golgi cisimciği

endoplazmik retikulum kadar çok sevdiğim bir organel adı.

gerçekten ilkokulda iken bana en sempatik gelen organel buydu. böyle sanki biraz dışlanmış, kendi halinde, üzgün ve mazlum bir şey... insanın ne derdin var diyesi geliyordu.

hücrenin içinde endoplazmik retikulumdan gelen enzim ve proteinleri vezikül içine koyup salgılamak üzere paketleyen ve bazı posttranslasyonel değişiklikleri yapan organel.

köpeğim olsa koyacağım isim.

4. sınıfta öğretmenimizin "golgi salgi" şeklinde bize öğrettiği ve hala aklımdan çıkmayan organeldir.

sahibinden satılık golgi aygıtı. az kullanılmış

4. sınıfta ben mitokondri hoşlandığım bey ise golgi olmuştu ama şansa bakın ki sevgili öğretmenimiz sırf kloroplastla ikisini karşılaştıralım diye golgiciğimi benim yanımda değil kloroplastla beraber dolaştırmıştı hep.(bkz: pazar sabahı hatırlanan absürt olaylar)

1897 yılında italyan bilim insanı, patolog ve tıp doktoru olan camillo golgi tarafından varlığı keşfedilen bir organeldir. günümüzde kullandığımız basit ışık mikroskopları 17. yüzyılda keşfedilmişti. camillo golgi de kendi mikroskobunda hücreleri inceleyen bilim insanlarından biriydi. golgi, keşfettiği bu organele "apparato reticolare interno" (dahili ağsı aparat) adını verdi. golgi'nin keşfi bilim dünyasında uzun süre kabul edilmedi ancak 20. yüzyılda mikroskop teknolojileri ve hücre boyama teknikleri geliştiğinde hücrelerin organel yapısı tam olarak anlaşılmış oldu.

not: hücreleri boyamadan ışık mikroskobunda göremezsiniz. boyama denilen işlem aslında bir kimyasal reaksiyondur. boyar moleküller organellerin dış ve iç zar yapılarına bağlanır. böylece hücreye mikroskobun ışık kaynağından bir beyaz ışın gönderildiğinde boya molekülü rengi absorbe ederek insan gözüne renkli bir yapı olarak görünür. teknolojinin gelişmesiyle görüntüleme teknikleri de gelişmiştir. artık kan, doku, organ, kemik, diş, hücre, organel, dna, protein, enzim gibi biyolojik yapıları elektron mikroskobu, röntgen, fluorescence mikroskobu, kızıl ötesi görüntüleme, mor ötesi ışınla luminol parlama gibi modern teknikler ve cihazlar keşfedilmiştir.


resim 1: golgi kompleksi (golgi cisimciği)


resim 2: mitokondri hücrelerinin fluorescence boyalarla kimyasal reaksiyonu sonrası karanlık odada çekilen görüntüsü

camilo golgi'nin adını taşıyan bir çok biyolojik yapı ve boyama tekniği vardır.
- golgi kompleksi (golgi aparatı, aygıtı, cisimciği, organeli)
- golgi tendon organı
- golgi sinir doku boyama tekniği
- beyincik golgi hücreleri
- golgi ı sinir hücreleri (uzun aksonlu)
- golgi alfa-mannosidase ıı enzimi
- beyincik golgi hücreleri
- golgi ı sinir hücreleri (uzun aksonlu)
- golgi ıı sinir hücreleri (kısa aksonlu ya da aksonsuz)

anladığınız üzere camillo golgi bir sinirbilimcidir. sinir hücrelerinin çevresini saran retiküler ağsı organeli keşfetmesi bir tesadüf değil yani. suç ve suçlu biliminin kurucusu cesare lombroso'dan etkilenen camillo golgi, psikiyatriyi bırakıp laboratuvara yani uygulamalı bilime yöneldi.

ara not: bilim genelde tek parça olarak düşünülür. oysa teorik bilimler (matematik, istatistik, fizik, felsefe) ve uygulamalı bilimler (mühendislik, tıp gibi) olarak ikiye ayrılır. teorik bilimler gözlemlere ve mantığa dayalıdır. cesare lombroso'dan önce suç işlemenin insanın doğasının bir parçası olduğu düşünülüyordu. insanların kişiliğini ve suça yatkınlığını frenoloji denen yalancı bilimle ölçüyorlardı. lombroso ise mesleki tecrübelerine dayanarak bir hipotez ortaya atmıştı; zihinsel sorunlar kafamızın içindeki dokulardaki farklılıklardan (lezyon) kaynaklanıyor.

camillo golgi, 1869 yılında öğretmeni lombroso'nun teorisinden çok etkilenip beyin dokularıyla çalışmaya başlıyor. ancak 1872'de ekonomik sorunları sebebiyle bir hastanede işe başladı. hastanenin küçük bir mutfağını kendisine laboratuvar yapan golgi 1873 yılında bütün bir sinir hücresini siyaha boyayan gümüş nitratlı boyama tekniğini keşfediyor. bu teknik hala sinirbiliminde kullanılıyor.

