berzah

arapça kökenli bir kelimedir ve bir yarım adayı karaya bağlayan yer olarak tanımlanır. islam dinine göre ise ölenlerin ruhlarının gittiği ve kıyamete kadar kaldığı yer anlamına gelir.

iki şey arasındaki engel anlamındadır. coğrafi terim olarak kıstağa karşılık gelir. ancak islami literatürde ölümden sonra ahirete kadar olan süreci belirtir. mantıken bahsedilen şeyin iki yaşam arasındaki engele atıf yaptığını düşünüyorum. yarımadanın iki su arasındaki en dar yerinin, iki suyu ayırdığı düşünüldüğünde, berzah aleminin de bu dünyadaki gerçek olmayan yaşamla ahiretteki gerçek yaşamın arasındaki dar kısıma vurgu yaptığı fikri uyuşuyor.

kabir hayatıdır. bir yönüyle bu dünyaya bakar, bir yönüyle ahirete. salih müslümanların ve şehitlerin ruhu bu evrede özgür bir şekilde dolaşır. birbirini müjdeler. kâfirler içinse azap ve tutsaklık dolu bir hayattır.

“allah yolunda öldürülenleri ölü sanmayın. bilakis onlar diridirler ve rablerinin katında rızıklanıyorlar.” (al-i imran, 3/169)

"firavun ve adamları sabah-akşam ateşe atılırlar. kıyametin kopacağı gün de denilir ki; firavun hanedanını ateşin en şiddetlisine sokun."(mümin, 40/46)

"kabir ya cennet bahçelerinden bir bahçedir veya cehennem çukurlarından bir çukurdur." (tirmizî, kıyamet, 26).

"ölü mezara konulunca, birine münker, diğerine nekir adı verilen siyah mavi iki melek gelir; ölüye derler ki: "şu muhammed (s.a.s) denilen zat hakkında ne dersin?" o da şöyle cevap verir. "o, allah'ın kulu ve resuludur. ben şahitlik ederim ki allah'tan başka ilâh yoktur, muhammed de o'nun kulu ve elçisidir." bunun üzerine melekler; "biz senin böyle diyeceğini zaten bilmekte idik", derler. sonra onun mezarını yetmiş arşın genişletirler. daha sonra bu ölünün mezarı ışıklandırılır ve aydınlatılır. daha sonra melekler ölüye: "yat ve uyu " derler. o da; "aileme gidin de durumu haber verin" der. melekler ona; "zifafa giren ve sadece en çok sevdiği kişi tarafından uyandırılan şahıs gibi, mahşer gününe kadar sen uyumana devam et." derler."

"eğer ölü münâfık olursa, melekler şöyle der: "şu muhammed (s.a.s) denilen zat hakkında ne dersin?" münâfık da şöyle cevap verir: "halkın muhammed hakkında bir şeyler söylediklerini işitmiş, ben de onlar gibi konuşmuştum. başka bir şey bilmiyorum." melekler ona; "böyle diyeceğini zaten biliyorduk" derler. daha sonra yere "bu adamı alabildiğine sıkıştır" diye seslenilir. yer de sıkıştırmaya başlar. öyle ki o kimse kemiklerini birbirine geçmiş gibi hisseder. mahşer gününe kadar bu sıkıntı devam eder." (tirmizi cenâiz 70).

coğrafi anlamı bir yarımadayı karaya bağlayan, iki yanı su, dar kara parçası olarak tanımlanır.

islam dininde ise ölenlerin ruhlarının gidip kıyamete kadar kaldıkları yer olarak tasvir edilir.