kuyucu murad paşa

16 ve 17. yüzyılda yaşamış osmanlı devlet adamıdır. boşnak bir aileden devşirilip enderunda eğitim almıştır ve çeşitli hizmetlerde bulunmuştur. saraydan ilk olarak mısır valisine kethudalk yapmak için çıktı. 1569 yılında koca sinan paşa ile beraber yemenin fethine katıldı.

kuyucu lakabını alması ise bilindiği gibi celalileri kuyuya doldurmaktan çok önce almıştır. şöyle ki: 1585 yılında karaman beylerbeyliği görevini ifa ederken özdemiroğlu osman paşa ile birlikte tebriz seferine katılmış ve atı ile birlikte bir kuyuya düşüp safevilere esir düşmüştü. ve 1590 yılına kadar 5 yıl boyuca iran da hapis hayatı yaşadı.

1590 yılında yapılan görüşmeler sonucunda serbest bırakıldı ve kıbrıs beylerbeyi oldu. 1596 yılında sultan 3.mehmed hanın da katıldığı haçova meydan muharebesi ve eğri muhasarasında yararlılıklar gösterdi. 1603 yılında sultan mehmed ölmeden önce budin beylerbeyi oldu. 1605 yılında istanbul'a 4.vezir olarak geri döndü. anadoluda ki isyanlar için ferhat paşa serdar tayin edilince murad paşa 1593 yılından beri devam eden osmanlı avusturya savaşlarını son zamanlarında engürüs serdarı olarak bu bölgeye gönderildi.

murad paşa osmanlı avusturya savaşının bir şekilde sonlanması taraftarıydı. çünkü ne doğuya ne batıya tam bir yoğunlaşma yaşanamıyor ve osmanlı devleti iki cephede birden kuvvetlerini bölerek savaşmak zorunda kalıyordu. devletin sırtına binen maddi yük her geçen yıl artarak devam ediyordu. 1606 yılında osmanlılar ve avusturyalılar arasında görüşmeler başladı ve murad paşa bu görüşmelerde tam yetki ile elçi tayin edildi.

avusturyalıların istedileri toprak veyahut savaş tazminatı değildi. o dönem resmi yazışmalarda avusturya imparatoru osmanlı sadrazamına denk sayılıyordu. avusturyalılar imparatorun padişaha denk sayılması konusunda ısrarlarına devam edince murad paşa birazda insiyatif alarak padişahtan aldığı yetki ile anlaşmayı imzaladı.bu antlaşma aynı zamanda 1568 yılında osmanlı ve habsburg hanedanı arasında yapılan antlaşmayıda geçersiz kılıyordu. bu antlaşma aynı zamanda osmanlı devletinin ilk defa masada taviz verdiği antlaşma olarak tarihe geçmiştir. bazı tarihçilere göre sultan ahmed'in çok kızdığı paşayı çok kötü bir şekilde azarladığı hatta bir ara idamını dahi düşündüğü söylenir. fakat o dönem haremdeki bazı sultanların etkisinde olan iş bilmez basiretsiz vezirlerin çokluğundan olacak murad paşa değerli bir vezir ve aynı zamanda askerdi.

avusturyalılar ile barış sağlandıktan sonra sadrazam tayin edilen murat paşa anadolu ve rumeli birliklerinden oluşan büyük bir ordu ile suriyede isyan başlatan canbulatoğlu ali paşanın üzerine sefere çıktı. kuzey suriye ve çevresinde kurulan durzi devletlerini yıkarak bu bölgede sukuneti sağladı. akabinde anadluya geçerek burada 100 yıllık celali isyanlarını bastırmıştır. yaklaşık 30 binin üzerinde asiyi açtırdığı dev kuyulara attırmıştır.

kuyucu murat paşa 1611 yılında diyarbakırda 90 yaşındayken iran üzerine bir sefer esnasında ani kalp durmasından vefat etmiştir. bazı kaynaklar ise murat paşanın bir saray entrikasına kurban gidip boğdurulduğunu söyler.

kestiği başları kuyulara doldurması sebebiyle bu lakabı aldığı söylenir.
oldukça acımasız bir devlet adamıdır,özellikle celali isyanlarını bastırırken onbinlerce vatandaşı öldürmekten çekinmemiştir.
sultanahmet olarak da bilinen 1.ahmet döneminde vezir olmuştur.
zehirlenerek öldürüldüğünü söyleyenler de vardır.
öldükten sonra geride kalan tüm mal varlığına osmanlı'nın yaygın olarak kullandığı bir uygulama olan müsadere usulü ile el konmuştur.

tarih okumalarımdan öğrendiğim bir şey varsa, o da tarihi hep kazananların yazdığıdır. osmanlı devleti kazanandır, kuyucu da muzaffer komutan bu durumda elbette.
yalnız ilginç bir not düşeyim buraya. celali isyanları olarak bilinen isyanlar çoğunlukla alevi türkmen nüfusunun yoğun olduğu coğrafyalarda patlak vermiştir.
kuyucu murat paşa'yı ve osmanlı'nın anadolu politikasını konunun uzmanlarına bırakıp tanımı sonlandırayım.

muhteşem yüzyıl kösem dizisinde cihan ünal canlandırmıştır.

tescilli türk düşmanı devşirmedir. adeta bir pong krell’dir.

tabiri caiz ise ''yaşa başa bakmayan'' bir zalimdi.

celali isyanlarını bastıran sadrazamdır. kuyucu denmesinin sebebi ise isyancıları öldürüp kuyulara atmaktır.

ya ben böyle paşalara hastayım ayıptır söylemesi kelleyle kuyu doldurmak çok acayip bi karizma yani önünde 200 kişi var ve onlara sizin kellenizden tepe yaparım diyosun karşıdakiler de bunu ciddiye alıp korkuyo buna basitçe zalimlik demek olacak iş değil..

bir köyü yok edip kellelerini kuyuya atmış kılıcını temizlerken köyde küçük bir çocuğun kaldığını görmüş askerler ve kuyucuya getirmişler ve ne yapalım yanımızda getirelim mi demişler kuyucu öldürün demiş askerler niçin paşam demiş kuyucu demişki bu çocuğun önünde herkesi öldürdük, bu çocuğun kinini hiçbir şey geçirmez onuda öldürün demiş. bir rivayete göre.