1.
sürekli olarak gözlemlenen bir sistemin zamanla tamamen duracağını gösteren fenomen.
yine günlük hayattan bir benzetme yapayım ki daha kolay anlaşılsın.
bir topluluk karşısında konuşma yapan çok utangaç biri olsun. kimse kendisine bakmıyor başlangıçta. bu kişi utangaç olduğu için, insanların ona bakmaması, onunla ilgilenmemesi işine gelir ve daha rahat konuşur. sonra bir miktar kafa kendisine doğru dönsün mesela salonda. bu kişi bakışlardan tedirgin olacağı için daha tutuk konuşmaya başlar. sonra bütün salon ses çıkarmadan ve dikkatle onu izlemeye başlasın. bu kişi utangaçlığından tek kelime bile edemez artık. özeti; kendisini izleyen kişi sayısı -yani gözlenme oranı- arttıkça, kişinin konuşma akışı, hareketleri engellenecek. kuantum sistem de gözlendikçe değişemez hâle gelir. tabii onunki çekingenlikten değil, o ayrı.
bir parçacık süperpoziyona sahiptir. yani kendisiyle ilgili fiziksel özelliklere dair tüm olasılıkları aynı anda bünyesinde bulundurur. kendi hâline bırakılmış bir sistemin dalga fonksiyonu gelişir ve sistem zaman içerisinde bir durumdan başka birine geçebilir. gözlem yapılınca bu durum değişir. sık gözlem yapıldığında, her seferinde dalga fonksiyonu tekrar tekrar çöker ve sistem tekrar, ölçülen duruma geri döner. bu nedenle sistemin farklı durumlara geçmesi, sık gözlem yapılması nedeniyle engellenmiş olur.
kuantum bilgisayarı, kuantum kriptografi, parçacık fiziği, nükleer fizik gibi birçok alanda bu durumdan faydalanılır.
bir de ters kuantum zeno etkisi vardır ki bu durumun tam tersidir. ölçüm sıklığı arttıkça sistemin farklı durumlara geçiş ihtimali de artar. bu durum sistemin, ölçüm sırasında çevreyle etkileşmesine izin verilmesi nedeniyle gerçekleşir.
yine günlük hayattan bir benzetme yapayım ki daha kolay anlaşılsın.
bir topluluk karşısında konuşma yapan çok utangaç biri olsun. kimse kendisine bakmıyor başlangıçta. bu kişi utangaç olduğu için, insanların ona bakmaması, onunla ilgilenmemesi işine gelir ve daha rahat konuşur. sonra bir miktar kafa kendisine doğru dönsün mesela salonda. bu kişi bakışlardan tedirgin olacağı için daha tutuk konuşmaya başlar. sonra bütün salon ses çıkarmadan ve dikkatle onu izlemeye başlasın. bu kişi utangaçlığından tek kelime bile edemez artık. özeti; kendisini izleyen kişi sayısı -yani gözlenme oranı- arttıkça, kişinin konuşma akışı, hareketleri engellenecek. kuantum sistem de gözlendikçe değişemez hâle gelir. tabii onunki çekingenlikten değil, o ayrı.
bir parçacık süperpoziyona sahiptir. yani kendisiyle ilgili fiziksel özelliklere dair tüm olasılıkları aynı anda bünyesinde bulundurur. kendi hâline bırakılmış bir sistemin dalga fonksiyonu gelişir ve sistem zaman içerisinde bir durumdan başka birine geçebilir. gözlem yapılınca bu durum değişir. sık gözlem yapıldığında, her seferinde dalga fonksiyonu tekrar tekrar çöker ve sistem tekrar, ölçülen duruma geri döner. bu nedenle sistemin farklı durumlara geçmesi, sık gözlem yapılması nedeniyle engellenmiş olur.
kuantum bilgisayarı, kuantum kriptografi, parçacık fiziği, nükleer fizik gibi birçok alanda bu durumdan faydalanılır.
bir de ters kuantum zeno etkisi vardır ki bu durumun tam tersidir. ölçüm sıklığı arttıkça sistemin farklı durumlara geçiş ihtimali de artar. bu durum sistemin, ölçüm sırasında çevreyle etkileşmesine izin verilmesi nedeniyle gerçekleşir.
devamını gör...