anadolu rock

anadolu rock, anadolu müziği ve kültürüyle batılı rock müziğin sentezlenmiş halidir. davullarla, bağlamalarla, perküsyonlarla elektro gitarın buluştuğu türdür.

erkin koray'dır, barış manço'dur. cem karaca'dır, moğollar'dır. anmadan geçmek olmaz; elim bir kazayla kaybettiğimiz barış akarsu'dur.

türküleri elektro gitarla çalma meziyeti.

internet sayesinde tüm dünyada fırtına gibi esmeye başlayan müzik türüdür.

bu topraklarda müziğin ulaştığı en tepe noktadır.

sevmediğim , yerli ve milli müzik turumuz.

benim için, hayatımda istediği dönemde kendisini dinleten, istemediği dönemde de dinletmeyen, şarkı türlerinin en haslarından olduğunu düşündüğüm tür.

bir kültür harmanlaması örneğidir. bu müzik türü köy türkülerini rock türüyle birleştirip güzel eserler ortaya çıkardı.

cem karaca - bekle beni

anadolu rock gelenekselle modernin bizim topraklarda en bileşiminin müzikte tezahürüdür.

kendime barış manço gecesi yaptığım, ruhumu zevkin zirvelerine çıkardığım şu dakikalarda en güzel örneklerinden birini dinliyorken akışta denk geldiğim başlık.

bir müzik türü olamamıştır, çoğu bilinen parça çalıntı ve özentidir. şu sıralar varoşlar ve hipsterlar dışında pek ipleyeni de yoktur. arada bir belki bir producer samplelar, davalar havada uçar.

erkin koray'dan sonra bitmiştir.

kalitede çıtayı allahu ekber dağlarına çıkaran müzik türü

alternatif coğrafya dersi

(bkz: spotify)'da en çok dinlediğim 2. müzik türü. özellikle haluk levent'i ayrı severim..

70'ler itibariyle epey psychedelic olduğunu söyleyebiliriz.









bu kanalı öneririm.

www.youtube.com/c/Anatolian...

yeşilçam sineması gibi küçümsenen fakat türkiye'deki batılılaşma açısından çok büyük bir misyon üstlenmiş olan müzik türüydü. bugün türk müziğinin geldiği noktayı beğensek de beğenmesek de bu türün büyük isimlerine borçluyuz. her şeyi ve herkesi küçük görmenin bir çeşit karizma unsuru haline geldiği bir dönemde anadolu rock müziği bir alay konusu haline geldi, geliyor bazen. oysa çok kıymetliler. anlamak için hikayeyi biraz geri sarmak gerekiyor. ben o hikayeyi geri saracağım şimdi sizler için.

cumhuriyet devrimi bir çeşit arınma olarak görülebilir türk toplumu için. bir anlamda batılı bir devrimdir cumhuriyet devrimi. görünürde rejimsel bir değişim olsa da anadolu topraklarındaki hayatı değiştiren unsur etnik, sosyolojik devrimdir. avrupa'nın yeniden inşasındaki ana olgu olan milliyet kavramı anadolu topraklarına cumhuriyet devrimi ile girmiştir. insanlar o dönem bu toprakların sahiplerinin türkler olduğunu konuşmaya başlamıştır. iyi veya kötü bunu burada tartışmayacağım fakat bu kültürel devrim anlamına geliyordu. türk olanın sahiplenilmesi türk olmayanın uzaklaştırılması demekti. kısaca arap ve arabesque dediğimiz doğu kültürlerinin dilde, kültürde, müzikte olan baskınlığının sona ermesi, arkaik türk kültürünün yüceltilmesi ve revize edilmesinden bahsediyoruz. fakat mozaik bir kültürü bırakıp yerine yüzlerce yıldır atıl bırakılmış, primitif bir kültür olan arkaik türk kültürünü koymak sosyal hayatı çekilmez hale getirebilirdi. bu sebepten buna ek olarak avrupa'dan sanatların, sanatkarların, bilimin ve bilimcilerin ithal edilmesi söz konusuydu. modernleşmeye çalışıyordu anadolu.

işte bu noktada halk bu değişime ayak uyduramadı. getirilen operalar, dilde sadelik hareketi ve benzer uygulamalar halk nezdinde bir direnişle karşılandı. bugün aradan yüzyıla yakın geçti hala direniş gösteriliyor. hatta sinan çetin'in avrupa'dan getirilen müzik anlayışına karşı bir reklam filmi çekmişliği bile vardır mevcut iktidara yaranmak için çünkü bilirsiniz türkiye'de bir batıcı bir de islamcı kanat vardı yıldırım bayezid döneminden beri.

dolayısıyla diyebiliriz ki türkiye'nin yerleşik müzik kültüründe her zaman arabesk müzik mevcuttu. arabeskin tür olarak hatlarının çizilmesinden önce bile türk müziği arabesk tınılara sahipti. chp'nin iktidardan düşmesi ile kültürün devlet tarafından üretilmesi ve yönetilme politikası da değişim gösterdi. özellikle menderes döneminde kalkışılan revizyon hareketi kültürel olarak türkiye'ye islami kültür karşısında daha savunmasız hale getirdi. sonrasında liberal ekonomi politikalarının getirdiği sefalet arabesk kültürün iyice güçlenmesine sebep oldu. özellikle özal dönemi.

