galatea'nın zaferi

raffaello sanzio ağabeyimizin, sienalı bankacı agostino chigi için yapılan rönesans villasındaki freski.

raffaello ağabeyimiz, chigi'nin roma'daki yazlık villasında, botticelli'nin venüs'ün doğuşu eserine de esin kaynağı olmuş olan, angelo polizano'nun klasik metinlerine dayalı bir dizeyi resimler.

sahi, angelo polizano ne anlatmıştır, neyi betimler bu duvar resmi? kısaca bahsedeyim.

yunusların çektiği bir deniz kabuğunun üzerinde, diğer periler ve deniz tanrıları tarafından çevrelenmiş su perisi galatea ablamız görülüyor. kimdir bu galatea ablamız, hikayesi nedir sahi? açayım bir tık daha...

kendisi denizler tanrısı poseidon amcamızın biricik kızlarından birisidir. kendisinin en büyük sorunu, çok kaba, leş gibi bir yaratık olan polyphemus isimli tek gözlü bir dev ile evli olmasıdır, galatea çok mutsuzdur bu evlilikten... bir gün galatea kardeşimiz, acis isimli bir çobana aşık olmuş, leş gibi kokan polyphemus da bu aşktan haberdar olmuş ve kocaman bir mermeri yerinden söktüğü gibi ırz düşmanı acis'in üstüne fırlatmış. sonrası mı? acis paramparça olarak ölmüş, galatea da bu aşkı kalbine gömüp evliliğine devam etmek zorunda kalmış... kendisi öldükten sonra bile aşkını hep kalbinin en güzel yerinde tuttuğu için tanrılar ve tanrıçalar ona acımışlar, onu denizler altından alıp gökyüzüne, tanrıların katına yükseltmişler, galatea tanrısal unvanını kazandığı o vakit, onun zaferi ilan edilmiş; işte raffaello ağabeyimiz de bu anı resmetmek istemiş freskosunda...

bu güzel fresko bittikten sonra, papalık sarayı mensuplarından bir tanesi, "ya raffaello kardeş, bir şey soracağım... bu güzel modeli nereden buldun yahu..." diye sormuş ağzının suyu aka aka, raffaello da dönmüş ve demiş ki, "bro, ben kimseyi model olarak kullanmadım, bu kadın, bu güzel model benim zihnimdeki bir fikir sadece...

biraz daha açalım tabloyu, oturun, bir çay koyun madem.

raffaelo bu resme başladığı vakit, sebastino del piombo isimli yüksek rönesans ressamı da halihazırda villa farnesina'da çalışıyormuş. hal böyle olunca, ister istemez bir rekabet de çıkmış ortaya, bu iki sanatçı arasındaki rekabet artık kin ve nefrete kadar ilerlemiş, hatta michelangelo dayımıza bir mektup gelmiş sebastino tarafından, o mektupta baya içini dökmüş sebastino, nefretini çok fena dile getirmiş, alın size minik bir rönesans dedikodusu, ahahahah...

bu freskonun üst tarafında, gökyüzüne yerleştirilmiş puttolar, yani özellikle italyan sanatında görülen, bazen çıplak, bazen kanatlı, kutsal melekleri temsil etmeye çalışan tombul erkek çocukları... nerede kaldık? ha, gökyüzündeki puttolar birbirlerinin jest ve hareketlerini birebir taklit ederler. bu minnoş puttolar, aşk tanrısının ok ve yaylarıyla galatea kardeşimizin kalbini hedef alırlar, serbestle dolaşan bu figürlerin ahenkli yerleşimi raffaellonun kompozisyon konusundaki dehasının becerisini de gösterir...

diğer bir detayda, polyphemos'un galatea'ya aşk şarkısı söyleyişi ve dalgaların üzerine binmiş olan galatea kardeşimizin, etrafındaki deniz tanrıları ve perileriyle polyphemos'un kaba saba şarkısına kibirle gülüşüşü var. her figür, diğer bir figürle birleşerek kesintisiz hareket çıkmış ortaya bu güzel freskoda, bir su perisinin deniz tanrısıyla beraber atı sürmesi ve diğer bir deniz tanrısının sura üflemesi de gözümüzden kaçmaz...