epikuros

helenistik felsefenin en önemli düşünürlerinden biridir.

sisam adasında doğan helenistik dönem düşünürü. epikürcülük okulunun kurucusudur.

epikuros'un ahlak felsefesinin ana düşüncesi mutluluk; amacı, insanı mutluluğa götüren yolu araştırmaktır. insan; tanrı ve ölüm korkusundan arınmalıdır. bunun için kuruntular ve önyargılardan kurtulmak gereklidir.

ruhun dört öğeden olustuğunu ifade etmiştir: ateş, nefes, hava ve tanımlanamayan dördüncü bir öğe. bunlardan ilk üçü bedensel parçayı, dördüncü ise ruhsal parçayı oluşturur.

epikuros'a göre ölümden korkmak anlamsızdır; “yaşadığımız sürece ölüm yoktur. ölüm geldiğinde ise biz yokuz.”

yunan materyalist filozof'udur. ona göre dünya, boş uzayda hareket eden atomlardan oluşmaktadır; atomların hareketlerindeki kestirilemezlik ile şansı ve insan özgürlüğünü açıklamaktadır.

ölümden korkmama argümanı vardır çok meşhur: evren,her şey , insan atomların birleşmesiyle oluşan bir bileşendir. ölüm anında da bu atomlar,bileşenler ayrılır ve etrafa dağılır. farketmeyiz anlamayız bu yüzden korkmaya gerek yoktur. düşüncesini ortaya atan
“ölüm geldiğinde sen burada olmayacaksın, sen varken de ölüm gelmeyecek! diyen büyük isim ve aynı zaman da zorunlu yasalara göre giden bir mekanizması olan doğaya tanrıların karışmadığını ve karışmalarının salt-mutluluklarını bozacağını söyleyen ve bu durumu bilge insanların da hayatına entegre etmesi gerektiğini düşünen ve daha bir çok konuda önemli düşüncelerini insanlıkla paylaşmış helenizm-roma dönemi filozofu.

materyalist olmayan düşünür; diğer grek düşünürler gibi.

