kapitalizm yıkılır mı sorunsalı

hayır, çünkü insan doğasına en uygun olan sistemdir diye cevap verebildiğim; kıymetli yazarların da fikirlerini merak ettiğim problem.

(bkz: bir meyveden yüzlerce kişinin ekmek kazanması)

yıkılırmı bilmem ama yıkılırmıdan önce yıkılmalı mıyı sorgulamak gerek yıkılmalımı diye düşünmeden yıkamazsın.

yakılır.

sürek kaynakları tüketmeye yönelik bir eğilim olduğundan, kaynaklar da sonsuz olmadığından kendi içinde kendini yıkacak bir sistem olduğunu söylemek mümkün.

kapitalist sistem tüketim ve sömürü üzerine kuruludur. kendi kaynaklarını dahi sömüren bir sistem en sonunda kendi kendini de tüketecektir.

yıkılır mı? evet yıkılır. yıkılacak mı? evet yıkılacak.

dunya uzerinde halihazirda var olmus her sistem yikilmaya mahkumdur. tipki tarih boyunca olusturulup dagilmis diger sistemler gibi. cunku her sistemin icerisinde mutlaka bir sizinti bulunur. buna 16. yuzyildan beri varligini surduren kapitalizmde dahildir. simdi sezarin hakki sezara mantigiyla soylemek gerekir ki kapitalizm mukkemele yakin oldukca zekice tarsalanmis bir ideolojidir. yikmasi cok zor ama imkansiz da degildir. zaten yapisi itibariyla da yenilenmedigi surece bitirebilecek bir sistemin ta kendisidir.

kapitalizmin sona ermesi ihtimalini konusmadan once bence mantelitesini anlamamiz gerekir. kapitalizm kabaca tanimiyla somuru uzerine kurulmus bir ekonomik yonetim bicimidir. mantigi, sermaye sahiplerinin kendi prensipleri dogrultusunda uretilen her neyse maksimum duzeyde uretim, minimum duzeyde masrafla carkinin islemesine yoneliktir. buyuk patronlarin sahip oldugu duzen icerisinde en buyuk amaclari verebilecegi en az maasla, kendi duzeninin islemesi, uretim icerisindeki masraflarin da en aza indirgenmesidir. iste sorun tam olarak burada bas gostermektedir. yalniz su var ki insanin rahat harcayabilmesi icin, ihtiyacindan fazla kazanc sahibi olmasi gerekir. aksi durum icerisinde giderler kisitlanir, gelirin ve harcamalarin kisitlandigi sistem icerisinde de teker donmez, dolayisiyla sistem kendi kendini patlatir. kapitalizm de iste kendini bu sekilde patlacak. ya baska bir boyuta evrilip daha da gelisecek yada tamamen sona erecek.

saniyorum baska bir boyuta evrilmesi olasi beklenen durum. yeni dunya duzeni olarak adlandirilan sistemde diger adiyla the great reset, tamamen bu ideolojinin gelisimine dayali zaten. kripto para da yeni olusturulacak sistemi icerisinde kurbanlarina verilmis vaadlerden biri mesela. neyse sistem coker mi yenisi mi gelir bilemeyiz, bunu yasayarak gorecegiz. lakin sistemin degismesiyle dunyada yikici degisikliklerin olacak olmasi, iste bu bilinen bir gercek.

insan doğasına en uygun, zenginlik ve refah vaat edip, getiren bir sistem olması nedeniyle kesinlikle hayır! şeklinde yanıt vereceğim sorunsal.

çöker. yıkılır mı bu biraz insanın ahlak anlayışı ile ilgilidir. göktaşı çarpması, kıtlık,hastalık gibi durumlarda bile tamamen yıkılır demek insan doğasına cok iyimser bakmakla mümkündür. kabile şeklinde küçük gruplar halinde yaşasak yine mümkün diyeceğim ama bu çağda çok zor.

yıkılmaz.

adamlar kapitalist düzenin işleyişinin hızlanması ve gelecekte daha da gelişmesi için protestanlığı katolik inanca üstün tutmuş ve üzerinde yoğunlaşılmıştır. weber'in "protestan ahlak, kapitalizmin ruhudur." tezi de buna örnek gösterilir. bu kadar sistematik bir şekilde oluşturulan ve artık önüne geçilemeyecek kadar canavarlaşmış sistemi yıkmak sanırım imkansız.

eğer ki bütün dünyada yıkılırsa yıkılır yoksa imkansız. dışında kalan ülkeler için yaşam şansı tanımıyor zaten vahşi sistem.

herkes daha fazlasını istediği müddetçe, yıkılmaz. kimse de daha azına tahammül etmek istemeyeceği için, mevzu bahis bile değil.

yıkıldıktan sonra yerine ne gelecek ya da ne gelmeli? bir de bunu düşünmek lazım. artık farklı bir dünyada, farklı bir düzen içinde yaşıyoruz. insanlar liberal ekonominin sunduğu imkanlarla basit bir hayattan, hayal ettiği hayatlara ulaşabiliyor. girişimcilik denilen kavram ve birçoklarının beğenmediği, burun kıvırdığı küreselleşme sayesinde işini büyütebiliyor, hatta birçok insana da iş imkanı sağlıyor. dolayısıyla sadece kendisine değil, aynı zamanda içinde bulunduğu topluma da bir katma değeri var. işin bir de inovasyon tarafı var. kapitalizmin olmadığı sistemlerde, bugün kullandığımız birçok teknolojiye de ulaşamayacak olurduk. insanların üretmek için birbiriyle rekabet etmesine gerek kalmayacaktı. tuşlu telefon neyimize yetmiyordu? ama öyle değil.. zeki ve yetenekli bir adam çıktı, dokunmadık denilen sistemi keşfetti.. bugün kaçımız kullanmakta olduğumuz mobil cihazların yerine, eski tuşlu telefonlarımızı kullanmak ister? romantizm ya da nostalji olsun diye içinizden bazılarınız "ben!" diyebilir.. gerçekten tercih ediyor da olabilirsiniz.. ancak dünyanın herhangi bir köşesindeki insanlar, teknolojinin nimetlerinden faydalanmak ister. sağlık, ulaşım, iletişim gibi insanlar için artık hayati önem taşıyan ve bir lüks olmaktan çıkan, bugün sahip olduğumuz her şey kapitalist ve liberal sistemler sayesinde var.

not: kapitalizmin belli bir zümreyi zenginleştirmesi, bunu da emekçi insanları ezerek, onların haklarını gasp ederek yapması olayını savunmuyorum, bilakis karşısındayım. anlatmaya çalıştığım, bu sistemin insanlığa da büyük ölçüde faydalı olduğu. yeter ki adil gelir dağılımı olsun.

büyük çapta gerçekten önemli sorunların kaynağı olsa da karınca misali bizlere sosyalist,faşist, anarşist, komünist düşünce yapılarından daha uygun olan yapıdır. bende herkes mutlu olsun isterim ama sırf eşitlik olsun diye bunca yıllık kişisel gelişimimi, kafa yapımı, sosyal çevremi ve becerilerimi de it kopuk gibi gezen ile yatakta ömür geçiren ile bir tutamam.

komunizmin antitezi olarak görülüp özgürlükle bir görüldüğünden dolayı hayır.

ancak gide gide devletler covid zamanı gibi daha fazla destek yapmaya başladılar ve başlayacaklar. ileride bir çok ülke sosyal demokrata veya sosyal devlete evrilir en fazla.

para = itibar. iken. imkansiz olan seydir.

kapitalizmi yıkmak için ondan daha güçlü bir şey bulursan, neden olmasın?