embriyo

bir bebeğin ilk gelişim evresi. ayrıca bu isimde olan 1976 yapımı bir film de vardır.

bebeğin ilk gelişim evresi.

gebe kalma döneminden sekizinci haftanın sonuna kadar olan bir basamak işte. dokuzuncu haftadan itibaren ise ana rahmindeki canlı fetüs olarak adlandırılır. çoğunlukla anne vücudunun özel organ ya da yumurta zarlarında meydana gelir embriyonik gelişim sonra aktif hareket kabiliyeti ve kendi kendine beslenme ile son bulur.

insan embriyosundan bahsedelim, rahim içi yani doğum öncesi insan gelişimi yaklaşık 38 hafta sürer. rahim içi gelişimi iki döneme ayırırlar, biri embriyonik dönem diğeri ise fetal dönem'dir. embriyonik dönem, döllenmeden 56 günlük gelişime yani 8'ci haftaya kadar sürer. bu dönemde gelişen insan vücuduna embriyo deriz. gelişimin 9'cu haftasından doğuma kadar geçen süre ise tıbbi terminolojide fetal olarak adlandırılmıştır. ve ayrıca intrauterin gelişen organizma fetüs terimi ile ifade edilir.

gelişim sırasında, insan embriyosunun boyutu da artmaktadır. gelişimin ilk haftasında embriyo küresel bir şekle sahiptir. çapı 0,12 mm ya da daha azdır. gelişimin 9. haftasına geldiğimizde, ki bu dönem embriyonik dönemin sonudur, artık zarsız ve plasentasız embriyo yaklaşık 5 cm uzunluğa sahiptir.

ilk hafta bitene kadar embriyo, döllenmiş bir yumurta(zigot), çok hücreli olma(bölünme) ve ilk dokuların(blastokist) oluşumu aşamalarından geçer. ilk haftada embriyo, rahim sıvısında çözünmüş maddelerle beslenir, fakat daha sonraki gelişim sürecinde embriyo, annenin vücuduyla daha da yakın bir bağlantı kurarak besinleri doğrudan annenin kan dolaşımından alır.

anne vücuduyla embriyo arasındaki temas özel organ ve dokularda gerçekleşir. bu teması sağlamak için embriyo rahim duvarına yapıştırılır(ki biz buna embriyo implantasyonu deriz). implantasyon gelişimin 2'ci haftasında başlar. implantasyonu gerçekleştirmek için embriyo özel doku geliştirir(ki biz buna trofoblast deriz) uterusun mukoza zarını kısmen çözen(endometriyum), gelişmekte olan embriyoyu uterus duvarına sokar. trofoblast, gelişmekte olan embriyonun dış tabakasıdır, embriyoyu her taraftan çevreler, bu sayede embriyo ve uterusun etkileşimi gerçekleşir.

gelişimin 3'cü haftasında, insan embriyosu embriyonik zarları geliştirmeye başlar - koryon ve amniyon.... koryon, trofoblasttan oluşur, rahim dokularında annenin kan damarlarıyla etkileşime giren dış kabuktur. embriyonik dönemin sonunda, uterusun koryon ve amniyon içindedir. böylece gelişimin 3'cü haftasında insan embriyosu 1, 2 cm gibi çapta küresel bir oluşumdur, obstetrik uygulamada böyle bir oluşuma genelde ovum denir. ovumun içinde embriyonik disk ve ona bitişik yolk kesesi gelişir.

gelecekteki kişinin vücudu, embriyonun embriyonik disk olarak adlandırılan kısmından gelişir, embriyonun geri kalanı yardımcı bir işlev görmektedir. yani bunlar geçici oluşumlardır. mesela yolk kesesi embriyonik bağırsağa çekilir ve kaybolur falan gibi yani öyle şeyler. bunlar geçici organlardır. hem resmen hem esas olarak geçici organlar embriyonun bir parçası olsalar da, genelde ekstraembriyonik organlar olarak adlandırılırlar. embriyonun gelecekte fetüsü oluşturacak kısmına ve daha sonra bebeğin vücuduna genellikle gerçek embriyo denir.

kötü alışkanlıklara sahip olmak hamileliği olumsuz etkileyebilir. mesela annenin sigara içmesi zaman ve ağırlık açısından prematüre bebek doğurma riskini artırır. alkol tüketimi ise çocukların fiziksel ve zihinsel gelişiminde gecikme, yüz ve uzuv kusurlarının varlığı ve kalp kusurlarına neden olabilir....

ben biyolog değilim, bu konular hassas konulardır. bir doktor veya biyologdan bilgi alabilirsiniz.

döllenmiş yumurtanın dölüt durumuna gelene kadar ki yavrunun ilk gelişim evresine verilen isim. daha çok insan ve hayvan yavruları için kullanılsa da, esasında bitki tohumlarındaki taslaklara denmiştir. döllenmeden itibaren sekizinci günde yumurtanın embriyon noktacığı denen yerden başlayarak gelişir. embriyon evresi insanda üç ayda oluşumunu tamamlar ve deri, sinir sistemi, kemik, kas, idrar, bağırsaklar, dolaşım ve üreme sistemleri oluşur. sekizinci haftada da embriyonun boyu büyür ve insan görünümünü alır.

embriyo zigotun arka arkaya mitoz bölünme geçirip hücre sayısının artmasına denir.