air crash investigation

her bölümünde ayrı bir uçak kazasını konu alan bir national geographic belgesel serisidir. canlandırmalarla ilerleyen bölüm görgü tanıklarının ifadeleriyle desteklenir. air emegency veya mayday olarak da bilinir. 2003'ten beri devam eden serinin en son 20. sezonu çekilmiştir.

beni hava taşımacılığından soğutan; uçak kazalarının anlatıldığı program. o kadar çok izledim ki; havadayken uçağın herhangi bir yerinden ses gelse; izlediğim tüm bölümler gözümün önünden geçiyor.

havacilik tarihinin kanla yazildigini insana her bolumde tekrar hatirlatan belgesel serisi. kucuk ihmaller, akla gelmeyecek minicik ama hayati fizik ve kimya kanunlari 100lerce insanin hayatina mal olabiliyor.

üniversitede böyle bir dersimiz vardı. bu belgeselin bütün bölümlerini izledik neredeyse. hocalar durdurup sorular sorardı, nerelerde hatalar yapıldığını görüp göremediğimize bakarlardı.
aslında temel olarak havacılık kazalarında insan faktörünün incelenmesi 1970'li yılların başlarına dayanır. kişilerin havacılık kazalarına bakış açısı, teknik arızalardan öteye gitmezdi. sonrasında insan faktörünün incelenmesiyle, kabin kaynak yönetimi(crew research management), yorgunluk-uykusuzluk(fatigue), karar verme(decision making), iletişim, alkol-ilaç-madde kullanımı vs gibi konular iyice araştırılıp havacılık personellerinin bu şartlar altında yetiştirilmesine özen gösterildi. ama..



görüldüğü üzere isviçre peyniri modeli der ki, her arıza veya potansiyel hatanın önüne geçebilmek için bir peynir konulur. ama onun da boşlukları vardır. eğer tüm boşluklar bir araya gelir de kırmızı ok önlemleri tek tek geçerse kazalar gerçekleşir.

herhangi bir kaza, bir değil birden fazla değişkenle meydana gelir. bu bazen pilotlar gibi gözükür, ama pilot eğitiminde kullanılan bir tekniğe kadar gidebilir. veya pilotların sağık lisanslarındaki bir eksikliğe kadar gidebilir. neticede prosedürel bir hata olabilir. bunları önceden görüp, tehditleri önceden kestirip, riskleri belirleyip, ona göre aksiyon alınmalıdır.

eşimin bir zamanlar pilot olmaya çalışırken sürekli izlediği ve izlettiği belgesel serisidir.
bir ara muhabbetimizin %90 ını oluşturyordu. farklı bölümleri izleyip birbirimize anlatıyorduk ki onun aklında kalsın.
şimdi hatırlamıyorum çoğunu.

national geographic'te yayınlanan,gelişmiş bilgisayar simülatörleri ve tanık ifadelerinden faydalanarak geçmişteki uçak kazalarını tekrar canlandırmasını yapıp kaza sebeplerini güzel bir dille açıklayan program.vait geçirmek ve eğer ilginiz varsa uçaklar ile alakalı bir sürü yeni bilgi öğrenmek için ideal bir tv programı.