ishak

tam adı isaac olan tanrının elçisi. israiloğullarının din büyüğü ve dedesidir (atasıdır). üç semavi dinde de önemli bir yere sahiptir. doğum yeri filistin, kenan topraklarıdır. kenan bölgesi bugün israil sınırları içerisindedir.

ishak’ın çocukluğu ve gençliğiyle ilgili olarak tevrat’ta sadece iki hadise yer alır. ilkine göre ishak sütten kesildikten sonra ibrâhim’in verdiği ziyafet esnasında ismâil kardeşi ishak’a güldüğü için sâre onun evden uzaklaştırılmasını ister. tanrı ona, “sâre’nin sana söylediği her şeyde onun sözünü dinle; çünkü senin zürriyetin ishak’ta çağrılacaktır” dediği için hz. ibrâhim, ismâil ile annesi hâcer’i oradan uzaklaştırır (tekvîn, 21/8-14; 25/9-11). tevrat’a göre ismâil ile ishak tekrar babalarının cenazesinde bir araya gelirler (tekvîn, 25/9-10). ikinci olay da onun kurban edilmek istenmesiyle ilgilidir. tevrat’a göre kurban edilmek istenen ishak’tır. onun bu esnada kaç yaşında olduğu belli değilse de kurban takdimesinde nelerin gerekli olduğunu bildiğine ve yakılan kurban takdimesi için odun taşıyabildiğine göre (tekvîn, 22/6) delikanlılık çağında bulunmalıdır. yahudi tarihçi josephus’un dediğine göre ishak yirmi beş, rabbilerin hesabına göre de otuz yedi yaşına geldiğinde (ejd., ıı, 482) allah, ibrâhim’i denemek için sevdiği biricik oğlu ishak’ı moriya diyarına götürüp bir dağ üzerinde yakılan kurban olarak takdim etmesini emreder (tekvîn, 22/1-2). ibrâhim bu emir üzerine ishak’la beraber iki uşağını da yanına alarak moriya diyarına gider. yolda ishak babasına kurban edilecek kuzuyu sorar. babası kuzuyu allah’ın tedarik edeceğini söyler. belirtilen yere vardıklarında ve ibrâhim ishak’ı kesmeye teşebbüs ettiğinde rabb’in meleği müdahale eder, imtihanı başardığını bildirerek ishak’ın yerine kurban edilmek üzere bir koç verir. ibrâhim bu imtihanda başarılı olduğu için mübarek kılınır, zürriyetinin çoğaltılacağı müjdelenir (tekvîn, 22/1-19).

ishak’ın kurban edilme kıssası (tekvîn, 22/1-19) elohist metnin anlatım sanatının güzel bir örneğidir. iman ve mutlak itaat bu kıssanın hâkim unsurlarıdır (ıdb, ıı, 729). yahudi bilginleri, hz. ibrâhim’in bu emri ifaya hazır oluşunu ve itaatini övgüyle anarlar. onun tanrı tarafından istendiği için oğlunun ölümünü kabul etmesi hadisesi, şeriatı çiğnemektense ölmeyi tercih eden pek çok yahudiye örnek teşkil etmiştir (dictionnaire encyclopedique du judaisme, s. 549). buradan

hz. ibrahim'in oğlu olan peygamber.

“biz allah’a ve bize indirilene; kezâ ibrâhim, ismâil, ishak, ya‘kūb ve torunlarına indirilenlere; yine mûsâ ve îsâ’ya verilenlere ve bütün peygamberlere rableri tarafından gönderilenlere inandık. onlar arasında ayırım yapmayız; biz o’na teslim olmuşuzdur” deyin. (bakara/136)

ibrahim'in karısının adı sarah yaşı ilerlemiş kısır bir kadındır.
hacer ise, sarahın mısır kökenli cariyesinin ismidir.
sarah çocuk doğuramayınca, hacer'in ibrahim' le birlikte olmasına izin verir.
velhasıl-ı kelam ibrahimin oğullarından, ishak ibrahim’in eşi sarah’dan, ismail ise mısır kökenli köle hacer’den olmadır.

sami kökenli iki ulustan israiloğulları ishak'tan, araplar ismail'den devam etmişlerdir.

hz. ishak; hz. ibrahim ile karısı sare'nin küçük oğludur, hz. ishak'ın büyük kardeşi(abisi) hz. ismail'dir, lakaplı hz. yakup'un babasıdır, hz. yusuf ve yahuda dahil bütün israiloğulları'nın ecdadı ibrani bir din büyüğüdür. ishak; ingilizce'de isaac, ibranice'de yitzchak olarak geçer. ishak, yahudilik'te ve hıristiyanlık'ta ibrahim'in tanrı'ya kurban ettiği oğludur.
ishak, mukaddes kitap(the holy bible) örneğinde hayal edilen kuyuları kazıyor.

özellikle karadeniz bölgesinde yaygın bir isim. ya da bana öyle denk geldi. tanıdığım bütün ishaklar karadenizliydi.