amazon ormanları

canlı türü bakımından dünyanın en zengin ormanları olmasına rağmen toprak özelliği zayıftır. öyle yoğun ağaç örtüsü vardır ki güneşin girmesini engeller.

güney amerika'nın akciğerleri. yanlış hatırlamıyorsam 8 veya 9 ülkeye dağılmış durumda. manaus şehrinde (brezilya) güzel turlar düzenleniyor. ne yazık ki öyle ne güzel ormanmış burası girip bir bakınayım diyip içeri girmek çok mümkün değil zaten kaçakçılık için ideal bir nokta olduğundan sıkı önlemler alınıyor. peru'nun sınırları içerisinde olan kısmı ayrı olarak peru başlığında aktaracağım ama manaus turlarından biraz bahsedeyim. uçakla seyahat edildikten sonra şehrin sınırlarına ulaşmak için araba kiralayıp gece uzun bir sürüş yapmak zorunda kalınıyor, çok rahat olduğunu söyleyemem. aşırı nem mevcut ama şehrin sınırları içerisine girince capcanlı bir şehir karşılıyor insanı. bir çok bölgede turları inceleyip rehberlerle konuşup anlaşabiliyorsunuz genelde çok uygun fiyatlara turlar bulmak mümkün oluyor. 2014 yılında ortalama 30 dolara turlar düzenleniyordu şu an biraz artmış olabilir ama tatmin edici bir tur için en kötü 60 dolar kenara ayırmak gerek diye düşünüyorum. turlar günü birlik veya 4-5 günlük olabiliyor. öyle gidip şuraya da çadır kurup kamp yapayım diyemiyorsunuz, genelde tur şirketinin özel olarak orman içinde kiraladığı otantik evlerde kalıyorsunuz geceleri ama çok rahat olduğunu da söylemek yanlış olur. gece boyunca sinekler vücudunuzda ısırılmadık yer bırakmıyor zaten nemden uyuyamadığınız gibi kaşıntı ve yanma hissinden dolayı da delirecek gibi oluyorsunuz. yılan, böcek, sinek sevmeyen insanlar için felaket gibi olabilir ama yok benim ruhumda bir indiana jones yatıyor diyorsanız aşırı keyif alırsınız. güzergahın dışına çıkmak çok önerilmiyor, zemin çoğu bölgede bambaşka bir duruma gelebiliyor çünkü. her gördüğünüz parlak canlı ve meyve gibi görünen şeyi de ağzınıza atmayın diye uyarabiliyorlar.* çok farklı hayvan ve bitki türleri ile karşılaşıyor insan. derinlere ilerledikçe işin tüm yapaylığı kayboluyor ve insan kendini insanlık tarihinden bile eski bir canlının ağzının içinde gibi hissediyor; nemli ve her an parçalara ayrılacak gibi. ne kadar belirli sınırlar içerisinde profesyoneller aracılığı ile tur yapılıyor olursa olsun sağlık ve can tehlikeniz oluyor. bunları göze aldıktan sonra biraz sinek biraz balçık ve biraz korku çok önemli değil açıkçası.

edit: imla

florida üniversitesi'nden bir araştırma grubunun yaptığı çalışmaya göre, eğer dünyayı ve doğayı umursamamaya devam edersek, 2064 yılında tamamen kuru bir bölgeye dönüşeceği öngörülen ormanlık alan. normal şartlarda 1000 yılda bir görülen kuraklıklar yaşanıyormuş bölgede.

benzer bir durum, bugün afrika'da çöl olarak bildiğimiz bazı bölgelerde de yaşanmış zamanında. kumdan başka bir şey görülmeyen kurak arazilerde, su aygırı gibi hayvanlara ait kalıntılar bulunmuştu ve bölge halkının hâlâ kişisel yahut maddi kazançlar amacıyla ormanlara zarar vermeye devam ettiği biliniyor. insan, başına ne gelecekse kendi eliyle getirecek. düşünebilen bir canlı olduğumuz halde bu kadar düşüncesizce hareket ediyor oluşumuz, beynimize yüklediğimiz anlamı sorgulamama neden oluyor.

toplamda dokuz ülkeye yayılmış ve yaklaşık beş buçuk milyon kilometrekarelik alanı kaplayan yağmur ormanlarının genel adı.

son dönemlerde yapılan araştırmalar gösteriyor ki amazon ormanları hiç de öyle el değmemiş ve balta girmemiş değildi.

binlerce yıl boyunca bölgede yaşayan halkların müdahaleleriyle sürekli değişime uğradı.

yöre halkları özellikle yiyecek ve yapı malzemesi kaynağı olduğu için başta palmiye gibi türlerin büyümesini teşvik etti.

sonuç olarak büyüdükçe büyüyen orman bir çok canlı türünün yaşam alanı için elverişli bir hal aldı ve günümüzdeki halini aldı.

insan eliyle büyüyen bu ormanlar ironiktir günümüzde de yine insan eliyle bir yok olma sürecine girmiş durumda.
ayrıntılar şuradaki makaleden incelenebilir.

amerikaya ilk ayak basan ispanyol istilacılar ormanın derinliklerinde ellerinde ilkel silahlar olan bazı yerli kadınlarla karşılaştılar , çekindiler ve yunan mitlerinin etkisiyle bunları kadın amazon savaşçılar zannettiler ve bu isimle anmaya başladılar.
daha sonraları da bu isim değişmeden kaldı.

yüzölçümü 5.500.000 km2 olan, dünyanın en büyük ormanıdır.