 konumlari vardi. kendi atesgedeleri, yani tapinaklari vardi.
hakeza budist olan bermekiler de erken donemde abbasi saraylarinda hizmet ettiler, hatta vezir bile oldular.
baskent bagdat'ta bagdat kutuphanesi vardi, burda bicok dahi calismalar yapti. buraya beytul hikme, yani bilgelik, hikmet evi deniyordu.
bagdat kutuphanesinde muhtemelen yuzbinlerce cilt kitap vardi, tarihin en buyuk kutuphanelerinden biriydi ve hatta ortadogu'nun en buyuk kutuphanesi veya kutuphanelerinden ilkleri konumundaydi.
abbasiler zirve donemlerini miladi 786-809 yillari arasinda harun resid doneminde yasadilar.
hakeza abbasiler, doneminde diger bicok topluma gore tibbin en fazla gelistigi yerlerdendi, hakeza astronomi alaninda da bicok basarili gelisme katetti.
abbasilerin ekonomisi buyuk ekonomilerden biri, hatta baskent bagdat, dunyanin ekonomik acidan en hizli buyuyen yeri,ekomomik baskentiydi.
bagdat pazarlarina rusya, afrika, avrupa ve hatta çin'den mallar geliyordu ve savasla baskinlar disinda da ticaret, bagdat halkinin refahini arttiran onemli 1 etkendi.
bagdat, çin'in batisinda fazlaca kagit ureten ve hatta satan ilk yer oldu.
ayrica çek ve doviz piyasalari gibi modern finansal kavramlarin ilkel ornekleri de bu donemde ve bagdat'da gorulmustu.
ilk endulus emevileri abbasilerin halifelik konumunu tanimadi, parcalanan islam devletleri, mesela endulus de halifelik ilan etti. sonra sii fatimi devleti ikisinin de halifeligine karsi cikmisti.
abbasiler selcuklular doneminde zayifladi, fakat son 200 yillarinda bicok musluman devlet onlarin hilafet unvanlarina saygi duydu.
bunun disinda ise, 1258'de cani mogollar bagdat'a girip kutuphaneyi yok edip bicok halktan insani, halifeyi, bilim insanlarini oldurduler.
hatta 1 rivayete gore halifeyi haliya sarip sanirsam atla ustunu cignediler.
bagdat kutuphanesi yakilip yikildi.
bazilari islam'in altin caginin 1500'lerde falan bittigini soylese de, geleneklesmis goruse gore abbasiler yikilinca, yani 1258'de, islam'in altin cagi bitti ve dogu'nun gucu gerilemeye basladi, ta ki gunumuze kadar.
bazi konularda bazi siteleri kaynak olarak kullandim,
1
2
3
4
miladi 750'de emevileri devirip tahta geciyorlar. emevileri devirmelerinde mevalilerin payi var. hani emevilerin arap olmayan muslumanlari ayristirmalarindan dolayi.
ilk şii yanlisi davranip siilerin de destegini kazanmislardi tabi.
emevilerin 89 yillik saltanatini devirip tahta geldiler 750'de, ve 1258'e kadar, yani 508 yil hukum surduler.
abbasiler osmanli'dan sonraki en uzun hukum suren imparatorluktur. tabi osmanli 1'ci degil, 7'ci 624 yilla, 8'ci sirada 508 yilla abbasiler var osmanli'dan hemen sonra. ki miladi 27'de kurulan roma imparatorlugu bile 503 yil hukum surmustu.
ayrica yine abbasiler, gelmis gecmis en buyuk araziye sahip 7'ci imparatorluktur. abbasilerin 11.1milyon kmkare arazisi vardi 750 yilinda. tabi bu cogunlukla emeviler zamaninda fethedilen arazilerdi.
abbasiler bu yonuyle doneminin gelmis gecmis en buyuk araziye sahip imparatorlugu olmustu, bu unvanini 500-600 yil boyunca korudu, ta ki 24 milyon km karelik mogollar gelene kadar.
abbasiler ilk tahta geldiklerinde tehdit olan emevi siyasilerini oldurduler, 1 emevi haric.
emevilerden geri kalanlar ispanyada endulus emevi devletini kurdular.
daha bazi bolgeler de parcalanip kendi islam devletlerini ilan etti. abbasilere isyanlar oldu, ki bazilarini bastirdilar.
abbasiler emevi donemindeki baskent olan şam'i, pers kulturune de yakin olmak icin bagdat'a cektiler.
islam'in altin cagi esasen abbasi doneminde yasandi.
mezopotamya'da devasa sulama sistemleri kurdular.
kadin-erkek muslumanlar medreselere gitti, ozellikle kuran, hadis egitimleri aldilar ve abbasi doneminde okuma yazma orani artip fazlalasti.
bu sebepten abbasilerde okuma yazma orani yuksekti.
ilk universite olarak gorulen (unesco ve guinness'in hatta ilk egitim kurumu oldugunu soyledigi) karaviyyin universitesi de (ki bugun halen egitim vermeye devam ediyor) bu donem fas'ta kuruldu.
burasi ayrica gunumuze gelen ilk kitap hizmeti veren egitim kurumudur. ibn haldun gibi zekalar burdan mezun oldular hatta ibn haldun gibi bazi bilim insani ve alimlerin yuzlerce el yazmasi halen burda korunuyor.
