felsefe öğreniminden önce bilinmesi gereken konular
başlık "kütüphane faresi" tarafından 17.05.2021 19:08 tarihinde açılmıştır.
1.
aziz kardeşlerim, atinalılar. öncelikle başlığın sahibi ben değilim, farabi. kendisinin fel101 dersine girecek öğrencilerine kayıt zamanında gönderdiği e-postada yazanları burada siz değerli kafadaşlar ile paylaşacağım. *
şöyle ki, farabi'nin bu eseri prof. dr. mahmut kaya tarafından friedrich dieterici isimli alman tarihçinin tercümesinden tercüme edilmiş olup, tercümenin tercümesi olan eseri istanbul üniversitesi'nin felsefe arkivi isimli dergisinde okuma imkanı buluyoruz. bunun dışında herhangi bir makale veya kitapçık söz konusu değil, ne yazık ki...
farabi kabaca diyor ki, bak oğlum, bu felasife denilen şey çocuk oyuncağı değil, ben bile kâfir oldum, seni yamulturlar, o yüzden bu işin temelini düzgün ve sağlam at, yoksa sıyırırsın diyor.
farabi'ye göre felsefeye başlayacak kişilerin sırasıyla izlemesi gerekenler madde madde yer almakta, aradakiler ise benim kâmusluk şerhlerimdir.
1 — felsefe okullarının adları
bunları araştırmaya başlayınca ingilizcesi çok karizmatik olan newcastle united football club'ı nasıl ki türkçeye çevirince yenikale birlik futbol kulübü oluyorsa öyle bir etki yaşayabilirsiniz. mesela stoa okulu var... hatta felsefe üzerine yayın yapan youtube kanallarına bakarsanız bunu bir değişik, şiirsel bir dille ifade ederler, a'yı hafiften uzatarak, sıtoaaa... neyse... halbuki bu okul hocalarının kemerler altında konuşmasından ötürü almıştır ve anlamı: kemeraltı. aha da bu. tabi cicero, marcus aurelius gibi nice isimler bu kemeraltı tarikatı mensubudur ama neyse. mesela bir tanesi de büyük iskender'i bir lafıyla büdük iskender'e çeviren diyojen'in mensup olduğu kinik okulu... kinik ne mi, köpek. neyse, benim yüzümden felsefeden soğumayın ama bu yani, öyle aman aman bişi değil.
2 — aristo'nun eserlerinin sınıflandırılması
burayı şerh etmeye niyetlendiğimde aklıma the big bang theory isimli diziden bir bölüm geldi. uzun boylu, gıcık olan öteki gözlüklüye "keşke aynştayn zamanında yaşaydım!" diyor, gözlüklü atlayıp "evet, onunla çalışmak güzel olurdu!" diyor, bu sefer uzun "onunla çalışmak için değil! o zamanlar hiç bir icat yoktu, her şeyi ben icat ederdim!" diyor. her neyse, bu dönem filozofları da her şeyden laf etmiş arkadaş... nasıl olsa evveli yok. salla gitsin... aristo abimiz geometriden tutun, matematik, optik fizik, siyaset, ruh, doğa... her şey hakkında yazmış çizmiş. farabi kafanıza göre okumayın, birine danışın, fizik ilminin f'sini bilmeden aristo okursan benim gibi uf olursun diyor.
3 — felsefe öğrenmeden önce hangi disiplinden başlamalı
benim en hoşuma giden kısım burası. bunu şu şekilde sorabiliriz: bir insana ilk önce hangi ilim öğretilmeli? farabi, eskiden gelen söylemler ile bunun yolunu arıyor. eflatuncuların geometri ilminden, theofrastosçuların ahlâk ilminden, boethus'un fizik ilminden, andronikos'un mantık ilminden... hepsini sayıyor. farabi ahlâktan başlanmalı diyor ancak kendisinden bir kaç yüz sene sonra gelecek olan ibn rüşd ise mantık ilminden başlanmalı diyor. nereden başlayacağınız size kalmış.
