aradaki nehir

afrika edebiyatını anlamak açısından dikkat çeken bir roman. daha önce 2014 yılında nobel edebiyat ödülü için aday gösterilen ngugi wa thiong o adlı yazarın ayrıntı yayınları tarafından basılan 192 sayfalık kitabı. kesinlikle yazarı tekrar okumak istiyorum. fakat keşke kitapları biraz daha ucuz olsaydı. neyse.


kitap kenya'da geçiyor. yerel halkın kendine ait bir dini var, kendine has gelenekleri var. mutlu mesut yaşayıp gidiyorlar. çok medeni ve refah içinde değiller ama kendi yağlarında kavruluyorlar diyelim. bana en ters gelen geleneklerinden biri kız ve erkek çocuklarının toplu sünnet törenlerinin olmasıydı. oldukça ilkel şartlarda yapıldığı için de ölümler ve hastalıklar kaçınılmaz oluyor tabii ki. neyse kenya ve geleneklerini eleştirmek bir yana kitap sömürü ülkelerinin nasıl bu ülkelere gelip kendi dinlerini dayatmalarını anlatıyor. kendi halinde takılan götte yaprak elde orak gezen milletten nasıl vergi alıyorlar, nasıl kardeşi kardeşe vurduruyorlar mükemmel bir anlatısı. bir tepede hristiyan olanlar diğer tarafta geleneklerinden vazgeçmek istemeyen ve beyaz adamdan kurtulmak isteyenler. gittikçe kızışan ortam ve dökülen kanlar. afrika ülkelerinin kaderini anlamak için okunması gereken bunun haricinde edebi olarak da güzel bir eser. severek okudum.

afrika edebiyatını seviyorum sanırım. sade bir dille yazılmış, olay odaklı bir edebiyat yapılıyor okuduğum kadarıyla. bu da epey akıcı ve anlaşılır eserler ortaya çıkarıyor. damon galgut, chinua achebe şimdi de ngugi wa thiong’a. hepsinde de aynı güzel tadı aldım. aynı akıcılık ve çelişkiler, insanı okurken soğuk terleten zor durumlar.
bu kitap da böyle bir kitaptı ve aynı chinua achebe’nin afrika üçlemesinde olduğu gibi beni çelişkili hislerle bıraktı. sömürüden öncesi de sonrası da berbat hayatlar. iyi yok, kötü yok. sadece gerçekler ve okuyucunun düşünceleri var. bu kitaptaki din vurgusu daha fazlaydı ve bu da hoşuma gitti. din ile sömürme olgusunu çok güzel anlatmış.
kitabın baş karakteri waiyaki zamanının biraz fazla ilerisindeydi. eğitim elbette çok önemli fakat köyünün o an ihtiyacı olan agresif bir savunmaydı bence. her ne kadar günümüz şartlarında waiyaki haklı olsa da o zamanı düşününce çok işe yarar gelmiyor. bu da kitabı güzelleştiren ayrıntılardandı diye düşünüyorum. iyi ve kötünün, doğru ve yanlışın olmayışının başka bir vurgusu eski ve yeninin savaşması.