helenistik dönemin dört büyük felsefe okulundan birinin kurucusu. topluluğunun yaşamı hem ilkeleri hem de parasızlık nedeniyle çok sadeydi. "ekmek ve suyla yaşadığımda bedenim zevkten titrer ve sırf lüks olduğu için değil, lüksü izleyen sıkıntılardan ötürü lükse tükürürüm." öğrencilerden dahi kendine ve topluluğuna yardım etmelerini istemiştir. insanın çok kötü durumdayken de mutlu olabileceğini savunan ilk kişidir. felsefesini borçlu olabileceği filozoflara karşı nankör oluşuyla itham edilebilir. bu yönünü bir diğer kusuru olan dogmatizm tamamlar. izleyicilerinin öğretisini sorgulamaya hakları yoktur.
hazzın iyi olduğunu düşünür. "haz huzurlu yaşamın başlangıcı ve sonudur." der. hazlardan uzak durduğunda iyiyi nasıl tasavvur edeceğini bilmediğini söyler. zihnin hazzı ise beden hazlarını tefekkür etmektir. acıdan çok hazzı tefekkür etmemizi sağlayan zihinsel haz bu yönüyle bedensel hazdan üstündür. erdem yalnızca haz arayışında basiret anlamına geldiğinde anlamlıdır.
hazlar dinamik ve statik hazlar olarak ayrılır. açlığı gidermek dinamik, açlık giderildiğinde ortaya çıkan huzur durumu statik bir hazdır. statik hazzı aramak daha akıllıcadır çünkü daha saftır ve acının varlığını gerektirmez. vücut denge durumundaysa acı olmaz; bu nedenle şiddetli neşe hallerinden çok dengeyi ve sakin hazları amaçlamamız gerekmektedir. böylece bilge kişinin amacı hazzın varlığı değil acının yokluğu olur.
onun felsefesi mutlu bir yaşam amacı gütmektedir; mantık, matematik, eğitim vs. yi değil, sağduyuyu gerektirir. onun bilge kişisi düşman edinmeyecek şekilde dikkat çekmeden yaşamalıdır. cinsel ilişki yasakları kapsamındadır. cinsel ilişki yarar sağlamaz ve kişiye zarar vermemişse o kişinin şanslı olduğunu söyler. evliliği ve çocukları ciddi uğraşlardan sapma olarak görür. ona göre en güvenli toplumsal haz dostluktur. dostlarının ona ne verdiğine bakmadan onları sever ama felsefesine uygun olarak kendisinin de tüm insanlar kadar bencil olduğuna inanır. aslen onun felsefesi hasta insanların felsefesi gibi görünür. maceracılığın yaygın olduğu bir ortama uyumlu gözükmez. az ye; çünkü hazımsızlık yapabilir. az iç; çünkü uyandığında başın ağrır. tutkulu faaliyetlerden uzak dur. acılardan çok hazları düşünmeyi öğren.
korkudan sakınma sorunu üzerinde çok durur ve korkunun en büyük iki kaynağının din ve ölüm olduğunu düşünür. din ona göre sanıldığı gibi bir teselli değildir; tam tersi doğaüstü müdahalenin dehşetine kapılır. ölüm acıdan kurtulmak demekken din ölümsüzlüğü getirmektedir.
dünyanın atomlar ve boşluktan oluştuğunu düşünür. ama atomlar her zaman doğa tarafından kontrol altında değildir. doğa yasaları zorunluluk kavrayışını gerektirmekteydi ve zorunluluk kavrayışı yunan düşüncesinde illaki dinle bağlantılı olmak zorunda kalıyordu. böyle yaparsa dine saldırısı tamamlanmış olmayacaktı. özgür irade atomların hareketinde sapmaya neden olabiliyordu. ruh maddiydi; nefes ve ısı gibi parçacıklardan oluşuyordu ve ruh atomları bedene dağılmış haldeydi. ölünce ruh dağılmaktaydı ve cisimlerden çıkan zarların atomlarına değmesiyle duyumu sağlayan ruh, bedenle bağlantıyı kaybediyordu ve duyum yeteneği ortadan kalkıyordu.
tanrılara gelince epikuros için tanrılar kesinlikle vardı. bu kadar insan boş yere buna inanıyor olamazdı. ama bizim dünyamızla ilgilenmeye zahmet etmezlerdi. bu nedenle onların gazabından ya da ölümden sonra ıstıraptan korkmaya gerek yoktur. ona göre doğa güçlerine tabiydik ama özgür irademiz de vardı ve belli sınırlar içinde kendi kaderimizi yazabilmekteydik. ölümden kaçamıyorduk ama onu kötülük olarak görmek zorunda değildik. onun ilkelerine uyarsak acıdan da bir ölçüde kurtulabilirdik.
epikuros bilimle çok fazla ilgilenmez ama ona değer verir çünkü bilim hurafeyi yok eder. bir olay için birden çok açıklama varsa hangisinin doğru olduğuna karar vermeye çalışmak gereksizdir. bu nedenle o ve öğrencileri doğa bilgisine somut olarak hiçbir katkı sunmamıştır.
sonuç olarak epikuros kaosla dolu bir çağda yaşadığı için ölümden sonra yok olmanın kötülük olarak görülmeyip kabullenilmesi gibi öğretiler ruhun zahmetten kurtulup dinlenmesi olarak benimsenebilirdi. ama ölüm korkusu içgüdüye işlemiş olduğu için öğretisi her zaman sadece kültürlü azınlığa çekici geldi, geniş kitlelere değil. filozoflar arasında bile stoacılık okulu için terk edildi. insanlar dünyevi hayatın zorluklarıyla mücadele için felsefe ve dinden daha güçlü şeyler bekledi. yeni-platonculuk ve hristiyanlık yakın zamanlı olarak zaferler kazandı.

"felsefe ile ilgilenmeye hiç gecikmeden henüz genç yaşlardayken başlanmalı ve ihtiyarlıkta da bu durum devam ettirilmelidir. felsefe ile ilgilenmek için çok genç ya da çok yaşlı olduğunu söyleyen bir kimse, mutlu olmak için henüz çok genç ya da artık çok yaşlı olduğunu söyleyen kimseye benzer."

sözleriyle felsefeyle ilgilenmenin değerini özetlemiş filozof.

bu hayatta 3 şeyden mahrum kalmayın, manikür pedikür ve epikür.
sisam'da agora'ya at arabasıyla gittiği ve at arabası arkası yazısı olarak "her şey haz, gel etme naz" yazdığı strabon tarafından bize aktarılmış tarihi bir hakikattir.