lizbon kuşatmasının tarihi

bir jose saramago romanıdır.

tarihi yazımı her zaman sorunlu ve tartışmalı bir konudur. genelde tarih, yazan kişi ya da kişilerin bakış açısına göre yorumlanır ve yazılır. bunun sonucunda da tarihle ilgili doğru hükme varmak zorlaştıkça zorlaşır. olayların tarafları her zaman kendilerini haklı çıkartan bir tarih yazımı benimserler tarih kitaplarında.

peki kasti bir hata yapılsa bir tarih kitabında. mesela atatürk 19 mayıs 1919 tarihinde samsun’a çıkmadı desek. ve tarihi bunun üzerinden kurgulasak ne olurdu? ya da 1789 yılında fransız ihtilali yapılmadı desem dünya tarihi nasıl bir yol izlerdi.

saramago’nun kahramanı düzeltmen silva da böyle bir hata yapıyor bilerek ve lizbon kuşatmasını anlatan kitaba bir olumsuzluk eki ekliyor. haçlı ordusu destek vermedi. bu hatayı bile isteye yaptıktan sonra da işten atılmak için gün saymaya başlıyor ama beklediği olmuyor. ve kendisinden kitabı bu cümleye uygun olarak yeniden yazması isteniyor kendinden.

saramago lizbon kuşatması olayında portekiz’in tarafında değil. çünkü o benim okuduğum ve okuyarak tanıdığım en vicdanlı yazarlardan biriydi. bu kitabı okuyun. bir yazarın ruhundaki ışığa şahit olacaksınız.