1.
eşimin bir öğrencisi vasıtasıyla haberim olan yozgat türküsüdür. muadiline çok sık rastlanmayacak bir ifadeyle dokunur bize:
"acı çekmeyenin yüreği bütün"
icrası için buraya
"acı çekmeyenin yüreği bütün"
icrası için buraya
devamını gör...
2.
namı diğer yozgat sürmelisi, ziya'ya yakílmíş bir ağıt.
devamını gör...
3.
fikriye'nin ağıdı.
fikriye, köy imamının kızı. çok güzel, boylu poslu, uzun saçlı, güzel sesli, ilahiler hep ona okutuluyor. ziya da boylu poslu, yakışıklı, cirit sevdalısı... isteme, söz, nişan yapılır ama düğün parasını* denkleştiremez ziya. bu arada nişandan önce imamın başka bir köye tayini çıkar. artık ziya da her sabah atıyla kuş olup fikriye'ye uçar...
yağmurlu bir günde yine fikriye'yi görmeye gittiğinde, sürekli gelip gitmesinden rahatsız olan köyün gençleri ziya'yı dövüp gönderirler. üstü başı parçalanmış ve yağmuda epey yürümüş olan ziya köyüne vardığında durumu kimseye söyleyemez ve hastalanır; ateş ve karın ağrısı. çare bulunamaz, eve gönderilir ve bir kaç gün sonra da sancılar içinde sabaha karşı can teslim eder.
ziya'nın ölüm haberini günler sonra alan fikriye'nin gözyaşları, ağıdına karışır, ciğerleri delip geçer. fikriye, halı dokurken, tarlada çalırken, dağda belde ağıtlarını okudukça yozgat'da dilden dile yayılır ve bir gün küçük bir radyodan, nida tüfekçi'nin sesinden yine kendisine yankılanır.
hikayenin birden çok araştırmacısı ve versiyonu var; trt'deki versiyonunda, ziya'nın cirit oynarken attan düştüğü şeklinde, bir söylencede ise bıçaklandığı şeklinde...
ağıdın mustafa uslu versiyonu ise şöyle kaydedilmiş;
"çamlığınn başında tüter bi tütün
acı gormiyenin yüreği bütün
ziya'mın atını bozara dutun
gelen geçen ziyam ölmüş desinler
at üsdünde guşlar gibi dönen yâr
gendi gedip emsalları yanan yâr
(bu ikilik dörtlüklerden sonra hep tekrar
lanır.)
uzun olur gemilerin direği
yanıh olur anaların yüreği
ne ben gelin oldum ne sen güveyi
onun için gapanmıyo gözlerim
benim yârim yaylalarda oturur
ağ elleri soğuk suya batırır
demedim mi nazlı yârim ben sana
sıh muhabbet tez ayrılık getirir
ham meyvayı gopardılar dalından *
beni ayırdılar nazlı yârimden
ben gorharım ayrılıhdan ölümden
ölüm ve allagım ayrılık verme
yozgadın dağıda bi gara depe
yârin istidiğide bi altm küpe
yozgadda gezmedim ben sere serpe
onun için gapanmıyo gözlerim
hasdane derlerde yedi köşeli
dohdurlar geliyo eli şişeli
ziyamı sorarsan yerde döşeli
onun için açıh gider gözlerim
eşceyi ellemende eşme durulsun
ziyarhın ölüsü de burada yunsun
nazlı yârin acep kime verilsin
onun için gapanmıyo gözlerim
atma binmişde eğerin düzler
cirit deyneğini elinde gizler
hayırsız elbisen bohçemi gizler
onun için açık gider gözlerim
bi oda yaptırdım altın döşeli
dohdurlar geliyo eli şişeli
beş gun oldu ziyam derde düşeli
onun için gapanmıyo gözlerim
atma binmişde arar eşini
duman almış şu çamlığın başını
benim için ağlıyosan ağlama
aha geldim sil gozüyün yaşını
cevizidim endirdiler dalımdan
beni ayırdılar nazlı yârimden
eğer yârim dutmaz isen salımdan
onun için açık gider gözlerim
gızıldepe yolu posdamız oldu
bu cahallıh aenle beni mi buldu
garın ağrısı da mahana oldu
onun için gapanmıyo gözlerim
üç guş gondu tabıdıyın başına
îflah olmam ben bu derdden boşuna
garip yazın mezerimin başma
gelen geçen garip ölmüş desinler
esmez oldu şu zeherin yelleri
gelmez oldu gurbet elin guşları
söylemiyo tavsırıyın (resmiyin) dilleri
söyle dillerine gurban oluyum"
emel taşçıoğlu da çok güzel okumuş;
fikriye, köy imamının kızı. çok güzel, boylu poslu, uzun saçlı, güzel sesli, ilahiler hep ona okutuluyor. ziya da boylu poslu, yakışıklı, cirit sevdalısı... isteme, söz, nişan yapılır ama düğün parasını* denkleştiremez ziya. bu arada nişandan önce imamın başka bir köye tayini çıkar. artık ziya da her sabah atıyla kuş olup fikriye'ye uçar...
