etimoloji

hobi olarak ilgilendiğim bilim alanı.
favori etimoloji sözlüğüm: "nişanyan sözlük"
kelimelerin nereden geldiklerini ve nasıl evrildiğini öğrenmenin keyfine varmaktır.

bkz. the professor and the madman (2019) demek istediğimdir.

gelişigüzel kullandığımız kelimelerin ne anlama geldiğini sorduklarında şaşkın ördek gibi kalmamıza sebep olan bilim dalıdır. kelimelerin kökenlerini öğrenmek, anlamlar arasında bağlantı kurmak çok keyiflidir. sonsuzluktur, bir derya denizdir; her gün yeni bir bilgi çıkar karşınıza. özellikle türkçe gibi zengin bir dil yapısına sahip olduğumuz için araştırmanızın sonu çeşitli dil kökenlerine doğru yolculuğa çıkacaktır. hangi kelime hangi dile ait, ne zaman kullanılmaya başlanmış ve hangi dönüşümleri yaşayarak bugünkü kullanılma erişmiş olduğunu öğrendiğinizde yaşayacağınız aydınlanma hissini mutlaka deneyimlemelisiniz.

etimolojik bilgi, sadece salt kültürel birikim için değil aynı zamanda edindiğimiz bilginin daha kalıcı olmasını sağlayan bir merdiven basamağıdır. neyin neden söylendiğini öğrendiğinizde hatırlamanız ve bağlantı kurmanız kolaylaşacaktır. (bkz: uzun süreli bellek)

öğrenmeyi kolaylaştıran, yararlı bilim dalı.
öğrenmekte zorlandığım bir kelime olduğunda hemen kökenine bakıyorum. kökenini öğrendiğimde küçük bir aydınlanma yaşayıp, daha kolay öğreniyorum. ingilizce vb. yabancı dillerde de işe yaramakta.

t: tehlikeli ve manipleye açık bir bilim dalı. bir zamanlar facebook dedeleri sıkıntıdan etimolojiyle çok uğraşırlardı, sonra yavaş yavaş azaldılar. genellikle de doktorlar ve yurt dışındaki türklerde bu etimoloji aşkı vardı. doktorlarınki herhalde yabancı dil bildiklerinden çeşitli kaynaklara ulaşabilmeleri hasebiyle etimolojiyle uğraşmak ilgi çekici gelmiş olabilir, yurt dışındakilerin sevdası ise net bir kimlik bunalımı kaynaklı, diye düşünüyorum. mesela ne yapıyorlardı örnek vereyim:
meme kelimesinin tüm dünyaya türkçeden yayıldığını zannediyorlardı. oysaki çocuk dilinden gelen, hemen hemen tüm dünyada benzer şekilde olan bir kelimedir. bebekleri gözlemlediğiniz anda basitçe bu sonuca varabilirsiniz.
az çok bu konularda okumuş biri olarak naçizane tavsiyem her gördüğünüz köken çözümlemesine inanmayın. kendiniz bakıp teyit edin. yine de tam olarak inanmayın.
etimoloji üzerine türkçede pek fazla kaynak yok, aklıma gelenleri şuraya bırakayım, ilgili arkadaşlar okurlar*:
iştikakçının köşesi - şinasi tekin
sözcük hikayeleri - hatice şirin
düşünen türkçe - ali akar
oksfordun öküzü - kerim demirci
kelime dağarcığımızdan etimoloji araştırmaları - osman fikri sertkaya
kuşlar böcekler çiçekler - uwe blasing
buraya kadar olanlar akademisyenlerin kitapları. hepsi birbirinden değerli, son ikisi hariç dilleri de ağır değil, oldukça zevkli.
elifin öküzü, kelimebaz (1-2) - sevan nişanyan daha önce elifin öküzü tanımında belirtmiştim görüşlerimi, gayet okunabilir.
kök: kelimelerin serüveni, hatırla: kelimelerin serüveni - alp paksoy bu ikisini henüz okumadım.

eti tarafından çıkarılan yeni bisküvi çeşididir. tadı ilk anda biraz tuhaf geliyor olsada sonradan ağızda dağılan aroması mükemmeldir.

etimoloji hakkında temel başvuru kaynağı olan kitap.
marek stachowski "etimoloji" türk kültürünü araştırma enstitüsü yayınları, ankara 2011

bir dil'in içinde veya dil'ler arasında kelime'lerin kökenlerini ve tarihi gelişmelerini inceleyen bilim alanıdır.

dilin daha doğrusu sözcüklerin etnografisini de anlamanı sağlayan bir bilim. bugün kullandığın bir sözcüğün anlamının nerelerden beslendiğini anlamanı sağlar. tarihte hangi dinin; hangi kültürün ya da topluma özgü hangi ilginç anlamsal bağın; bugün kullandığın o sözcüğe karşılık olarak şu veya bu kavramı yüklediğini öğretir kişiye.

köken bilgisidir. ingilizce kelime öğrenirken ilgili kelimenin etimolojik bilgisini öğrenmeniz o kelimeyi öğrenmenizi sağlamlaştırır

etilerden kalma bir zaman dilimiydi.*

etle ilgili bilim dalı sandım ve hayal kırıklığına uğradım. etin geçmişini ve nasıl yenmeye başlandığını öğrenmek için girmiştim oysa ki.

kelimelerin kökenine inen dil arkeolojisi.

ufuk açan bilim dalı.

etimoloji(kökenbilim), kelimelerin kökenine inen bir bilim dalıdır. bu sayede birkaç yabancı dil öğrenebilmek için ufak bir başlangıçtır. youtube'da bu işi en iyi üstad ilyas özkan[gig tv ilyas] yapar.
gig tv ilyas'ın kanalının linki: youtube.com/@ilyasozkan09

etimoloji sözcüklerin hangi dile ve uygarlığa ait olduğunu inceleyen bilim dalıdır. bu bilim dalında uzmanlaşmış olan kişilere ise etimolog adı verilir. linguistics, yani dilibilimi ile çalışmaları iç içedir. dilbilimciler, etimoloji ile yan dal olarak ilgilenirler ve eğer ihtisas yaparlarsa da uzmanlaşabilirler bu alanda. dilin diğer dillerle olan ilişkilerini incelemek de etimolojinin temel amaçları arasında yer alır.

kültür dil ile aktarılan bir şeyse etimoloji de geçmişe açılan sihirli bir kapı gibi.

(bkz: metonya)

dil köken bilimi olarak özetlediğim ilim dalıdır.
iyi bir etimologsanız ve yeterince veriye sahipseniz tüme varım ve tümden gelim yöntemleriyle bir çok ilginç çıkarıma varabilrisiniz.

yunanca etumologia sözcüğünden türemiştir. bu sözcük "gerçek anlam ya da gerçeğin anlamı" anlamına gelen etumon'dan türetilmiştir.