insanlar çok az para kazanıyor, zor hayat şartlarıyla pençeleşiyordu. haliyle o dönemki arabesk kültürdeki gam, keder dolu tınılara konfeksiyon atölyesindeki işçilerin isyanı karışıyordu. bu dönem üzerine başka bir yazı daha yazacağım fakat bugün değil. kısaca özetlemek gerekirse o dönem üretilen arabesk şarkılarda batsın bu dünya bitsin bu dünya gibi gayet toplumsal anlamda yıkıcı mesajlar veren bir arabesk kültürü söz konusuydu. darboğazdaki türk halkı sesini bildiği tek sanatsal metotla çıkarıyordu. arabeskle. buradaki nüans farkına da sonra değineceğim.

bu noktada ortaya 60lar nesli çıktı. türkiye'nin darbeler tarihi henüz kendini göstermemişken devrimci gençler ve sanatçıların olduğu döneme 60'lar nesli der tarihçiler. o dönem türkiye politik olgunluğa erişme noktasına ilerliyordu. bu nesilden çok büyük isimler çıktılar. işin siyasi boyutu gerçekten çok umut vaat ediciydi fakat müzikal boyutuna odaklanmak gerek.

müzikal anlamda anadolu rock'ın kendini göstermesi türk kültürü açısından tam olarak mesihin dünyaya geri dönmesi gibiydi. o nesil psychedelic rock müzik yaparken bu yeni müzik türüne mesafeli olan halkın tanışma sürecini kısaltmak için yumuşak bir geçiş tasarlıyordu. türk kültürü arabeske gömülmüşken bir anda trash metali sevmelerinin imkansız olduğunu fark edecek kadar zeki ve sanatsal sezgileri kuvvetli olan anadolu rock müzisyenleri icra ettikleri rock müziğe türk kültüründen tınıları, giyim kuşamları, aşinalık yaratacak tavırları eklemeyi akıl etmişlerdi. üç hürel, barış manço, cem karaca, erkin koray gibi başı çeken isimler çoğunlukla anadolu türkülerini rock müziğe uyarlamışlardır. çoğu zaman folk ezgileri yeniden yorumlamışlardır. yumuşak bir modernizasyon süreci yaşanmıştı o dönem ve anadolu rock müziği planlansa bile bu kadar iyi olamayacak bir anlatım dili keşfetmişti kökleşmiş arabesk kültürüne boğulmuş türk halkına erişebilmek için. hemen iki örnek verelim.



çok net jazzy ve blues soundlarıyla donatılmış bir folk eser olan dere boyu kavaklar, barış manço tarafından icra ediliyor. performans esnasında kostümlerde fransız klasik dönemin esintileri var. piyaniste dikkat.



üç hürel, sevenler ağlarmış parçalarını sergiliyorlar. parçada etnik tınılar yoğun olduğu gibi o dönem için fazlasıyla alışılmışın dışında olan funk riffler mevcut. kaftan giymiş 3 erkek rock n roll yapıyor ve bir anda parça halaya bağlanıyor.

bu sayede türk halkı arabesk kültür dışında tüm dünyayı kasıp kavuran modern bir müzik türüne yavaş yavaş alıştırılıyordu. bu müzikal devrim sayesinde türkiye, dünya müziğine kulaklarını açma konusundaki çekingenliğini yavaş yavaş üzerinden atıyordu. yıllar ilerleyip türk müziğinin altın dönemi denen doksanlar geldiğinde bu devrim artık tamamlanmıştı. türkiye artık neredeyse tam manasıyla modern bir kültüre kavuşmaya hazırdı. gerisini sizler de biliyorsunuz...

özellikle 2000'lerden sonra türkiye'yi gururlandıran işlere imza atan türk rock gruplarının ataları onlar için sahneyi ısıtmışlardı. sonucunda manga, athena, mor ve ötesi, şebnem ferah vb. gibi çok ciddi ve nitelikli müzisyenler çıktılar. türk müziği ise artık çağdaş olmayı başarmıştı.

kısaca cumhuriyet devrimlerinin zorla yapmaya çalıştığı şeyi müzik güzellikle başarmıştı. bu kültürel devrimin fitilini ateşleyen müzik anadolu rock müziğidir.

(bkz: anatolian rock revival project) adında enfes bir youtube kanalını keşfetmemle birlikte daha fazla güzel parçasına ulaştığım müzik kategorisi.

rock müziğin protest tınıları + binlerce yıllık köklü kültür birikimiyle anadolu daha iyi bir karışım olamazdı herhalde

akla avrupa yakası tanrıverdi'nin şiveyle 'anadolu roch' gibi telaffuzunu getiren müzik türüdür.
kulaklara sarp apak'ın sesi ve rock bar yakın çekimleri ile 'aşkınla yandım' şarkısı dolması da muhtemeldir *