alevi değilim ama

youtube yorumlarında sıklıkla karşılaşabileceğiniz cümle kalıbı.
alevi-bektaşi deyişlerinin altında bu kalıpla başlayan çokça yorum görebilirsiniz.
alevi değilim ama alevi kültürünü severim.
alevi değilim ama alevi türkülerine bayılırım.
gibi gibi

hele yaprağıma bak hele!
lütfediyor bezebeng!
yani diyor ki; alevi olmadığım halde alevi kültürüne ilgi ve sevgi duyacak kadar yüce gönüllüyüm. sağ ol kanka ya!



#3542739

mesele niyet değil, yapı.
“x değilim ama x’i severim” demek, farkında olunmadan kimliğe mesafe koymaktır.
bu bir tahkir değil, bir konumlandırmadır.
senin de dediğin gibi kişi “x sanılmak” istemiyor. peki neden?
işte sorulması gereken yer tam da burası:
neden x ile özdeşleşmekten bu kadar çekiniliyor?
bu çekince bile başlı başına, o kimliğin toplumda nasıl algılandığıyla ilgili bir ipucu taşıyor.
kimseyi riyakar ilan etmiyoruz ama samimiyet ile sınır çizme refleksini ayırmak gerekiyor.
sevgi başına not düşmeden de ifade edilebilir.
yoksa bu “ama”lı beğeni cümleleri, sevdiğini söylediği şeyi aynı anda ötekileştiriyor.
ve bunu da “yanlış anlaşılmayayım” kılıfına sararak yapıyor.
iyi niyetli olabilir ama bu, yapının içerdiği üstten bakışı ortadan kaldırmaz.

alevi değilim. alevi kültürünü de hiç sevmem.

x'lerden değilim ama sempati duyuyorum demek kimseye hakaret falan değil öncelikle. ama bağlacı kendinden öncesini çöpe atar kalıbı 30 sene önceki insanlar için bi aydınlanmaydı ama her 6 ayda bir taze aydınlanmış kimse pişirip getiriyo. bir kişinin x'i överken x'lerden biri olmadığını belirtmesinde bir tahkir aşağılama pejoratif mana yok. insanların onu x olarak bilmesini istemiyo olabilir bu kişi ki zaten öyle bilseler yanlış bilmiş olacaklar. yani bu adam insanların zannından korunmak için bunu söylediği takdirde sempati beslediği x'lerden biri gibi görünmekten korktuğu için söylüyo olsa bile bu onu riyakar yapmaz. neden yapmaz. çünkü x değil. neden yapmazmış. x değilmiş.

bir başka yanlışta bu topraklarda insanların sanki ya alevi ya da sünni olmak zorundaymışlar gibi düşünülmesi.. ( bir din veya din kültürüne mensup olmayan, bunu bilinçle reddeden insanların varlığı düşünülmüyor nedense.)
alevi değilim diyen kimse, mutlaka sünni mi kabul edilmeli. yada tersi. evet alevi bakış, arabi islami bakışa oranla daha ileri, insani sayılabilir; ama sonuçta o da din/inanç esaslı bir yaklaşım. sünni ya da şii islam gibi, iktidar yaşamadı. egemenlik ve iktidarla sınanmadı ki.
müzikle, sanatla, bilimle, doğa ve insanla ilgili alevi yaklaşımlar, tartışma götürmez bir haklılık taşıyorlar klasik sünni islama göre doğru.. ancak (bir varsayım olarak mesela) alevi inanç iktidar ve egemenliğinde, cemevinin bugünkü cami; dedelerin bugünkü imamlar olmayacağının garantisi ne.. kağıt üzerindeki islam'da da ruhban yok, cami ve ibadetler birer gösteri ve baskı aracı değil ve din/inanç güya allahla kulu arasında. ama pratikte öyle mi..
kısaca demem o ki, sünniliğini vurgulamak için 'alevi değilim ama' diyenle, ben din/inanç mensubiyetli bakışı yanlış buluyorum demek amacındaki "alevi değilim" diyenlerin varlığı da bilinmeli, kabul edilmeli. çünkü çoğu kez soru: alevi misiniz diye soruluyor.
ailesinden intikal müslümanlığını marifet saymakla, aleviliğiyle gurur duymak arasında fark var mı.. (inançlar bir aşağılama gerekçesi yapılamayacağı gibi, gurur ve üstünlük nedeni de sayılmamalılar.) insanlar inanç biçimleri, ırk soy aile vs mensubiyetleriyle kimliklendirilmemeli, evrensel insani erdem ve eylemleriyle, düşünceleriyle nitelenmeliler. bunun dışındaki yaklaşımların hepsi yanlış hepsi eksiktir.

lisede kocası alevi olan bir edebiyat hocası vardı. "alevi değilim ama..." deyip methiyeler düzerdi. bende aşırı antipati oluşturdu çünkü kadın pisliğin tekiydi. hiç şaşmaz.

obez kıçıyla mini etek giyip 15-16 yaş ergenlerle içki muhabbeti yapardı.

açılın beyler, geniş kolda ikişerli sıraya geçin, bücürükler öne geçsin mevzu mühim, avuç avuç para dökseniz bunun kursunu vermezler size bak, insaniyet yapıyoruz burada bedava anlatıyoruz kıymetini bilin!

benim cem diye alevi bi arkadaşım var, lokma varmış, davet etti e ben de gittim haliyle, bir kere cemevi çok güzel bir ortam, atatürk var bayrak var. orada yalan yok bi gözlerim doldu lan! ben bu ülkede hiçbir ibadethanede atatürk portresi görmedim çünkü.

e ben de antrenmanlıyım tabi. merhabalar, merhabalar diye selamlıyorum herkesi. gençler kapıya yakın, gençlerin ismi anıl filan, orta yaşlılar hasan, hüseyin, biraz daha yaşını almışlar da kasımlar abuzerler havada uçuşuyor. yalnız ömer diye adımı söyleyince yüzü düşüyor herkesin. en son dedeye kadar gittim. he dedenin ismi hıdır.

-yav olsun o da hak yezdanın halketmiş olduğu bir candır, dedi! he la he, dede dedi!

haydaaaa! bu sefer de benim yüzüm düştü lan! hak niyazınızı makbul kılsın canlar dedim! kalktım.

el-özet: alevi değilim ama, bu ülkede genel bi empati sorunu var! he var! herkeste var!

doğru bir ifade olmayabilme ihtimali de bulunur. hatırı sayılır bir kısmımız sünnileştirilmiş alevileriz. hem de osmanlı değil, laik cumhuriyet tarafından hadi buyur.