1875 yılında beynimizdeki koku alma ile ilgili bölgesini yani "koku alma soğanı" olarak adlandırılan dokuyu hipokampüsü araştırırken keşfediyor ve koku alma soğanının illüstrasyon çizimini bir makalede yayınlıyor.
çalışmaları neticesinde hastaneye baş tabip olarak camillo golgi tavsiye ediliyor ve o da bu görevi kabul ediyor.

1876 yılında histoloji profesörü oluyor.
1877 yılında histoloji'nin kurucusu giulio bizzozero'nun yeğeni lina aletti ile evleniyor. [off of offfff ooooff yaa!@?!!? tam bir yıldızlar keçidi. bunlar tıp dünyasının hollywoodu ise watson ve crick bollywooddur kesin ve net. ]
çocukları hiç olmadı ancak golgi'nin yeğeni carolina'yı evlat edindiler. [yaa ponçikleeer]

1881 yılında golgi pavia üniversitesi'nde genel patoloji bölüm başkanı oldu. golgi, öğrencilerini ve yabancı konukları laboratuvarına çekmek konusunda çok yetenekliydi. uluslararası temaslar kurdu ve laboratuvarında 1922 nobel barış ödüllü gezgin bilim insanı norveçli histolog fridtjof nansen'i de konuk etmişti. [bizimkiler anca ortadoğu ülkelerinden hem tatile hem konferansa akademisyen çağırsınlar. iki yabancı akademisyen konuk olunca uluslararası konferans oluveriyor zaten.]

golgi'nin ekibinden adelchi negri kuduz hastalığının histopatolojik teşhisi konusunda karakteristik inklüzyonlar keşfetti ve tabi ki adına "negri bodies" (negri cisimcikleri) denildi. [apparat'a cisimcik dediler şimdi body'ye de cisimcik diyorlar. görüyorsunuz türkçe bilimsel olarak iki farklı şeyi ifade ederken yetersiz kalıyor. benzer bir konuya böcek başlığında da değinmiştim.] louis pasteur 1885 yılında kuduz aşısını bulmuştu. ancak bir tıp doktoru olmadığı için bilim camiası ona şüpheyle bakıyordu. kuduz gibi virütik bir hastalığın beyindeki etkilerini anlamak konusunda negri'nin çalışması bilime büyük katkı sağlamıştır.

golgi'nin ekibinden emilio veratti düz ve çizgili kas hücrelerindeki sarkoplazmik retikulumu ilk kez tanımlayan bilim insanı oldu. bu yapı kalsiyum depoladığı için granülsüz endoplazmik retikulumdan farklıdır. ani bir kas uyarısında depolanan kalsiyum hücre içine salınarak kasın kasılmasını sağlar. [hani bir yerlerinize kramp giriyor ya hah sebebi bu, hani biyoloji dersinde kalsiyumun kas ve kemik için gerekli olduğu ezberletiliyor ya]

fransız doktor charles louis alphonse laveran, sıtmanın mikroskobik bir parazitten kaynaklandığını keşfetmişti. ancak bilim insanları bu keşfe şüpheci yaklaşıyorlardı. golgi 1880lerde sıtma parazitini inceledi ve laveran’nın görüşünü doğrulamasında yardımcı oldu. plasmodium vivax ve plasmodium malariae adı verilen iki farklı parazitin neden olduğu iki tür sıtmayı (tertian ve kuartan) tanımladı. 1889-1890’da golgi ve ettore marchiafava, iyi huylu tertian sıtma ile kötü huylu tertian sıtma arasındaki farklılıkları açıkladı.
tabi ki kimse durduk yere aa ben plasmodium çalışcam demiyor. kuzey italya'da tigre zanzare denen pis sokan bir sivrisinek var. başa bela.

1882 ile 1889 yılları arasında böbrek hücreleri üzerinde araştırmalar yaptı.

hem avrupa toplumunda hem de akademide son derece saygı duyulan camillo golgi, çalıştığı üniversitede önce tıp fakültesi dekanı ardından da rektör oldu. o kadar saygı duyulan bir bilim insanıydı ki bir kaç avrupa üniversitesi kendisine onur ödülleri verdi.
golgi, halk sağlığı konusunda sivil toplum çalışmalarına katıldı.

1900 yılında italya kralı birinci umberto tarafından senatör olarak atandı.
1906 yılında santiago ramon y cajal ile birlikte nobel ödülü aldı. sinir sistemi konusunda yaptıkları çalışmalar gelecek için temel oldu. onlar olmasaydı belki de insanlık 100 sene daha frenoloji, fizyonomi, astroloji gibi uyduruk safsatalarla insan beynini ve kişiliğini anlamaya çalışmakla zaman kaybedecekti.

camillo golgi 21 ocak 1926'da öldü. o şimdi ebedi istirahatinde, kuzey italya'da, pavia'da...

upload.wikimedia.org/wikipe...

kendisi benim için gol gizemdir buradan

en sevdiğim 2.organel 1.si lizozom basit çünkü. kloroplast gibi değil