1.
aphazya (abhazya) bölgesinde yaşayan halk topluluğunun üyelerine verilen ad.
devamını gör...
2.
rusya'da bir şehirdir.
devamını gör...
3.
günümüzde çapkın insanlar için kullanılan ama alakası olmayan kelimedir.
devamını gör...
4.
abhazlar abhazya’da yaşayan kuzeybatı kafkasya halkı. gürcistan dışında en büyük abhaz nüfusu türkiye’dedir. türkiye’deki abhazların ataları 19. yüzyılda diğer çerkes boylarıyla birlikte ruslar tarafından sürgün edilmiştir. ayrıca rusya, kazakistan ve ukrayna’da da abhaz nüfusu vardır.
tr.m.wikipedia.org/wiki/Abh...
devamını gör...
5.
türkiye'de genel olarak çerkes olarak bilinseler de çerkes değillerdir. kafkasya'dan kim geldiyse çerkestir uğraştırmayın abhaz, adige, dağıstan, nogay, kabartay, oset .... şaka bir yana çerkes sadece adigedir. çerkes dışındaki kafkasya halkları bazen anlatıp yorulduklarından çerkes diyip geçiyorlar. ne fark eder derseniz dışarıdan bakan göz için çerkes abhaz fark etmez. sallıyorum yüzde 90 benzerdirler. kişisel gözlemim abhazlar diğer kafkas halklarına göre daha muhafazakar kültürüne karşı.
devamını gör...
6.
(bkz: gallowdance)
yabancılara anlatmak zor olacağı için "çerkesin daha bir dağlısı, daha bir sağı solu belli olmayanı ve sinirlendirmesi kolay olanına denir" diye deyip geçmek kâfi. kardeşlerimizdeki asalet-nezakete kıyasla bize birazcık daha ali kıran başkesenlik düşmüştür.
yine de "çerkes abhaza allah muhafaza" sözünün bir hikmeti yok değildir.
yabancılara anlatmak zor olacağı için "çerkesin daha bir dağlısı, daha bir sağı solu belli olmayanı ve sinirlendirmesi kolay olanına denir" diye deyip geçmek kâfi. kardeşlerimizdeki asalet-nezakete kıyasla bize birazcık daha ali kıran başkesenlik düşmüştür.
yine de "çerkes abhaza allah muhafaza" sözünün bir hikmeti yok değildir.
devamını gör...
7.
#2142685'e ek olarak:
bir abhaz başka bir abhaz ile evleneceği zaman, sülaleler arasında daha önce evlilik gerçekleşmiş mi diye aşağı-yukarı bir yedi nesil kadar öncesine bakılır, böyle bir durum mevcutsa da evlilik ayhabı'nın onayından geçmez ya da toplumca ayıp karşılanır. ayhabı'nın onaylamadığı ya da toplumun ve sülalelerin rıza göstermediği evliliği gerçekleştirmek de olabilecek en hafif tabir ile konuşacak olursak; sıkar.
bu gibi yazılı olmayan kurallar abhazların yaşamı üzerinde ziyadesiyle etkilidir.
bu kuralların bütününe ise apsuara denir. apsuara, kabaca "abhazlık" ya da "abhaz olmak" diye çevrilebilir. her ne kadar yeni nesiller (özellikle diaspora'dakileri kastediyorum) bu kurallar bütününün mühim bir kısmına riayet etmekte pek mütereddit olsalar da apsuara, ana vatanda birçok ölçütte geçerliliğini korumaktadır. apsuara ile karşılaştırılması için aralarında pek fazla ortak noktanın olduğu, çerkes kardeşlerimizin yaşam üslubunu belirleyen xabze'ye bakılabilir. ikisinin de çıkış noktası kafkasya'nın pagan inançları olduğundan sebep paylaştıkları ortak unsurlar az değildir.
apsuara için bir örnek verecek olursak, savaşçı bir toplum olan abhazlarda erkeğin konumu özellikle apsuara'nın şu gerçeklikle uyuşan ilkesine göre düzenlenmiştir; erkek, her an savaşa gidebileceği ya da abhaz toplumunda yüzyıl öncesine kadar ziyadesiyle etkili olan kan davaları hasebiyle öldürebileceği ya da ölebileceğinden sebep zayıflık ve sevgi duygusunu pek göstermez; göstermesi büyük bir ayıp kâbul edilir.
bu şimdilerde her ne kadar birçok kişiye, özellikle yabancılara sert ve katı gelse de apsuara yani abhazların yaşam biçimi dahilinde makûldür zira sevgi gösteren insan, doğal olarak sevgi görür ve sevgi gören birinin yası arkasında bıraktıkları için çok daha kahredicidir.
bir başka örnekten bahsedecek olursam, bir küçük, tanıştığı büyüğüne asla sıkışmak amacıyla elini uzatmaz. bu kural her ne kadar diaspora'da unutulmuş olsa da büyük bir ayıptır. küçük, büyüğün elini ancak o uzattığı takdirde sıkar.
apsuara dahilinde genel olarak (burada kasıt, apsuara'nın temel ilkeleri ile çatışmamasıdır) ayhabı'nın —ki çerkes kardeşlerimiz bu kişiye thamade derler— sözünün kanun niteliği taşımasıdır. ayhabı genellikle bir ataaçua'nın yani klanın en yaşlısı / en bilgesidir. apsuara dahilinde en iyi muhafaza edilmiş kurallardan birisi budur, diaspora abhazlarında dahi geçerliliğini katı bir şekilde korumaktadır. ayhabı, aynı zamanda bir diplomattır; aralarında husumet olan sülaleleri barıştırır, kan dökülmesini engeller ancak gerektiğinde kendisinin de kan döktüğü görülmemiş şey değildir zira apsuara zaman zaman kan dökülmesini gerektirebilir, gerektirmiştir.
