bireysel ahlak

bireylerin doğuştan itibaren kendi edimleriyle oluşturduğu kendine has ve özerk-bireye özel ahlak çeşididir.

ben tanriyim demenin dolambaçlı yolu. bana göre doğrusu bu, aferim bana, zaten merkeze beni koyduk, ben ben diye çevresinde dönüp duruyoruz.

kendinizi doğduğunuz an bir hıyar olarak düşünün, zıpır bir hıyar ama. ne kimse tutabiliyor sizi ne de siz onların eline gidiyorsunuz, öyyyle takılıyorsunuz kendi çapınızda benzeşik hıyarlarla. sonra tek numaraları sizden daha önce var olmaları olan birileri ellerinde bıçakla/rendeyle size yaklaşıyor. siz direniyorsunuz başlarda fakat bir süre sonra kesilmeye/rendelenmeye karşı koyamıyorsunuz. usulca yoğurdun içine ekleniyorsunuz. hep birlikte el ele verip bir cacık oluyorsunuz.

t: yukarıda anlatılan durum gerçekleşmediği takdirde bireyin öz benliğiyle, gözlem ve tecrübe yoluyla inşa edebileceği ahlâk türü. imkansızın kıyılarındadır.

bireysel ahlâklılık, yani erdemlilik, bilgiyle olur. erdemli insan bilgili in­sandır. bu bilginin içeriği, “iyi” dir. bütün erdemler doğrudan bil­geliğe ya da bilgiye dayanırlar. bilge kişi bile bile kötülük yapmaz; çünkü sorumluluğu olan şeyleri olmayanlardan ayırt eder, iradesini kendi sorumluluklarıyla sınırlar; böylece geri kalan şeyler karşısında mümkün olduğunca etkilenmeden tahammül eder. cahillik, bilgisizlik bütün mutsuzluk ve acıların kaynağıdır. kısacası, erdem bilgidir.