etkimek kelimesinin sadece fizik sorularında kullanılması
başlık "echabrenef7091" tarafından 17.02.2024 20:50 tarihinde açılmıştır.
1.
zamanında soru bankalarının fizik testlerini çözerken farkına vardığım ve bugün yazmak istediğim tuhaf gerçek. şimdi efendim, ''etkimek'' sözcüğü etki etmek, yön vermek, olumlu veya olumsuz anlamda değiştirmek gibi anlamlara gelmektedir. fakat bu sözcüğü ben fizik soruları haricinde hiç konuşulurken ya da yazılırken görmüyorum. sanki böyle bir sözcük gerçekte yok da testler için oluşturulmuş gibi. nedeni de meçhul. neden sorularda böylesine kabul gören ve benimsenen bir sözcük gerçekte kullanılmaz? tersten bakarsak, gerçek hayatta tutmamış bir sözcüğü soru bankaları neden ısrarla bize sunmaya çalışır? hem de fizik dersinin (bkz: kuvvet ve hareket) konusuna mahsus. mesela bir test çözüyorum, testteki sorulardan biri aynen şu şekilde soruluyor:
''hüsamettin bir masa üzerinde kalem kutusuna batı yönünde 5 newton, doğu yönünde 18 newton, kuzey ve güney yönlerinde de 6'şar newton'luk kuvvetler uyguluyor. (hüsamettin şizofren misin evladım?) hüsamettin tarafından kalem kutusuna etkiyen net kuvvet kaç newton olur?''
cevap veriyorum mehmet ali bey, doğu yönünde 13 newton olur :) kuzey ve güney yönlerinden uygulanan eşit kuvvetler birbirini götürür, batı ve doğu yönlerindeki kuvvetlerin bileşkesi de 18-5 işleminden hareketle 13'tür. bu kuvvetin büyüklüğü değişmedikçe de hüsamettin delisinin kalem kutusu sabit hızla gider doğu yönünde. ivme 0 olur yani. peki bu soruyu hazırlayan arkadaş, sana da ben bir soru sorayım. nedir yahu bu sendeki ve benzerlerindeki ''etkime'' sevdası? ben çok laf dinledim, çok sustum, çok kulak verdim etrafa yıllar yılı. ve etkimek diye bir kelime de duymadım hacıdayı. neler demediler ki... namütenahi dediler, lâletayin dediler, yaşanmışlık dediler, bizâtihi dediler, binaenaleyh bile dediler en son. fakat etkimek demediler kardeşim. deseler duyardım, ben duymasam benim gibi başka bir işsiz mutlaka duyardı.
hadi hüsamettin'in canı sıkılmış, bir işsizlik yapayım deyip kendi kalem kutusuna acımasızca kuvvetler uygulamış. sen neden o işsizliğe dahil olup da bu kuvvetlerin bileşkesini merak ediyorsun be adam? bırak hüsamettin kendi çapında eğlensin. hadi bunu da yaptın diyelim, etkimek kelimesini adeta tutmayan bir şarkıcıya defalarca şarkı söylettirip klip çektiren inatçı müzik yapımcısı misali hayatımıza ısrarla sokmandaki maksat ne? bak ilber ortaylı bile günlük hayatında kullanmıyordur bu sözcüğü. çünkü bazı sözcükler sevilemez, yıldızı parlamaz bizimle. belki de sözcükte sıkıntı yoktur fakat biz şu an milletçe bu sözcüğe hazır değilizdir. belki de zamandır tek sıkıntı ve doğru an geldiğinde bu sözcük de çokça yer edinecektir diyaloglarımızda. ama şimdi değil be fizik sorularının tutkulu yazarları, şimdi değil...
''hüsamettin bir masa üzerinde kalem kutusuna batı yönünde 5 newton, doğu yönünde 18 newton, kuzey ve güney yönlerinde de 6'şar newton'luk kuvvetler uyguluyor. (hüsamettin şizofren misin evladım?) hüsamettin tarafından kalem kutusuna etkiyen net kuvvet kaç newton olur?''
cevap veriyorum mehmet ali bey, doğu yönünde 13 newton olur :) kuzey ve güney yönlerinden uygulanan eşit kuvvetler birbirini götürür, batı ve doğu yönlerindeki kuvvetlerin bileşkesi de 18-5 işleminden hareketle 13'tür. bu kuvvetin büyüklüğü değişmedikçe de hüsamettin delisinin kalem kutusu sabit hızla gider doğu yönünde. ivme 0 olur yani. peki bu soruyu hazırlayan arkadaş, sana da ben bir soru sorayım. nedir yahu bu sendeki ve benzerlerindeki ''etkime'' sevdası? ben çok laf dinledim, çok sustum, çok kulak verdim etrafa yıllar yılı. ve etkimek diye bir kelime de duymadım hacıdayı. neler demediler ki... namütenahi dediler, lâletayin dediler, yaşanmışlık dediler, bizâtihi dediler, binaenaleyh bile dediler en son. fakat etkimek demediler kardeşim. deseler duyardım, ben duymasam benim gibi başka bir işsiz mutlaka duyardı.
hadi hüsamettin'in canı sıkılmış, bir işsizlik yapayım deyip kendi kalem kutusuna acımasızca kuvvetler uygulamış. sen neden o işsizliğe dahil olup da bu kuvvetlerin bileşkesini merak ediyorsun be adam? bırak hüsamettin kendi çapında eğlensin. hadi bunu da yaptın diyelim, etkimek kelimesini adeta tutmayan bir şarkıcıya defalarca şarkı söylettirip klip çektiren inatçı müzik yapımcısı misali hayatımıza ısrarla sokmandaki maksat ne? bak ilber ortaylı bile günlük hayatında kullanmıyordur bu sözcüğü. çünkü bazı sözcükler sevilemez, yıldızı parlamaz bizimle. belki de sözcükte sıkıntı yoktur fakat biz şu an milletçe bu sözcüğe hazır değilizdir. belki de zamandır tek sıkıntı ve doğru an geldiğinde bu sözcük de çokça yer edinecektir diyaloglarımızda. ama şimdi değil be fizik sorularının tutkulu yazarları, şimdi değil...
devamını gör...