yine de bu durum son çaredir. bu tarz vendetta'lar nesiller boyunca sürebildiğinden ve sülalelere çok zarar verdiğinden özellikle abhaz nüfusunun korunmasının gerektiği bir çağda gözle görülür bir şekilde azalmıştır. feodalizmin bitişi ve buna mukabil birçok sülalenin "aynı" konuma "indirgenmesinin" de bunda katkısı yok değildir.
yine de en doğrusunu diaspora'da yaşayan bir abhazdan, yani benden ziyade ana vatanda yaşayan ve abhaz etnolojisini hayatlarının uğraşı hâline getirmiş akademisyenlerden, sosyologlardan ve tarihçilerden dinlemek gerekir.
bir abhaz başka bir abhaz ile evleneceği zaman, sülaleler arasında daha önce evlilik gerçekleşmiş mi diye aşağı-yukarı bir yedi nesil kadar öncesine bakılır, böyle bir durum mevcutsa da evlilik ayhabı'nın onayından geçmez ya da toplumca ayıp karşılanır. ayhabı'nın onaylamadığı ya da toplumun ve sülalelerin rıza göstermediği evliliği gerçekleştirmek de olabilecek en hafif tabir ile konuşacak olursak; sıkar.
bu gibi yazılı olmayan kurallar abhazların yaşamı üzerinde ziyadesiyle etkilidir.
bu kuralların bütününe ise apsuara denir. apsuara, kabaca "abhazlık" ya da "abhaz olmak" diye çevrilebilir. her ne kadar yeni nesiller (özellikle diaspora'dakileri kastediyorum) bu kurallar bütününün mühim bir kısmına riayet etmekte pek mütereddit olsalar da apsuara, ana vatanda birçok ölçütte geçerliliğini korumaktadır. apsuara ile karşılaştırılması için aralarında pek fazla ortak noktanın olduğu, çerkes kardeşlerimizin yaşam üslubunu belirleyen xabze'ye bakılabilir. ikisinin de çıkış noktası kafkasya'nın pagan inançları olduğundan sebep paylaştıkları ortak unsurlar az değildir.
apsuara için bir örnek verecek olursak, savaşçı bir toplum olan abhazlarda erkeğin konumu özellikle apsuara'nın şu gerçeklikle uyuşan ilkesine göre düzenlenmiştir; erkek, her an savaşa gidebileceği ya da abhaz toplumunda yüzyıl öncesine kadar ziyadesiyle etkili olan kan davaları hasebiyle öldürebileceği ya da ölebileceğinden sebep zayıflık ve sevgi duygusunu pek göstermez; göstermesi büyük bir ayıp kâbul edilir.
bu şimdilerde her ne kadar birçok kişiye, özellikle yabancılara sert ve katı gelse de apsuara yani abhazların yaşam biçimi dahilinde makûldür zira sevgi gösteren insan, doğal olarak sevgi görür ve sevgi gören birinin yası arkasında bıraktıkları için çok daha kahredicidir.
bir başka örnekten bahsedecek olursam, bir küçük, tanıştığı büyüğüne asla sıkışmak amacıyla elini uzatmaz. bu kural her ne kadar diaspora'da unutulmuş olsa da büyük bir ayıptır. küçük, büyüğün elini ancak o uzattığı takdirde sıkar.
apsuara dahilinde genel olarak (burada kasıt, apsuara'nın temel ilkeleri ile çatışmamasıdır) ayhabı'nın —ki çerkes kardeşlerimiz bu kişiye thamade derler— sözünün kanun niteliği taşımasıdır. ayhabı genellikle bir ataaçua'nın yani klanın en yaşlısı / en bilgesidir. apsuara dahilinde en iyi muhafaza edilmiş kurallardan birisi budur, diaspora abhazlarında dahi geçerliliğini katı bir şekilde korumaktadır. ayhabı, aynı zamanda bir diplomattır; aralarında husumet olan sülaleleri barıştırır, kan dökülmesini engeller ancak gerektiğinde kendisinin de kan döktüğü görülmemiş şey değildir zira apsuara zaman zaman kan dökülmesini gerektirebilir, gerektirmiştir.
yine de bu durum son çaredir. bu tarz vendetta'lar nesiller boyunca sürebildiğinden ve sülalelere çok zarar verdiğinden özellikle abhaz nüfusunun korunmasının gerektiği bir çağda gözle görülür bir şekilde azalmıştır. feodalizmin bitişi ve buna mukabil birçok sülalenin "aynı" konuma "indirgenmesinin" de bunda katkısı yok değildir.
yine de en doğrusunu diaspora'da yaşayan bir abhazdan, yani benden ziyade ana vatanda yaşayan ve abhaz etnolojisini hayatlarının uğraşı hâline getirmiş akademisyenlerden, sosyologlardan ve tarihçilerden dinlemek gerekir.
devamını gör...
8.
bir çeşit kafkasyali. bir dönem sıkıntı yaşadılar abazanlar yüzünden. yalnız biz abazan değiliz abhaziz şeklinde açıklamaları ile tanındilar. anladı ya lan millet farkı. helal be.
devamını gör...