deprem öncesi hazırlık

afadın her belediyede bir maaşlı çalışan ekibi olabilir. bu ekip mahalle mahalle dolaşıp ilçe sakinlerine ilkyardım ve afet eğitimi kursları verebilir. hatta komşularla gönüllü sivil ekipler oluşturup toplantılar, piknikler, eğitimler düzenleyerek sosyal ağ kurabilir. eğitim çok hayat kurtarır.
devlete ait bina ve proje etüdü yapacak bir bilim kurumu oluşturulabilir. yapılacak her yeni projede bu kurumdan destek alınabilir. ayrıca balkon, dükkan gibi proje dışı bina revizyonu ihbarlarını değerlendirebilir.
her kentsel dönüşüm projesi için deprem vergilerinden bir miktar ödeme çıkarılarak dayanıklı bina yapımı teşvik edilebilir, özendirilebilir.
her binaya bir kimlik numarası verilebilir. araç plakası gibi kaç yılında hangi şirket tarafından yapıldığı, daha önce hasar alıp almadığı, ne zaman hangi tadilatların yapıldığı vs internetten kolayca öğrenilebileceğimiz bir veri tabanı oluşturulabilir.

bugünün konusu değil ama sadece unutmamak için yazıyorum.

1- afad bünyesinde 100 bin profesyonel arama-kurtarma personeli istihdam edilmeli. dilerim ömürleri boyunca herhangi bir afete müdahale etmeden emekli olurlar ancak ülkemizin deprem kuşağında olduğu hepimizin malumu. 100 bin tane de tam eğitimli/donanımlı gerektiğinde göreve çağırılabilecek gönüllü olmalı.

2- imar barışı ve imar affı bir daha gündeme gelmeyecek şekilde kanunla koruma altına alınmalı. teklif dahi edilememeli. bu aftan ve barıştan yararlanan tüm binalar ivedilikle incelenmeli.

3- her ne şartta olursa olsun, özellikle seçim dönemleri sıkça yaşanan tapu dağıtımı, kanun vasıtasıyla değiştirilemez biçimde engellenmeli. şartları sağlayamayan, denetimsiz konutlara tapu vermek en üst perdeden cezalandırılmalı. ilgili ceza maddeleri kanuna eklenmeli.

4- insanlara barınacak yer sağlamak şartıyla tüm tapusuz ve risk altında olan yapılar gerekirse zor kullanarak tahliye edilmeli. kimse duygusal davranmamalı. gerekirse hepsi yıkılsın.

5- çok güçlü bir koordinasyon merkezi kurulmalı. yardım gitmesi çok güzel ama koordinasyon eksikliği bu güzel şeyleri baltalayabiliyor. afad bünyesinde sadece bu işler için kullanılmak üzere özel hatlar ve bağlantılar tahsis edilmeli. gereken personel sayısı sağlanmalı.

6- önceliği deprem bölgelerine vererek ülkedeki tüm binalar incelenmeli. yine kimseyi mağdur etmemek kaydıyla tahliye gereken binalar tahliye edilmeli.

7- alanında uzman bilim insanlarıyla, gerekirse yurtdışı kaynaklardan da destek olarak zemin ve yapı yönetmelikleri düzenlenmeli.

8- imar, bir kalkınma ve bölgesel gelişme olarak kullanılmaktan çıkarılmalı. yeni imar bölgeleri mutlaka bilim insanları tarafından incelenip onay almalı.

9- kızılay'ın eski saygınlığı ve gücü tekrar tahsis edilmeli. bu dönemde psikolojik olarak insanlar güven duymak istiyorlar. kızılay gibi çok önemli bir kurum mutlaka güçlendirilmeli.

10- mutlaka topluluk için barınma/sığınma alanları tahsis edilmeli. felaket olması beklenmeden konteyner ve çadır stoğu yapılmalı. aynı ölçüde ısıtıcı da stoklanmalı.

11- gsm operatörlerine yasal olarak bir takım zorunluluklar getirilmeli. binaların çatısında olduğu için baz istasyonlarının çöktüğünün farkındayım. neden çöktü diye onları suçlamıyorum ancak bununla alakalı hem mobil hem sabit istasyon sayısı güvence altına alınmalı.

12- böyle zamanlarda güvenliğin de ne kadar önemli olduğunu yaşayıp görüyoruz. askerden, polisten, bekçiden korkmanın anlamı yok. hepsi afetzedelerin ve yardımların güvenliği için sahada olmalı.

ne yazık ki hiç kimsenin önemsemediği bir şeydir. herkes deprem çantası hazırlamanın ne kadar hayati bir önem taşıdığını bilir ama çoğu insan o çantayı hazırlamaz.

herkes bangır bangır eski binada oturmayın diyo :d, sismik izolasyonu olan 2000 sonrası binaların kiraları min 15k, buna faturaları + aylık gıda masrafını da ekle. göz göre göre ölümü bekliyor herkes elindende birşey gelmiyor. aptal aptal kahramanmaras simpson bölümü paylaşmaya gerek yok. bende söylüyorum marmara depremi gelicek, farzedin ki yarın. ne yapabilirsin nereye kaçabilirsin ? kaçtın ya sonrası ? türk toplumunu gazoza benzetiyorum, kapağını açınca köpürüp dışarı akıyor sonra şişenin yarısına kadar boş.

insanoğlu statükocudur. güncel halini değiştirmek için radikal kararlar alması gerekiyorsa bu kararı çok azı alabilir.

benim hanım tarafı erzincanlı. akrabaların çoğu açıkça riskli sayılabilecek yapılarda yaşıyor ve asgari ücretin biraz üzerinde kazançlarla hayatlarını idame ettiriyor.

aynı anda köyde muhtar, 600-700 tane davarı var, 3 tane çobanına 20'şer bin lira maaş veriyor, yemeğinden sigarasına powerbankına kadar karşılıyor. yatılı kalana ata binip götürüyor. bu çobanlar afgan, çünkü türkler çalışmıyor.

bunlar istese erzincan merkezde müstakil evini yaptırır, çoluğu çocuğu okutur. hiç hayvan almasalar salt çobanlık yapsalar daha iyi şartlarda yaşarlar. altlarına araba alırlar.

yaparlar mı? yapmazlar.

teoride yapabilirler mi? evet.
insanların bunu yapması için, bir deprem olması ile bunu yapmaya mecbur hale gelmeleri gerekiyor. bu bir realite.
yahut devlet müdahale edip, büyükşehirde yaşamayı iyice zorlaştırır, taşrada yaşamayı da çeşitli teşviklerle kolaylaştırır.

ama bile isteye, göre göre bir risk alıp bunun zaruret olduğunu iddia etmek makul değil. deprem dediğimiz şey bakmaz kim burada mecburen yaşıyor kim keyfekeder diye.