ilk hristiyanlar

üçlübirlik, vaftiz, efharisto, komünyon vs öğretiler, ilk hıristiyanları hiç ilgilendirmemisti.

hiristiyan dogmasının evrimi cok uzun bir süreçti.

ilk hıristiyanlar; erken hıristiyanlar ya da ebiyonitler olarak da bilinen hıristiyanlar olup din-kültür olarak halaha'ya bağlılardı yani hıristiyanlık, başlangıçta isevilik adıyla yahudilik dininin bir mezhebiydi ve ortada incil diye bir kitap yoktu. isa ve havarileri bildiğin yahudi'dir ve havrada ibadet etmiştir. kilise sözcüğü, dini bir bina anlamında kullanıldığı gibi aynı zamanda cemaat(topluluk) anlamı olarak da kullanılır. sonradan roma imparatorluğu'nun işin içine girmesiyle birlikte 325 iznik konsili'nde mitraizm'in etkisiyle bugünkü teslisçi paganik hristiyanlık oluştu: üçlübirlik, komünyon(efkaritsiya), resim ve heykeller, haç sembolü, günah çıkarma kabinleri vb. (bkz: hristiyanlık ile paganizm arasındaki benzerlikler) (bkz: muvahhid iseviler vs teslisçi hristiyanlar)

yahudiliğin o dönemki dört ana mezhebinden bir olan essenilerin içinde bulunan bir tarikattır. ilk kilise kurulmadan evvel birçoğunun essenilerin ibadethanelerine gittikleri bilinir.