4 — felsefe öğrenmenin amacı
buradaki amacın yaratıcı'yı tanımak olduğunu söyledikten sonra şunu ekliyor: insanın gücü ölçüsünde yaratıcı'ya benzemektir.
5 — felsefe yapmak isteyenin takip etmesi gereken metod
bunun için bol bol pratik yapın diyor. herhalde buradan kastettiği şey sokrates gibi abidik gubudik sorular sormak. ben böyle dedim ama laps diye ilk ortamda sokrates gibi soru sormayın dişlerinizi dökerler ha, aman deyim. kendi kendinize takılın. bir kediyle falan idare edin ilk başlarda, en azından miyavlar falan, ne bilim, ne diyon lan sen diye ağzınıza çakmaz yani, öyle işte, neyse.
6 — aristo eserlerinde üç çeşit üslûp kullanmıştır
bütün eserlerini okumadığım için bir şey diyemem.
7 — aristo niçin kapalı üslûp kullanmıştır?
bütün eserlerini okumadığım için bir şey diyemem.
8 — aristoculuğu öğreten kimsede bulunması gereken nitelikler
öğretmek gibi bir niyetim olmadığı için bir şey diyemem.
9 — aristo'nun kitaplarım okuyanın bilmek zorunda olduğu hususlar
mesela burada sütten ağzı yanan farabi kitapların gerçekten ama gerçekten aristo'ya ait olup olmadığının kesin bir şekilde tespit edilmesinin üzerinde duruyor. zira kendisinin platon'un kanunlar kitabının yedinci bölümü diyerekten ne idüğü belirsiz bir kitabı şerh etmişliği vardır. tabi kendisi bunun farkında değil, rahmetli platon okuyorum deyip okuyor ama okuduğunun platon ile alakası yok. bu ne idüğü belirsiz eseri ise platon'un eserinin bir bölümüymüş gibi okuyucularını aktarmışlığı vardır. o dönemler internetten bir kaç tıklama ile kitap sipariş edilmediğini unutmayalım.
şöyle ki, farabi'nin bu eseri prof. dr. mahmut kaya tarafından friedrich dieterici isimli alman tarihçinin tercümesinden tercüme edilmiş olup, tercümenin tercümesi olan eseri istanbul üniversitesi'nin felsefe arkivi isimli dergisinde okuma imkanı buluyoruz. bunun dışında herhangi bir makale veya kitapçık söz konusu değil, ne yazık ki...
farabi kabaca diyor ki, bak oğlum, bu felasife denilen şey çocuk oyuncağı değil, ben bile kâfir oldum, seni yamulturlar, o yüzden bu işin temelini düzgün ve sağlam at, yoksa sıyırırsın diyor.
farabi'ye göre felsefeye başlayacak kişilerin sırasıyla izlemesi gerekenler madde madde yer almakta, aradakiler ise benim kâmusluk şerhlerimdir.
1 — felsefe okullarının adları
bunları araştırmaya başlayınca ingilizcesi çok karizmatik olan newcastle united football club'ı nasıl ki türkçeye çevirince yenikale birlik futbol kulübü oluyorsa öyle bir etki yaşayabilirsiniz. mesela stoa okulu var... hatta felsefe üzerine yayın yapan youtube kanallarına bakarsanız bunu bir değişik, şiirsel bir dille ifade ederler, a'yı hafiften uzatarak, sıtoaaa... neyse... halbuki bu okul hocalarının kemerler altında konuşmasından ötürü almıştır ve anlamı: kemeraltı. aha da bu. tabi cicero, marcus aurelius gibi nice isimler bu kemeraltı tarikatı mensubudur ama neyse. mesela bir tanesi de büyük iskender'i bir lafıyla büdük iskender'e çeviren diyojen'in mensup olduğu kinik okulu... kinik ne mi, köpek. neyse, benim yüzümden felsefeden soğumayın ama bu yani, öyle aman aman bişi değil.
