kolaçan etmek

valla az önce birine yazarken kullandım bu kalıbı. sonra baktım, burada yok. hadi olsun dedim.
bu kalıbı kimler kullanır kesin olarak bilmiyorum aslında. çok kullanılan bir kalıp olsaydı, yaş ortalaması hayli düşük bu sözlükte de karşıma çıkardı.
dilci olmam hasebiyle kelime dağarcığımın 'iyi' olduğunu iddia edebilirim. ayrıca köklerimi oluşturan kişiler de zengin bir sözcük dağarcığına sahiplerdi şansıma.
bu ve buna benzer kalıplar türkçenin zenginliğidir.

burada kolaçan isim soylu bir sözcük ve etmek yardımcı fiiliyle birleşik fiil olarak kalıplaşmış. kolaçan tek başına pek kullanılmaz.

şimdi bu fiil;
1- türkçe kökenli.
2- aslında kol kelimesi ve aç-(mak) fiiliyle ilişkili.
3- ve bu nedenle askeri bir terim olarak kullanılmış geçmişte.
4- nişanyan'da şöyle bir açıklama var: "keşif veya devriye koluyla dolaşma" anlamında bir askeriye deyimi olmalıdır.
5- kol gezmek, kol dolaşmak deyimleriyle de ilişkili. (özellikle 'kol gezmek' burada yoksa yazılmalı.)
6- herhangi bir amaçla, pek de belli etmeden, etrafta ne var, ne yok diye göz gezdirmek, çaktırmadan araştırma yapmak, neler görebiliriz diye ortalıkta dolanmak.... anlamlarına geliyor.

herkes bilmeyebilir, teknik terimdir. kolaçan.

erkete kalmak olarak da bilinir. rajona göre etrafta kim var kim yok kim geliyor kim diyor bakmak manasına gelir.

etrafı izlemek, kontrol etmek, tetikte durmak olarak düşünülebilir.