kutül amare zaferinin çanakkale kadar bilinmemesinin sebebi

aktrollerin :

atatürk o cephede savaşmadı ki

demesidir
fakat doğru cevabı yazarların kalemine bırakıyorum

osmanlı devletinin fiilen, hukuken ve resmen yıkılıp yerine türkiye cumhuriyeti kurulduğu için yeni devletin eski devletin başarılarını hatırlatmak için özel bir çaba içinde olmasını beklemek çok akılcı olmaz diye düşünüyorum.

diğer taraftan evet kut'ül amare zaferi türk ordusunun imza attığı büyük başarılardan biridir ve bu yönüyle birinci dünya savaşının bir diğer başarısı çanakkale savaşları kadar önemlidir ancak aralarında ney bir fark vardır.

satranç oynayanlar bilir. satranç oyununda tahtada tüm taşlarınız büyük oranda yerinde olsa da mat olursanız yani şahınız ele geçerse oyun biter.

çanakkale deniz savaşlarında yenilmez armada olarak anılan düşman donanması boğazlardan geçip istanbul'u işgal etseydi o zaman tarihin akışı değişirdi.

ruslar savaş dışı kalmasaydı. savaştan çekilmek için antlaşma imzalayıp kars ardahan batum gibi toprakları bize bırakmazdı.

daha da önemlisi savaş öncesi imzalanan gizli antlaşmaları ifşa etmezdi.

bu antlaşmalarla rusya boğazlara yerleşiyordu. uzun zamandan beridir kendini bizans imparatorluğunun soylularından olan ve kendi hamedanına evlilik yoluyla kattığı kişiler vasıtasıyla bizansın varisi görmesi ve onu yeniden canlandırmak istediği sır olmayan bir devletin boğazları ele geçirmesi demek osmanlı'nın sevr antlaşmasından bile daha az toprağı bulunan bir devlet noktasına gelmesi sonucunu ortaya çıkaracaktı.

yani esas mesele çanakkale geçildi mi istanbul işgal edildi mi değil bunun ne zaman hangi şartlarda gerçekleşmiş olduğudur.

eğer rusya da ekim devrimi olup iktidar el değiştirmiş olmasa ulusal bağımsızlık savaşını destekleyen bir rusya da olmazdı.

bilinmez elbette ama bu durumda da savaşı kazanmak çok mümkün olmayabilirdi.

ingiliz ve fransızların çanakkale ye saldırması osmanlı'nın kalbine yönelik bir saldırıdır, çanakkale'de konuşlanan ingilizce fransız güçlerinin sayısı 900.000 kişidir ve çanakkale'nin düşmesi durumunda �stanbul'un da düşeceği neredeyse kesindir , çanakkale savaşı'nın kaybının osmanlı açısından tolere edilecek bir durumu yoktur çünkü istanbul osmanlı'nın başkentidir fakat kut'ül amare osmanlı başkentine ve anadolu topraklarına uzak bir coğrafyada nispeten kaybı tolere edilebilir bir yerdir ayrıca burada �ngilizler yaklaşık 40000 askerle hava ve deniz desteğinden lojistik ikmal , su ve sürekli akan bir cephane sağlama olanağından yoksun şekilde ilerleyebilmekteyken çanakkale'de üzlerce ikmal gemisi ile yunanistan ve adalar üzerinden sürekli asker yiyecek silah ve cephane desteği alabilmekteydiler, çanakkale savaşı'nı osmanlı'nın başka hiçbir savaşıyla kıyaslayamayız orada bir destan yazılmıştır unu ingilizlerin kendileri de söyler bir ingiliz generalin: biz çanakkale'ye gittiğimizde yuvasına girilmiş öfkeli bir aslanla karşılaştık ifadesi her şeyi özetler

kendi topraklarımız üstünde kazanılmış bir zafer kutlanır tabii. öte yandan kut sevr ile elden çıkmış bir bölgedir. muharebe kazanılmış, savaş kaybedilmiş, topraklar geri alınamamıştır. bu nedenle de kutlanacak bir durum olmayabilir. çanakkale zaferi de uğruna ödenen bedel düşünülürse bir anma günüdür. oradaki şehitlere şükran günüdür. davul zurnayla kutlanacak bir olay değildir.

çanakkaleden sonraki ikinci büyük zaferdir diyebiliriz. ingilizlere ağır bir mağlubiyet getirmiştir.
bu zafer, osmanlı imparatorluğu'nun savaşın seyrindeki geçici bir başarı olarak değerlendirilmiştir, bir kuşatma muhaberesidir. ingilizlerin hala utanç duyduğu bir yenilgidir çünkü her şey yolunda giderken beklenmeyen bir direnişle karşilasilmistir. kut'ül amare motivasyon zaferidir diyebiliriz çanakkale savaşı için. ciddi bir motivasyon kaynağı olmuştur, osmanlı ordusunun ingiliz ordusunu yenebileceğini güçlü bir askeri potansiyeli olduğunu gösterir. çok zor şartlar altında başarılmış çanakkale zaferine giden yolda kazanılmış bir öz güvendir. kıyaslama yapmaya gerek yok bence. çanakkale zaferi bir destandır.

canakkale zaferi sebebiyle yardim alamadigi icin rusyada carlik devrildi ve ihtilal oldu.sscb ortaya cikti.bilmedigim baska da sebepleri belki vardir.