2 — aristo'nun eserlerinin sınıflandırılması
burayı şerh etmeye niyetlendiğimde aklıma the big bang theory isimli diziden bir bölüm geldi. uzun boylu, gıcık olan öteki gözlüklüye "keşke aynştayn zamanında yaşaydım!" diyor, gözlüklü atlayıp "evet, onunla çalışmak güzel olurdu!" diyor, bu sefer uzun "onunla çalışmak için değil! o zamanlar hiç bir icat yoktu, her şeyi ben icat ederdim!" diyor. her neyse, bu dönem filozofları da her şeyden laf etmiş arkadaş... nasıl olsa evveli yok. salla gitsin... aristo abimiz geometriden tutun, matematik, optik fizik, siyaset, ruh, doğa... her şey hakkında yazmış çizmiş. farabi kafanıza göre okumayın, birine danışın, fizik ilminin f'sini bilmeden aristo okursan benim gibi uf olursun diyor.
3 — felsefe öğrenmeden önce hangi disiplinden başlamalı
benim en hoşuma giden kısım burası. bunu şu şekilde sorabiliriz: bir insana ilk önce hangi ilim öğretilmeli? farabi, eskiden gelen söylemler ile bunun yolunu arıyor. eflatuncuların geometri ilminden, theofrastosçuların ahlâk ilminden, boethus'un fizik ilminden, andronikos'un mantık ilminden... hepsini sayıyor. farabi ahlâktan başlanmalı diyor ancak kendisinden bir kaç yüz sene sonra gelecek olan ibn rüşd ise mantık ilminden başlanmalı diyor. nereden başlayacağınız size kalmış.
4 — felsefe öğrenmenin amacı
buradaki amacın yaratıcı'yı tanımak olduğunu söyledikten sonra şunu ekliyor: insanın gücü ölçüsünde yaratıcı'ya benzemektir.
5 — felsefe yapmak isteyenin takip etmesi gereken metod
bunun için bol bol pratik yapın diyor. herhalde buradan kastettiği şey sokrates gibi abidik gubudik sorular sormak. ben böyle dedim ama laps diye ilk ortamda sokrates gibi soru sormayın dişlerinizi dökerler ha, aman deyim. kendi kendinize takılın. bir kediyle falan idare edin ilk başlarda, en azından miyavlar falan, ne bilim, ne diyon lan sen diye ağzınıza çakmaz yani, öyle işte, neyse.
6 — aristo eserlerinde üç çeşit üslûp kullanmıştır
bütün eserlerini okumadığım için bir şey diyemem.
7 — aristo niçin kapalı üslûp kullanmıştır?
bütün eserlerini okumadığım için bir şey diyemem.
8 — aristoculuğu öğreten kimsede bulunması gereken nitelikler
öğretmek gibi bir niyetim olmadığı için bir şey diyemem.
9 — aristo'nun kitaplarım okuyanın bilmek zorunda olduğu hususlar
mesela burada sütten ağzı yanan farabi kitapların gerçekten ama gerçekten aristo'ya ait olup olmadığının kesin bir şekilde tespit edilmesinin üzerinde duruyor. zira kendisinin platon'un kanunlar kitabının yedinci bölümü diyerekten ne idüğü belirsiz bir kitabı şerh etmişliği vardır. tabi kendisi bunun farkında değil, rahmetli platon okuyorum deyip okuyor ama okuduğunun platon ile alakası yok. bu ne idüğü belirsiz eseri ise platon'un eserinin bir bölümüymüş gibi okuyucularını aktarmışlığı vardır. o dönemler internetten bir kaç tıklama ile kitap sipariş edilmediğini unutmayalım.
devamını gör...
2.
kadim mitolojilerin okunmasının fazlaca faydası oluyor. puzzle parçaları daha rahat yerine oturuyor. bende ilk okumaya başladığımda ağır gelince fikir alarak mitolojileri okumaya başladıktan sonra biraz daha “hee” dedim açıkçası.
devamını gör...