yağmurlu bir günde yine fikriye'yi görmeye gittiğinde, sürekli gelip gitmesinden rahatsız olan köyün gençleri ziya'yı dövüp gönderirler. üstü başı parçalanmış ve yağmuda epey yürümüş olan ziya köyüne vardığında durumu kimseye söyleyemez ve hastalanır; ateş ve karın ağrısı. çare bulunamaz, eve gönderilir ve bir kaç gün sonra da sancılar içinde sabaha karşı can teslim eder.
ziya'nın ölüm haberini günler sonra alan fikriye'nin gözyaşları, ağıdına karışır, ciğerleri delip geçer. fikriye, halı dokurken, tarlada çalırken, dağda belde ağıtlarını okudukça yozgat'da dilden dile yayılır ve bir gün küçük bir radyodan, nida tüfekçi'nin sesinden yine kendisine yankılanır.
hikayenin birden çok araştırmacısı ve versiyonu var; trt'deki versiyonunda, ziya'nın cirit oynarken attan düştüğü şeklinde, bir söylencede ise bıçaklandığı şeklinde...
ağıdın mustafa uslu versiyonu ise şöyle kaydedilmiş;
"çamlığınn başında tüter bi tütün
acı gormiyenin yüreği bütün
ziya'mın atını bozara dutun
gelen geçen ziyam ölmüş desinler
at üsdünde guşlar gibi dönen yâr
gendi gedip emsalları yanan yâr
(bu ikilik dörtlüklerden sonra hep tekrar
lanır.)
uzun olur gemilerin direği
yanıh olur anaların yüreği
ne ben gelin oldum ne sen güveyi
onun için gapanmıyo gözlerim
benim yârim yaylalarda oturur
ağ elleri soğuk suya batırır
demedim mi nazlı yârim ben sana
sıh muhabbet tez ayrılık getirir
ham meyvayı gopardılar dalından *
beni ayırdılar nazlı yârimden
ben gorharım ayrılıhdan ölümden
ölüm ve allagım ayrılık verme
yozgadın dağıda bi gara depe
yârin istidiğide bi altm küpe
yozgadda gezmedim ben sere serpe
onun için gapanmıyo gözlerim
hasdane derlerde yedi köşeli
dohdurlar geliyo eli şişeli
ziyamı sorarsan yerde döşeli
onun için açıh gider gözlerim
eşceyi ellemende eşme durulsun
ziyarhın ölüsü de burada yunsun
nazlı yârin acep kime verilsin
onun için gapanmıyo gözlerim
atma binmişde eğerin düzler
cirit deyneğini elinde gizler
hayırsız elbisen bohçemi gizler
onun için açık gider gözlerim
bi oda yaptırdım altın döşeli
dohdurlar geliyo eli şişeli
beş gun oldu ziyam derde düşeli
onun için gapanmıyo gözlerim
atma binmişde arar eşini
duman almış şu çamlığın başını
benim için ağlıyosan ağlama
aha geldim sil gozüyün yaşını
cevizidim endirdiler dalımdan
beni ayırdılar nazlı yârimden
eğer yârim dutmaz isen salımdan
onun için açık gider gözlerim
gızıldepe yolu posdamız oldu
bu cahallıh aenle beni mi buldu
garın ağrısı da mahana oldu
onun için gapanmıyo gözlerim
üç guş gondu tabıdıyın başına
îflah olmam ben bu derdden boşuna
garip yazın mezerimin başma
gelen geçen garip ölmüş desinler
esmez oldu şu zeherin yelleri
gelmez oldu gurbet elin guşları
söylemiyo tavsırıyın (resmiyin) dilleri
söyle dillerine gurban oluyum"
emel taşçıoğlu da çok güzel okumuş;
devamını gör...