anayasanın 4'üncü maddesinin değiştirilmesi

anayasanın ilk 3 maddesi devleti koruyan temel ilkeleri düzenler ve 4 üncü maddesi* de bu ilk 3 maddeyi koruma altına alan bir hüküm içerir. peki eğer 4 üncü madde değiştirilirse ilk 3 maddenin değiştirilemez hükmü kalkar mı? ilk 3 madde değiştirilebilir mi?

genel düşünce; 4 üncü madde, ilk 3 hükmün değiştirilmesinin teklif bile edilemeyeceğinin altını çizer. bu bağlamda 4 üncü madde için gelecek değişiklik isteği ilk 3. maddenin değiştirilebilmesine yönelik bir davranış olduğundan, 4 üncü maddenin içeriğinin de değiştirilmesi mümkün olamaz.

mümtaz soysal'ın '100 soruda anayasa hukuku ' adlı kitabına göre, temel hükmü koruyan bir hüküm de evleviyetle korunur. dolayısı ile ilk 3 hükmü koruyan 4 ncü madde değiştirilemez.

zurnanın zırt dediği yer ise tam da burası. peki ya "4'ü değiştirdik" denirse. yasama-yürütme-yargı hangisi buna "hop! bi dakka. " diyecek? "eyyy baro. sen kimsin?" diye başlayıp. peşinden "madde 3 ü de değiştirip istiklal marşını dombıra yaptık" denirse?


bir ege atasözü der ki : quis custodiet ipsos custodes yani; denetçileri kim denetleyecek? türkçe meali; et kokarsa tuzlarsın, tuz kokarsa ne halt edeceğiz?

-yatırım tavsiyesi değildir-

* madde 4: anayasanın 1 inci maddesindeki devletin şeklinin cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

2023'e veya önümüzdeki ilk seçime bağlı. eğer ki farklı kişiler gelirse sorun yok ama aynı kişilerle devam edilirse hangi madde olursa olsun değiştirirler. bunu unutma evlat, hangi madde olursa olsun (elini omzuna atmışım, gözlerinin içine en az 14 saniye esrarlı bir şekilde bakıyorum).

özünde mantıklı gibi görünen güzel bir tartışma konusu. benim fikrimce öncelikle kimse böyle bir şeye cüret edemez. sonuç alınmayacağı belli bir şey zaten. hadi diyelim etti, bunu meclisten kim geçirecek ? hadi diyelim geçirdiler işte o zaman gerçekten zurnanın zırt dediği yere gelinir. benim tahminimce ordu anında olaya müdahale eder ve yönetime el koyar. buna kalkışanlar da büyük ihtimal ya asılır yada sonları fetöcüler gibi olur. çünkü sen direkt cumhuriyet rejimini yıkmaya kast ediyorsun.
ha şöyle bir şey var zaten, böyle bir önergenin sunulmasını bırak, fikri bile ortaya atıldığı anda, türk silahlı kuvvetleri anında hükümete muhtıra verir ayağını denk al diye.

edit: üstteki arkadaşın dediği gibi istedikleri maddeyi değiştirebileceklerini sanıyorlarsa o biraz sıkar. ülkeyi iç savaşa götürür bu olay. 80’lerdeki sağ sol olaylarını mumla ararlar.

yeni anayasa konusunun gündeme tekrar gelmesinin bu boyutta bir amaç taşıdığını en azından şimdilik düşünmek istemiyorum.
zira şu an ortada bir ' varlık mücadelesi ' ve bunu muhafaza etme güdüsüyle oluşan büyük bir arayış var. bu sağlanmadan anayasanın bu ilk 3 ve dolayısıyla 4 maddesiyle oynanması, böyle bir dönemde kendi ayağına sıkmak olur.

yeni anayasa mevzusunun bugünkü odağı, mevcut durumu korumak, devamını sağlamak için alınabilecek yeni tedbirleri kapsayacaktır.
tabii bu beraberinde yeni bir seçim sisteminin de devreye alınması anlamına gelir.

bunun içinde seçim barajından tutun da, seçim bölgelerine ayrılmaya ( dar bölge, genişletilmiş dar bölge vs.) kadar gidecek bir dizi yeni tedbirin devreye alınacağını düşündüğüm durum...