alkol islam'da haram olmasina ragmen abbasi bilim adamlari damitilan siviyi buldular, buna "öz" anlaminda el-kuhl denirdi. bugun ingilizcedeki alcohol, turkcedeki alkol kelimesi de el-kuhl'den gelmistir.
abbasi doneminde bicok kitaplik vardi.
hatta bicok kitap dukkanlari bile vardi.
bu konuda 800'lerde yasamis bi mutezile alimi, adi kadi ile basliyordu da unuttum, 1 kitabinda, bugun artik islam elestirmenlerinin yazdigi kitaplarin kitap dukkanlarinda satildigini goruyoruz diyor.
burdan 800'lerde kitap dukkanlarinda islam elestirisi kitaplarinin dahi satildigini goruyoruz.
nitekim hindu sayilarindan esinlenmis, 1, 2,3 , 4 gibi kullandigimiz rakamlarda arap kokenlidir. bu sebepten bu rakamlara "arap rakamlari" denir, burdan avrupa'ya gecmistir.
abbasiler bicok kitap, ozellikle antik yunan kitaplarini arapcaya cevirdiler ki burdan bicok kitap avrupa'ya gecti.
bu yonuyle abbasiler antik yunan, ozellikle platon (eflatun) ve aristoteles (aristo) medeniyet ve felsefesini tekrar diriltip, gelistirdiler ve bicok bilim insanini ve filozofu yine bu donem etkilediler.
abbasiler esasen kozmopolit 1 devletti ve bicok kulturden, dinden insanlar burda yasiyor, hristiyanlar falan devlet islerinde gorev goruyordu.
hatta budistler dahi abbasi devletinde gorevlere getiriliyordu.
hristiyanlarin cogu dogu ortodoks, nesturi ve kiptiydi. cizye vermeleri karsiligi devlet onlari guvence altina almisti. fakat inanclarini kamusal alanda gostermiyorlardi. bu şu demek mesela halk arasinda toren yapmiyordu, veya kilise çanlari calinmasi yonunde kisitlamalar vardi.
yahudiler abbasi doneminde tuccarlik, doktorluk yaptilar, bu donem bicok yahudi bilim insani ve filozof yetisti. ornek vermek gerekirse ibn meymun bunlarin en meshurlarindandir. gerci ibn meymun kurtubaliydi. yahudiler de hristiyanlar tarzi bazi kisitlamalar haric dinlerini yasayabiliyordu.
hakeza zerdustler, hakiki perslerdi ve abbasiler arasinda ayricalikli 1 konumlari vardi. kendi atesgedeleri, yani tapinaklari vardi.
hakeza budist olan bermekiler de erken donemde abbasi saraylarinda hizmet ettiler, hatta vezir bile oldular.
baskent bagdat'ta bagdat kutuphanesi vardi, burda bicok dahi calismalar yapti. buraya beytul hikme, yani bilgelik, hikmet evi deniyordu.
bagdat kutuphanesinde muhtemelen yuzbinlerce cilt kitap vardi, tarihin en buyuk kutuphanelerinden biriydi ve hatta ortadogu'nun en buyuk kutuphanesi veya kutuphanelerinden ilkleri konumundaydi.
abbasiler zirve donemlerini miladi 786-809 yillari arasinda harun resid doneminde yasadilar.
hakeza abbasiler, doneminde diger bicok topluma gore tibbin en fazla gelistigi yerlerdendi, hakeza astronomi alaninda da bicok basarili gelisme katetti.
abbasilerin ekonomisi buyuk ekonomilerden biri, hatta baskent bagdat, dunyanin ekonomik acidan en hizli buyuyen yeri,ekomomik baskentiydi.
bagdat pazarlarina rusya, afrika, avrupa ve hatta çin'den mallar geliyordu ve savasla baskinlar disinda da ticaret, bagdat halkinin refahini arttiran onemli 1 etkendi.
bagdat, çin'in batisinda fazlaca kagit ureten ve hatta satan ilk yer oldu.
ayrica çek ve doviz piyasalari gibi modern finansal kavramlarin ilkel ornekleri de bu donemde ve bagdat'da gorulmustu.
ilk endulus emevileri abbasilerin halifelik konumunu tanimadi, parcalanan islam devletleri, mesela endulus de halifelik ilan etti. sonra sii fatimi devleti ikisinin de halifeligine karsi cikmisti.
abbasiler selcuklular doneminde zayifladi, fakat son 200 yillarinda bicok musluman devlet onlarin hilafet unvanlarina saygi duydu.
bunun disinda ise, 1258'de cani mogollar bagdat'a girip kutuphaneyi yok edip bicok halktan insani, halifeyi, bilim insanlarini oldurduler.
hatta 1 rivayete gore halifeyi haliya sarip sanirsam atla ustunu cignediler.
bagdat kutuphanesi yakilip yikildi.
bazilari islam'in altin caginin 1500'lerde falan bittigini soylese de, geleneklesmis goruse gore abbasiler yikilinca, yani 1258'de, islam'in altin cagi bitti ve dogu'nun gucu gerilemeye basladi, ta ki gunumuze kadar.
bazi konularda bazi siteleri kaynak olarak kullandim,
1
2
3
4
devamını gör...