ağrı dağı efsanesi (kitap)

ağrı dağı efsanesi, ağrı dağı eteklerinde yaşayan ahmet'in kapısına gelen bir atı sahiplenmesi ile başlar. bir süre sonra atın beyazıt paşası olan mahmut han'a ait olduğu anlaşılır. mahmut han atını ister. ahmet atı vermek istemez çünkü ağrı geleneklerine göre at onun kısmetidir. atı geri alamayan mahmut han ahmet'in evine adamlar gönderir ve ahmet'i zindana attırır. burada paşanın kızı gülbahar ile ahmet arasında aşk başlar. gülbahar, kendisine aşık olan zindancı başı memo'nun hayatı pahasına ahmet'i kaçırır. bunu öğrenen mahmut han gülbahar'ı zindana attırır. fakat ahmet önderliğindeki halk sarayı basar ve gülbahar'ı kurtarır. ahmet ve gülbahar onurlu bir bey olan hoşap beyi'nin yanına sığınır. hoşap beyi, mahmut han’a ne isterse vereceğini, her türlü masrafı karşılayacağını, ama ahmet ve gülbahar’ı teslim edemeyeceğini bildirir, misafirlerinin evlenmesini için izin ister. mahmut han ahmet'in ağrı dağının zirvesine tırmanmasını istediğini bu görevi başarabilirse onu kızıyla evlendireceğini söyler. ahmet bunu kabul eder. zirveye tırmanır ve ateşi yakar. fakat ahmet gülbahar'ın kendisini kurtarmak için memo'nun hayatını feda ettiğini anlamış ve onuruna yedirememiştir. romanın sonunda ikisi küp gölüne gider ve ahmet gülbahar'dan uzaklaşarak ortadan kaybolur.