kutül amare, çanakkale savaşı'ndan sonraki en büyük zaferdir fakat 1918'de mondros mütarekesi'nin istanbul hükümeti tarafından imzalanmasıyla birlikte sinsice ingilizler kazandı. 29 ekim 1923'te cumhuriyet'in ilanından sonra kutül amare zaferi; atatürk ve inönü tarafından milli bir zafer olarak kutlanmıştır fakat 1950 türkiye yerel seçimleri'nde demokrat parti'nin kazanması, bütün işleri değiştirir. dönemin başbakanı adnan menderes, ingiltere'nin isteği doğrultusunda 1916 kutül amare zaferi'ni türk tarih kitaplarından çıkarttırır. işte, kutül amare zaferi'nin bilinmemesinin sebebi, menderes ve ardıllarıdır.
ilgili link: yenicaggazetesi.com.tr/kutu...

bi burak kut başlığının adamda değiştirdiği gündem şaka gibi..

menderes kaldırdıysa sonrakiler neden geri koymadı?

lise zamanımda geri kutlanmasına karar verilmişti ve okuduğum ilçede ilk kez yıllar sonra programını biz yapmıştık. sonra yeniden kaldırıldı ama sanırsam.

iki muharebenin neden ve sonuçlarının o günlere etkisi ile alakalıdır.

çanakkale muharebesi'nde itilaf devletlerinin birleşik donanması ve kara kuvvetleri çarlık rusyasına destek olmak ve osmanlı başkentine giden kısa yolu zapt edip başkente çöküp imparatorluğa diz çöktürmek maksadı ile bir araya gelmişti. kutül amare'ye oranla küçük bir alanda hem deniz, hem kara muharebeleri yaşandı. önce denizden sonra karadan denediler, çok kanlı muharebeler sonucunda başarısız oldular. bunun sonucunda osmanlı moral kazandı, çarlık rusya'da devrim hızlandı, yenilmez armada'nın yenilmez olmadığı anlaşıldı vs.


kutül amare ise ingilizlerin petrol, enerji, deniz/kara ticaret yollarının sağlama alınması, mısır'ın güvenliği için yapılmış, sonuçları itibari ile daha bölgesel bir muharebe idi. çok değerli bir zafer itirazım yok ama ingilizlerin ırak cephesini açma sebebi daha çok kendi ekonomik çıkarlarını ilgilendirirken; çanakkale cephesi düşseydi istanbul yolunun açılması ile imparatorluğun diz çökmesi daha kolay olacaktı. çanakkale-istanbul arası mesafe ile basra-ırak-suriye/istanbul arasındaki mesafe ve coğrafi engeller kıyaslanamaz sanırım. ki ırak'ın ardından suriye cephesinin çökmesinin ardından mustafa kemal yıldırım grubu ordularını olabilecek en başarılı şekilde toroslara kadar çekmiş, orda yeni bir savunma hattı tertiplemiştir. çanakkale'de osmanlı yenilse idi eğer, istanbul yolu hem denizden hem de karadan çok daha kısa sürede ve daha az zahmet/kayıp ile aşılacaktı. boğazlar yoluyla çarlık rusyasına ulaşan yardımlar sayesinde rusya iç sıkıntıları çözüp doğu cephesinde almanya'yı, kuzey doğu cephesinde osmanlı'yı sıkıştırıp birinci cihan harbini çok daha kısa sürede bitmesine neden olabilecekti.

ingilizlerin yetiştirdiği en büyük savaş tarihçisi, asker basil liddell hart çanakkale için şunu demiştir;


kutül amare için ise şu ifadeyi kullanmıştır;
"kut, ingiliz askeri tarihindeki en büyük yenilgilerden biri olarak kalmıştır."

çanakkale bir milletin dirilişi, ölüm kalım mücadelesi iken, kut zaferi belki istatistik/sayısal anlamda daha parlak olsa da sadece ingilizlerin tarihindeki en büyük yenilgilerden biri olmuştur. çanakkale; ingiliz, fransız, rus, balkan devletlerini etkilemişken, kut'ül amare ingiliz çıkarlarını etkileyen/çıkarların devamını geciktiren bir zafer olarak kalmıştır.

ayrıca; mondros ve sevr ile birlikte itilaf devletleri, iki savaştaki nihai hedeflerine ulaşmış olsa da; çanakkale'nin yarattığı ruh, moral/motivasyon kurtuluş savaşı'nı doğurmuşken, kut'ül amare'den sonra en az bu iki muharebe kadar şanlı bir direniş olan medine direnişinin de kırılması, kudüs/filistin/suriye'nin hem ingiliz saldırıları hem de arap isyanları ile elden çıkması ile yarattığı etki genel manada olumsuz olmuştur.

çanakkale de, kut'ül amare de, medine direnişi de, nablus muharebeleri de, ve hatta daha öncesindeki kanal harekatı, sarıkamış harekatları da oldukça hazin hikayeler barındıran, bu milletin kaybettiği her evladının sonsuz önemde olduğu muharebeler. sıralama yapmak, önem sırasına koymak anlamsız. bazısı başarılı oldu, bazısı olmadı. ama türk halkının kolay lokma olmadığın gösteren, boğazı sıkılsa bundan kurtulmak için kanını, ruhunu ortaya koyup boyunduruk altına girmeyeceğini gösterdiği ve en sonunda başarıya ulaştığı muharebeler. hepsi değerli, hepsi kıymetli, hepsinden çıkarılacak çok ders var. her cephede kanıyla, kemiğiyle mücadele edip bedel ödeyen herkese sonsuz minnet ve saygı duymamız gereken muharebeler. oturduğunuz yerden o önemli de bu neden umursanmıyo, akp bunu dayatıyo da bunu umursamıyo vs gibi ucuz siyasi şeylere düşmeden anmanız, incelemeniz gereken muharebeler. o ateşten gömleği giyip bedel ödeyen herkesin ruhu şad olsun, o harekatlarda canını/ruhunu/kanını/kemiğini ortaya koyan herkesi minnet, saygı ve çok büyük bir sevgiyle anıyorum.